مجموعه کتاب‌های «دانستنی‌های یك رایزن» رونمایی شد

به گزارش خبرگزاری مهر، آیین رونمایی از مجموعه كتاب‌های «دانستنی‌های یك رایزن» شامگاه روز یكشنبه 16 آذر با حضور قهرمان سلیمانی، معاون پژوهشی و آموزشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و سیدرضا صالحی‌امیری، رئیس سازمان اسناد و كتابخانه ملی ایران و جمعی از نویسندگان، كارشناسان و اصحاب فرهنگ كشورمان، در محل كتابخانه ملی ایران برگزار شد.

لزوم تولید منابع آموزش برای رایزنان فرهنگی كشور

قهرمان سلیمانی، معاون پژوهشی و آموزشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در آغاز این آیین، با اشاره به وجود نیاز برای تولید آثار علمی در خصوص وظایف رایزنان فرهنگی، در سخنانی در تعریف معنای دیپلماسی، گفت: دیپلماسی به مفهوم كلاسیك آن، هم‌ذات سیاست است و از زمانی كه علم اداره اجتماع به عنوان موضوع، مطرح شد، دیپلماسی هم پا به عرصه اجتماعی گذاشت.

وی ادامه داد: در دهه‌های اخیر جهان دگرگون شد و امروزه مفهوم واژه‌هایی چون دولت، قدرت و دیپلماسی، گاهی با آنچه در گذشته بود، تفاوت دارد. از جمله تغییرات، تولد مفهوم دیپلماسی فرهنگی است كه البته ریشه خیلی كهنی نیز ندارد و در اواخر قرن نوزدهم میلادی، توسط فرانسوی‌ها به دنیا عرضه شد.

سلیمانی افزود: مفاهیم جدیدی قدرت نرم، دیپلماسی عمومی و دیپلماسی فرهنگی، پا به عرصه گذاشته است و  پرداختن به این موضوعات، جزو وظایف اساسی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان مسئول این حوزه در كشور است؛ ولی شوربختانه، ادبیات و مواد لازم برای این كار در داخل كشور خیلی مهیا نیست.

وی همچنین با اشاره به انتشار كتابی در 5 سال گذشته به وسیله وزارت امور خارجه برای افراد در حال مأموریت به خارج از كشور، اظهار كرد: این كتاب از مجموعه درس‌های استاد زرین‌كوب در وزارت خارجه تهیه شده است كه مختص دیپلماسی سیاسی است؛ اما در حوزه دیپلماسی فرهنگی، با فقر منابع مواجه هستیم و چون سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مسئول این حوزه است، باید كاری را در این باره به انجام می‌رساند.

رایزن پیشین فرهنگی ایران در تاجیكستان، ادامه داد: ایران دارایی‌های معنوی بسیار غنی دارد كه جزو میراث فرهنگی جهان به شمار می‌رود. این دارایی‌ها همواره و به خصوص بعد از انقلاب اسلامی كه شكل‌گیری یك بلوك فرهنگی را در جهان نوید داد، سبب شد تا مطالعات در خصوص ایران‌شناسی و زبان آن در تمام دنیا توسعه یابد. به هر حال سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، باید به این دارایی كشور توجه و بتواند آن را در دنیا عرضه كند.

وی تصریح كرد: اگر قرار باشد با توجه به این دامنه وسیع از دارایی‌های ایران، رایزنان فرهنگی خود را آموزش دهیم، باید امكان دسترسی آنها را به منابع و كتاب‌های لازم فراهم سازیم؛ به ناچار باید منابعی برای رایزنان فرهنگی تهیه می‌شد كه مجموعه كتاب‌های «دانستنی‌های یك رایزن» به همت دفتر مطالعات فرهنگی بین‌المللی معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، به همین منظور تهیه شد.

معاون پژوهشی و آموزشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ادامه افزد: همكاران من برای تعیین سرفصل‌های این مجموعه، فهرستی شامل 250 عنوان را تهیه كردند كه پس از غربالگری، به حدود 30 عنوان رسید. از این تعداد نیز تاكنون 8 عنوان آن چاپ شده است كه امروز مراسم رونمایی از آنها را برگزار می‌كنیم كه یكی از كتاب‌ها نوشته آقای دكتر سید رضا صالحی‌امیری، رییس سازمان اسناد و كتابخانه ملی ایران، است.

3 تصویر متفاوتی که دنیای امروز از ایران می‌شناسد

در ادامه این مراسم، سیدرضا صالحی‌امیری، رییس سازمان اسناد و كتابخانه ملی ایران، نویسنده جلد هفتم مجموعه كتاب‌های «دانستنی‌های یك رایزن» با عنوان «دیپلماسی فرهنگی؛ رایزن فرهنگی» در سخنانی در خصوص اهمیت دیپلماسی فرهنگی در دنیای امروز و به ویژه در ایران، گفت: دنیای امروز، 3 تصویر متفاوت از ایران را می‌شناسد؛ ایران نفتی كه به خصوص از زمان ملی شدن صنعت نفت در اذهان عمومی جهان شكل گرفت. ایران هسته‌ای كه در دهه اخیر افكار عمومی علیه ایران را هدایت كرد و ایران فرهنگی كه تصویری باشكوه از ایران را ارایه می‌دهد.

