خبرگزاري مهر - گروه دين و انديشه : كتاب « شريعت و مصلحت » ، با عنوان فرعي " مباني و جايگاه مصلحت در اسلام " نوشته "محمد سعيد رمضان البوطي " انديشمند سوري ، با ترجمه دكتر اصغر افتخاري مي كوشد بحث "مصلحت" در تفكر شيعه و در منظري عام از ديدگاه اسلام را مورد توجه و بررسي قرار دهد .
مولف از دو منظر وارد اين بحث مي شود اول از ناحيه تاريخ و دوم از ناحيه ديدگاه انديشمندان و متفكران ديني ؛ از ناحيه تاريخي كه ريشه در حوادث صدر اسلام و مصلحت انديشي هاي مكتب سياسي "خلافت "دارد ، در نهايت منجر به پذيرش "استصلاح" به عنوان يك مرجع مستقل براي وضع احكام شرعي از سوي اهل سنت و رد تمام عيار آن توسط مكتب سياسي امامت مي شود .
از نظر گاه و ناحيه دوم ، برخي از روشنفكران و نويسندگان در اعتراض به وضع موجود و سكوت پايدار نخبگان و توده مردم به بهانه مصلحت انديشي هاي شوريده و آن را مايه استمرار ظلم ظالمان دانستند .
دكتر اصغر افتخاري مترجم اين اثر ، بر اين باور است كه اين كتاب پاسخي براي اين سوال است كه چگونه مي توان از اسلام قرائتي روز آمد ارائه كرد .
به گزارش "مهر" ، پاسخ به اين سوال دغدغه بسياري از متالهان و روشنفكران مسلمان را شكل داده است . اما آن چه كه ديدگاه البوطي را از ديدگاه ساير متفكران متمايز مي سازد تلاش براي ارائه پاسخ با استفاده از منابع درون ديني است .
در اين تلاش علاوه بر ارائه بحث هاي نظري ، به تناسب به سراغ احكام شرعي رفته و مصاديق ، مورد بررسي قرار گرفته اند . برجستگي ديگر اين اثر گستره وسيع تحت پوشش آن است و اين ويژگي به آن خصوصيت منبعي اساسي در اين مبحث را بخشيده است .
به گزارش "مهر" ، در مقدمه اين كتاب مترجم به طور مبسوط به بررسي مفهوم مصلحت در گفتمان ديني شيعه مي پردازد و در فصول شش گانه كتاب به بررسي مفاهيمي همچون تحليل مفهومي مصلحت ، شريعت و مصلحت ، ضوابط مصلحت اسلامي ، تعارض مصلحت با ساير اصول فقهي ، مصالح مرسله ، استصلاح و در نهايت به جمع بندي و تيجه گيري اين مباحث مي پردازد .
مترجم در مقدمه خويش مي نويسد : مصلحت در گفتمان اسلامي به سه رويكرد متفاوت كلامي ، فلسفي و فقهي مورد بررسي قرار داه است .
در رويكرد كلامي اين مصلحت ناظر بر احكام الهي ماست و به اين سوال پاسخ مي دهد كه آيا صدور احكام مبتني بر مصلحت پيشيني اي بوده اند يا خير .
در رويكرد فلسفي به مصلحت ، عموما با عنوان حسن و قبح عقلي در گفتمان سياسي اسلام از مصلحت ياد مي كنند ؛ و به تبع آن مواضع مكاتب اعتزالي و اشعري به ذهن متبادر مي شود ، از اين منظر مصلحت در عالم اسلامي ، سيري مشابه مصلحت در عالم غربي دارد .
« آيا در مقام استنباط قوانين شرع مي توان مصلحت را به مثابه مرجعي معتبر - و يا مستقل - در نظر گرفت يا خير ؟ » اين سوال ، محور اصلي رويكرد فقهي به مصلحت را شكل مي دهد .
به گزارش "مهر" ، مهمترين ويژگي هاي مصلحت از ديدگاه غير ديني ، اسلام مصالح انساني و شريعت اسلامي ، رابطه تحمل مشقت با اجراي الهي ، ضرورت پرداختن به ضوابط ، عدم تعارض مصلحت با قرآن عدم تعارض مصلحت با سنت نبوي ، عدم فوت مصلحتي مهمتر يا مساوي با آن تغيير احكام به سبب تغيير مقتضيات زماني و مصلحت در فقه سنت ، برخي از عناوين مهمترين بخش هاي اين كتاب است .
نظر شما