به گزارش خبرنگار مهر، اولین كارگاه آموزشی مشاوره قبل از طلاق، ویژه مسئولین مراكز مشاوره عمومی غیر دولتی خراسان رضوی که از صبح چهارشنبه در سالن اجتماعات بهزیستی استان آغاز شده بود قبل از ظهر جمعه به کار خود پایان داد.
این كارگاه در اجرای تفاهم‌نامه بین وزارت دادگستری و سازمان بهزیستی در زمینه ارائه مشاوره پیش از طلاق به زوجین در شرف جدایی، برگزار شد.
معاون پیشگیری بهزیستی خراسان رضوی در این جلسه، هدف از این كارگاه را اجباری كردن مشاوره پیش از طلاق برای زوجینی دانست كه به شكل توافقی یا غیر توافقی در شرف جدایی هستند و ادامه داد: اعتقاد بر این است كه بسیاری از آنها با چند جلسه مشاوره به زندگی مشترك بازمی‌گردند.
حسن حاجی پور گفت: به دنبال تفاهم‌نامه‌ای كه بین سازمان بهزیستی كشور و وزارت دادگستری به امضا رسیده، برگزاری این كارگاه‌ها برای مراكز مشاوره‌ای كه داوطلب گذراندن دوره‌های آموزشی لازم هستند در استان‌های شمال شرق كشور به بهزیستی خراسان رضوی واگذار شده است.
وی با بیان اینكه این کارگاه با مدیریت علمی یك استاد روانشناسی دانشگاه فردوسی برگزار شده، گفت: كارگاه‌های دیگری در استان‌های همجوار، از جمله خراسان‌های شمالی، جنوبی، سمنان و گلستان با مدیریت علمی یك كارشناس ارشد مشاوره خانواده و از كارشناسان با سابقه بهزیستی خراسان رضوی در حال برگزاری است.
اجباری شدن مشاوره پیش از طلاق در مراکز دوره دیده
رئیس مركز آموزش و پژوهش پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی كشور نیز در حاشیه این كارگاه به خبرنگاران گفت: مقرر شده دادگستری، زوجینی را كه در شرف طلاق هستند برای مشاوره قبل از طلاق به مراكزی معرفی كند كه دوره‌های آموزشی لازم از جمله كارگاه حاضر را گذرانده باشند.
سید رفیع موسوی با بیان اینكه جهاد دانشگاهی با توجه به سطح علمی و اعتبار ملی، به عنوان ناظر طرح انتخاب شده و بر چگونگی برگزاری كارگاه‌ها و نحوه اجرای طرح نظارت می‌كند، افزود: كارشناسانی كه این دوره‌ها را می‌گذرانند گواهینامه رسمی دریافت می‌كنند كه جهاد دانشگاهی و سازمان بهزیستی آن را امضا خواهند كرد.
نماینده جهاد دانشگاهی با یادآوری اینكه این كارگاه‌ها شامل دو دوره مقدماتی و پیشرفته به میزان جمعی ۳۲ ساعت برنامه‌ریزی شده است گفت: با مجوزی كه از معاونت توسعه نیروی انسانی ریاست جمهوری گرفته شده، این گواهینامه‌ها در سطح ملی و منطقه‌ای دارای اعتبار است.
وی تصریح كرد: زوج‌هایی كه از سوی دادگستری برای مشاوره به بهزیستی معرفی شوند فقط به مراكزی هدایت خواهند شد كه این دوره‌های آموزشی را گذرانده باشند.
موسوی همچنین با بیان اینكه مطالبی كه در این كارگاه‌ها ارائه می‌شود كاملا كاربردی و مطابق با نیازهای واقعی خانواده‌های ایرانی طراحی شده است، بیان کرد: برنامه‌‌ای كه برای آینده در نظر گرفته شده، راه‌اندازی دوره‌های آموزشی مشاوره پیش از ازدواج است كه پس از پایان دوره‌های جاری آغاز می‌شود.
وقوع انفجار اجتماعی
زهره سپهری شاملو استاد دانشگاه فردوسی و مدرس كارگاه آموزش پیش از طلاق نیز در حاشیه این کارگاه در زمینه دلایل افزایش طلاق در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: تغییرات سریع ناشی از دوره گذار جامعه از سنت به مدرنیته از مهم‌ترین عوامل از هم گسیختگی نظام سنتی خانواده است.
وی افزود: از طرفی جامعه و به خصوص نسل میانسال و جوان، سنت‌های بومی را برای زندگی مناسب ندانسته و آن را نمی‌پسندد و از طرفی، مدرنیته شتاب زده و ناقص نیز آینده روشنی به او نشان نمی‌دهد.
سپهری ادامه داد: در این بلاتكلیفی و سردرگمی، آنچه از بین می‌رود ساختار خانواده و سنت‌های اجتماعی است.
استاد روانشناسی دانشگاه فردوسی بیان كرد: تناقض فاحشی كه بین واقعیت دوران گذار و وضعیت ایده‌آلی كه از سوی دستگاه‌های اجرایی كشور به شكل دستوری تبلیغ می‌شود، وضعیت نابسامانی را در پی دارد كه امروز به آن انفجار اجتماعی گفته می‌شود.
وی با اذعان به اینكه هم‌اكنون اعتقاد روان‌شناسان بر این است كه روابط فرازناشویی در بین خانمها و آقایان به یك نسبت در حال بروز است، گفت: معضل روابط فرازناشویی یك بحران اجتماعی فزاینده است كه انعكاس آن در طلاق‌های رو به ازیاد، مشاهده می شود.