وی با تأكید بر اینكه ایران نفتی و ایران هسته‌ای، تصویری نامناسب از ایران را در دنیا معرفی كرده است، گفت: تاكنون كسی تنوانسته است كه تصویر فرهنگی ایران را مخدوش كند. در دنیا، هیچ كشوری مشابه این وضعیت را ندارد. فرهنگ ایران تا حدی قوی بوده كه حوزه تمدنی‌اش از هند و شامات و شبه قاره و آذربایحان و آسیای میانه و ... همه تحت تأثیر فرهنگ ایران بوده‌اند.

صالحی‌امیری همچنین با یبان اینكه نسبت دیپلماسی سیاسی به دیپلماسی فرهنگی در ایران یك نسبت ناعادلانه است، گفت: در ایران، روح دیپلماسی سیاسی آنچنان بر فضای كشور حاكم شده است كه عملاً دیپلماسی فرهنگی به حاشیه رانده شده كه ظلم است.دیپلماسی سیاسی بر مبنای عناصری چون زور، قدرت، منافع و فریب است؛ در حالی‌كه مبنای دیپلماسی فرهنگی بر آگاه‌سازی، اقناع‌سازی و همسوسازی است. پس دیپلماسی فرهنگی بر پایه باورها و دیپلماسی سیاسی بر پایه بایدهاست.

رئیس سازمان اسناد و كتابخانه ملی ایران افزود: بر همین اساس است كه می‌گوییم دیپلماسی فرهنگی پایدار و دیپلماسی سیاسی نیز با اتفاقات تغییر می‌یابد و ناپایدار است. در نتیجه راه نجات ما در این است كه دیپلماسی فرهنگی را در كشور به نقطه‌ای برسانیم كه بیش از دیپلماسی سیاسی در جهان، ظهور و بروز داشته باشد.

وی همچنین با اظهار این نكته كه در عرصه جهانی شدن، دنیای آینده دنیای تخاصم و تعارض فرهنگی خواهد بود و نه نظامی و سیاسی و اقتصادی، گفت: اتحادیه اروپایی كه نماد جهانی شدن است در دو عرصه تلاش می‌كند؛ عرصه سیاسی و عرصه فرهنگی. هم‌اكنون نیز در عرصه فرهنگی وارد تخاصم شده‌اند و ظهور و بروز بوكوحرام در آفریقا و داعش در سوریه و عراق، نمونه جنگ فرهنگی است.

صالحی‌امیری ادامه داد: نقطه استراتژیك اختلاف ما و غرب در بحث جهانی شدن، در این است كه بنیان‌های لیبرالیسم غرب بر 4 محور سكولاریسم، فمنیسم، اومانیسم و پلورالیسم بنا شده است؛ در حالی كه اندیشه مبتنی دین و اسلام ما، بر محورهای وحدانیت و انسان الهی است. این دو حوزه دارای دو خاستگاه متفاوت هستند كه در آن تعارض فرهنگی شكل می‌گیرد. ما نخواهیم توانست با غرب در حوزه فرهنگی به توافق برسیم و به دلیل غنای فرهنگی كه داریم، می‌توانیم قدرت خود را به رخ آنها بكشانیم.

این استاد دانشگاه در این بخش از سخنان خود با طرح این سؤال كه حال چه باید كرد؟ گفت: اگر می‌خواهیم كه در این خصوص به نتیجه‌ای قطعی برسیم، باید در سطح كشور و با محوریت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به یك انسجام دست یابیم و همچنین ساختاری متمركز را طراحی كنیم.

صالحی‌امیری در پایان سخنان خود، اراده ملی، استراتژی هدفمند و تجهیز شدن را 3 عامل اصلی حضور در این عرصه دانست و گفت: اعتقاد دارم كه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با انتشار مجموعه كتاب‌های «دانستنی‌های یك رایزن» به منظور آموزش رایزنان فرهنگی كشور برای اشاعه فرهنگ ایرانی در دنیا، راه درست را انتخاب كرده است.

بر اساس این گزارش، مجموعه كتاب‌های «دانستنی‌های یك رایزن فرهنگی» در هشت جلد به همت مركز مطالعات فرهنگی - بین المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سال 1393 و توسط گروه انتشاراتی الهدی به چاپ رسیده است. این مجموعه كوششی جمعی در زمینه دانش‌افزایی و تقویت توانمندی‌های رایزنان فرهنگی برای ایفای رسالت و مأموریت دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جهان محسوب می‌شود.