به گزارش خبرنگار مهر، نخستین نشست علمی منطقه‌ای "مداخله در بحران‌های فردی و خانوادگی" با شرکت کارشناسان اورژانس اجتماعی هفت استان شرق کشور بعدازظهر یکشنبه در مهمان سرای بهزیستی خراسان رضوی برگزار شد.
جانشین معاون اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی در این نشست گفت: بروز بحران در جوامع بشری، مخصوص قرن و زمان حاضر نیست و همیشه وجود داشته اما با ظهور شرایط جدید ارتباطی و تداخلات فرهنگی و اجتماعی ملل، افزایش یافته است.
محمد کتابی اظهار کرد: برای جوامع شرقی که از سوی نظام فرهنگی غرب، تحت تهاجم رسانه‌ای و فرهنگی قرار دارند و نیز در شرایط گذار به سر می‌برند مقابله با این بحران‌ها به یک چالش مهم تبدیل شده است.
بیکاری؛ از بحران‌های امروز جامعه ایران
فرشاد بهاری عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اراک هم در ادامه این نشست گفت: تغییر و تحولات، لازمه پیشرفت جامعه است اما شرایط و وضعیت عمومی هر جامعه می‌تواند پاسخ متفاوتی به این تغییرات بدهد و گاهی بحران‌هایی را پدید آورد.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: یکی از بحران‌های امروز جامعه ایران که بسیاری از جوانان را درگیر خود کرده، بیکاری است که تبعات اجتماعی زیادی را به دنبال داشته است.
وی افزود: در زمینه بحران‌های خانوادگی نیز می‌توان به عدم تفاهم زوجین اشاره کرد که خانواده‌های زیادی را تحت تأثیر قرار داده است.
اعتیاد بحران اجتماعی در حال گسترش در جامعه است
بهاری اعتیاد را یکی از بحران‌های اجتماعی در حال گسترش دانست و افزود: سازمان‌های زیادی در زمینه کاهش عرضه و تقاضای مواد مخدر در حال فعالیت هستند و موفقیت‌هایی هم به دست آورده‌اند اما نیاز به اقدامات و برنامه‌های پیشگیرانه وسیع‌تری در این زمینه احساس می‌شود.
وی در خصوص علل پدید آمدن بحران‌های اجتماعی گفت: بعضی عوامل زمینه‌ساز و برخی دیگر آشکارساز بحران‌ها هستند که از عوامل زمینه‌ساز می‌توان به دوران گذار جامعه از سنتی به صنعتی اشاره کرد.
وی این دوران را یک الزام تاریخی اجتماعی دانست که در همه جوامع در حال وقوع است و گفت: نوع برخورد با وسایل تکنولوژیک جدید و محصولات فن‌آوری مدرن در هر جامعه‌ای، یک سری تبعات اجتماعی و فرهنگی را به دنبال دارد که می‌تواند زمینه ساز بحران باشد.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اراک گفت: تصادم‌هایی بین سنت و صنعت دیده می‌شود که جزو خصوصیات دوران گذار است اما به جهت فراگیر نبودن برنامه‌های پیشگیرانه، در کشور ما مشکل‌ساز شده است.
مشکل سازی تغییر سریع سبک زندگی جوانان
وی ادامه داد: تحت تأثیر اتفاقات این دوران، سطح انتظارات و توقعات و سبک زندگی جوانان تغییرات سریع و اساسی داشته که با توان خانواده‌ها و امکانات فعلی جامعه و گاهی با ارزش‌ها و نمادهای فرهنگی کشور، هماهنگی ندارد و باعث مشکلاتی می‌شود.
بهاری ابراز کرد: یکی از این ارزش‌های فرهنگی، تکیه بر کار جمعی و تأکید بر محیط های خانوادگی است که در ذات جوامع شرقی است و این با خصلت فرد گرایانه و توقعات و مطالبات فردی که در نسل جدید ایجاد شده همخوانی ندارد و به همین جهت شاهد ناهمسازی نسل جدید با حدود و مقررات متعارف جامعه هستیم که بحران‌های گذرا یا حتی پایدار ایجاد می‌کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اراک یکی از عوامل آشکارساز بحران‌های اجتماعی را رسانه‌ها دانست و گفت: رسانه‌های برون مرزی به لحاظ تأثیر و نفوذ در جامعه در حال گذار ما پیام‌های متفاوتی را در میان طبقات گوناگون منتشر می‌کنند که با فرهنگ و ارزش‌های متداول و متعارف، همخوانی ندارد و باعث واکنش نامناسب جوانان به این پیام‌ها می‌شود که خود تبعات و مشکلاتی را برای جامعه به دنبال دارد.
پیشگیری از بحران‌های موجود با همکاری دستگاه‌های اجرایی
وی در خصوص پیشگیری از بحران‌ها گفت: تعامل و هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی در این پیشگیری اهمیت دارد زیرا مقابله و پیشگیری با بحران‌های موجود بدون این هماهنگی امکان پذیر نیست.
این استاد دانشگاه گفت: در زمینه اعتیاد و مواد مخدر، این هماهنگی توسط ستاد مبارزه با مواد مخدر ایجاد شده که موفقیت‌های خوبی در زمینه کاهش عرضه و تقاضای مواد مخدر نیز داشته است.
وی در خصوص راهکارهای فرهنگی پیشگیری از بحران‌های فردی و خانوادگی گفت: صدا و سیما باید تنوع بیشتری به برنامه‌هایش بدهد، مخاطبین همهی شبکه‌های ماهواره‌ای را نمی‌بیینند و گرایش به تعداد محدودی از کانال‌ها که برنامه‌های مخاطب پسند می‌سازند بیشتر است.