سپهری توضیح داد: البته تنها دلیل افزایش طلاق این مشكل نیست بلكه كمبود مهارت‌‌های زندگی مشترك، كاهش مسؤولیت‌پذیری و تعهد اخلاقی، كاهش پایبندی به سنت‌های اجتماعی، افزایش فاصله‌ی نسلی در بین اعضای خانواده، تعویق سن هویت، وابستگی بیش از اندازه فرزندان به والدین و عدم استقلال فكری، مشكلات اقتصادی و ازدیاد رسانه‌ها و ابزار فرهنگی مدرن، از جمله عوامل دیگر این ناهنجاری اجتماعی هستند.
سبك زندگی جدید "سبك فست‌فودی" است
وی سبك زندگی جدید را "سبك فست‌فودی" توصیف كرد و افزود: در زندگی جدید، افرادی كه برای پذیرش مسؤولیت و تعهدات اخلاقی و اجتماعی، آموزش كافی ندیده‌اند و الگوهای رفتاری ندارند، برای ساختن زندگی مشترك غنی، سالم و منسجم، صبر نمی‌كنند و در یك مسیر كوتاه‌تر به روابط غیر متعارف، آزاد و غیر متعهدانه روی می‌آورند.
سپهری ساختار نظام آموزشی و تربیتی، عدم احساس مسؤولیت در قبال پیشرفت سریع جامعه، شتاب رشد مدرنیته و نبود دیدگاه تخصصی در مسائل اجتماعی در بین مسؤولان را از جمله دلایل رشد این معضل برشمرد.
این استاد دانشگاه گفت: در خیلی از خانواده‌ها، فرزندان به اندازه‌ای به پدر و مادر وابستگی دارند كه والدین، فرزندشان را تا پشت در اتاق ازدواج و حتی پس از ازدواج، از همه جهات همراهی می‌كنند و فرزند اصلا یاد نمی‌گیرد كه مشكلاتش را بشناسد، خودش را با مشكلات تطبیق دهد و راه‌حل‌هایی متناسب با توان و جایگاه فردی و اجتماعی‌اش برای این مشكلات بیابد.
سپهری همچنین در خصوص روش‌های دستوری برای رعایت هنجارهای اجتماعی گفت: اگر قرار باشد هنجارها و رفتارهای درست به جای اقناع، به روش اجبار به افراد جامعه منتقل شود، جامعه و به خصوص نسل جوان در مقابل آن مقاومت می‌كنند و راه‌های غیر متعارف و دلخواه را برای حل مشكلات فردی و خانوادگی برمی‌گزینند كه با عرف و سنت و روابط هنجار همخوانی ندارد.
وی در باره میزان تأثیر عوامل فرهنگی و رسانه‌ای بر خانمها و آقایان هم گفت: البته آقایان به دلیل اینكه از قبل در محیط اجتماعی حضور داشته‌اند و تأثیرات را تجربه كرده‌اند به نظر می‌رسد كمتر از خانمها تحت تأثیر قرار می‌گیرند اما خانمها با سرعت كمتری نسبت به آقایان در تأثیرپذیری حركت می‌كنند اما چون از ابتدا در محیط‌های محدود خانوادگی بوده و امروز به صحنه‌‌های فعالیت اجتماعی آمده‌اند همین سرعت كم آنها خیلی بیشتر به چشم می‌آید.
این مدرس دانشگاه ابراز کرد: صرف نظر از درست یا غلط بودن عقیده خانمها مبنی بر اینكه دوست دارند تفاوت بیشتری با گذشته را تجربه كنند، به هر حال این ایده در جامعه امروز و به خصوص در بین زنان تحصیلكرده و شاغل، وجود دارد كه مایلند متفاوت با گذشته زندگی كنند.
برگرداندن مسیر اشتباه وضعیت خانواده گسیخته امروز یك كار جمعی و ملی است
وی برگرداندن مسیر اشتباه وضعیت خانواده گسیخته امروز را یك كار جمعی و ملی دانست و گفت: پیشگیری به معنای عام و مطلوب متأسفانه جایگاهی در سطح جامعه ندارد و مشخص نیست كه آموزش‌های پیشگیرانه‌ی فراگیر توسط كدام نهادها و با كدام بودجه و اعتبار قرار است به اجرا درآید.
سپهری اظهار کرد: در زمینه روابط خصوصی زن و شوهر، ما در كلینیك‌های مشاوره، جلسات محدود و انفرادی برای آموزش روابط زناشویی برای زوجین برگزاری می‌كنیم اما اینكه این روابط به تمام زوجین و تمام كسانی كه می‌خواهند ازدواج كنند آموخته شود و تفاوت‌های زنان و مردان در نگاه به مسائل زناشویی برای افراد تبیین شود، این موضوع، متولی خاص ندارد و در بین دستگاه‌های مختلف به صورت پراكنده اجرا می‌شود كه نتیجه نمی‌دهد.
این استاد روانشناسی عنوان کرد: متأسفانه رشد مدرنیته و تبعات منفی آن در خانواده‌ها به گونه‌ای است كه گاهی حتی متخصصین و روان‌شناسان نیز نمی‌دانند با این مسائل چگونه برخورد كنند.
سپهری افزود: در بسیاری از موارد، دلیل جدا شدن زوجین، ورود یكی از طرفین به یك رابطه جدید عاطفی است و این یك معضل است كه تنها با مشاوره و آموزش، قابل حل نیست و باید كل عوامل دست‌اندركار، بازنگری و چاره‌جویی شود.
این استاد دانشگاه فردوسی در پایان گفت: موضوع افزایش طلاق، یك مسئله چند جانبه و چند عاملی است و اگر بخواهیم این مشكل حل شود و شرایط به حد نرمال برگردد باید نگاه خود را به مسائل خانواده، جامعه، پیشرفت اجتماعی، دوران گذار و نسل جدید، از اساس تغییر دهیم و یك بازنگری جدی در مسائل داشته باشیم.