بهاری تاکید کرد: صدا و سیما با توجه به اینکه امکانات مجازی درون و برون‌مرزی دارد اگر برنامه‌های متفاوت ومتنوع و جذابی تولید کند می‌تواند مخاطبان بسیار بیشتری جذب کند.
وی تصریح کرد: با توجه به تجربه‌ای که مدیریت جدید صدا و سیما در بخش برون‌مرزی داشته و با شناختی که ایشان از شبکه‌های ماهواره‌ای دارد می‌تواند از عهده این مهم برآید.
۵۰ درصد مراجعات مراکز مشاوره روابط فرا زناشویی است
مریم محمودی مهر کارشناس ارشد مشاوره خانواده در ادامه این نشست علمی گفت: در حال حاضر ۵۰ درصد مراجعات دفاتر مشاوره به روابط فرازناشویی مربوط می‌شود در حالی که این مراجعات پنج سال پیش نزدیک به ۳۰ درصد بود.
محمودی مهر افزود: این افزایش روابط به اصطلاح مثلثی، یک فاجعه خانوادگی است که خصوصا در اثر هجوم فرهنگ‌های بیگانه ایجاد شده است.
وی تصریح کرد: تأثیرات ماهواره بر افکار و عواطف افراد به خصوص جوانان، عمیقا مخرب است زیرا اکثریت مردم که بنیان‌های فکری مناسبی ندارند با دیدن سریال‌ها و برنامه‌های ماهواره‌ای مشکلاتی برای خود و دیگران ایجاد می کنند.
محمودی مهر روابط فرازناشویی را یک مشکل اساسی امروز جامعه دانست که هم از سوی مردان و هم از طرف زنان دیده می‌شود.
وی در خصوص دلایل این بحران اجتماعی گفت: استقلال مادی، افزایش سطح تحصیلات و تغییرات درآمدی، از جمله عواملی است که باعث بروز تغییراتی در افکار و عواطف خانم‌های امروزی شده است.
استقلال مالی سازگاری خانم ها را کم کرده است
وی افزود: در گذشته که خانم‌ها استقلال مالی و اجتماعی کمتری داشتند میزان سازگاری بالاتر بود اما امروز این سازگاری کاهش یافته که مشکلات حادی را به دنبال داشته است.
این کارشناس ارشد مشاوره خانواده گفت: امروز رضایت فردی جای سازگاری را گرفته و بیشتر خانم‌ها اگر چه ناسازگارتر و فردگراتر هستند اما رضایت بیشتری از شرایط دارند.
وی تصریح کرد: خانمی که استقلال دارد و از طرفی در هجوم رسانه‌های خارجی قرار گرفته، با قهرمانان این برنامه‌ها همانند سازی می‌کند و تن به رفتارهای نادرستی می‌دهد که با حفظ کیان خانواده تناسب ندارد.
وی تأثیر رسانه‌ها بر جوانان را مخرب تر توصیف کرد و گفت: بلوغ زودرس از آسیب‌هایی است که به جوانان وارد می‌شود زیرا افکاری و عواطفی که بر حسب سنت‌ها و منطق اجتماعی، نباید در این سنین بروز و ظهور یابد ظاهر می‌شود و نوعی سرکشی و عصیان ایجاد می‌کند که خود زمینه‌ساز بروز بحران‌های فردی و خانوادگی می‌شود.
محمودی با بیان اینکه تأثیرات ماهواره‌ها روی خانم‌ها بیشتر است گفت: این تأثیر در تمام طبقات اجتماعی دیده می‌شود اما طبقات مرفه به دلیل امکانات مالی، رفاهی و دیگر برش‌هایی که در زندگی دارند کمتر به مشکل دچار می‌شوند اما این تأثیرات در طبقات پایین آشکارتر و زیان‌بارتر است زیرا این گروه‌ها جایگزینی برای خلاءهای عاطفی خود نمی‌شناسند.
وی همچننی به افزایش آمار طلاق در جامعه اشاره کرد و گفت: در حال حاضر وارد یک بحران خانوادگی اجتماعی شده‌ایم زیرا طلاق رو به افزایش است و بخش مهمی از مراجعات اورژانس اجتماعی، زوجین در حال طلاق عمدتا به علت سرکشی و عصیان خانم‌ها و بروز خشونت‌های خانگی است.
تاثیر مشاوره پیش از ازدواج بر کاهش بحران های اجتماعی
این کارشناس ارشد مشاوره خانواده در زمینه راهکار کاهش این بحران گفت: مشاوره پیش از ازدواج باید اجباری شود و همه کسانی که می‌خواهند ازدواج کنند باید آگاهی‌های لازم در خصوص زندگی زناشویی و تفاوت‌های عاطفی مردان و زنان، را به دست آورند.
وی جلسات آموزشی متناوب در سال‌های اول زندگی، لازمه تداوم زندگی دانست و تا کید کرد:ما معتقد به همسان‌سازی نیستیم اما طرفین باید تفاوت‌های یکدیگر را درک کرده و به تحمل و سازگاری با این تفاوت‌ها اهمیت بیشتری بدهند تا زندگی پایدارتری را رقم بزنند.
شایان ذکر است، کارشناسان این نشست از استان‌های کرمان، سمنان، خراسان‌های شمالی، رضوی و جنوبی، یزد و سیستان و بلوچستان گرد هم آمده‌اند تا آخرین روش‌ها و تکنیک‌های مداخله در بحران را مورد بررسی علمی قرار داده و در زمینه چگونگی مقابله با این معضلات اجتماعی، به تبادل نظر بپردازند.
