به گزارش خبرنگار مهر، بازار تاریخی کرمان از ارکان مختلفی تشکیل شده اما بی شک قلب این بازار چهارسوق بازار است این مکان در مجاورت میدان تاریخی گنجعلیخان قرار دارد و از محل برخورد دو راسته بازار ایجاد شده است.
به دلیل قرار گرفتن در مسیر دو بازار اصلی شهر کرمان این مکان در گذشته مرکز شهر کرمان محسوب می شده است و هر فرد برای عبور به سمت هر یک از شش دروازه شهر کرمان باید از این چهارسوق عبور می کرده است.
در اطراف این بنای گنبدی شکل هشت حجره وجود دارد و بنا به صورت دو طبقه احداث شده است و که طبقه دوم آن پنجره هایی به سمت مرکز دارند که محل نشستن افراد مهم و بانوان بوده است.
در زمان اجرای مراسمهای مهم مردها در پایین چهارسوق و زنان و اشخاص مهم در طبقه دوم و در حجره هایی به تماشا می نشستند.
همچنین بر روی سقف این بنای زیبا که به شکل خاصی گچ بری شده است نقاشیهایی از تاجران و اشخاص معروف شهر کرمان به صورت رنگ روغن کشیده شده است که به دلیل استفاده از رنگهای مختلف زیبایی خاصی را به بنا داده است.
نجات قدیمیترین نقاشی بنایهای تاریخی شهر کرمان
این نقاشیها به یادگار مانده از عصر صفویان و با قدمتی بیش از ۴۰۰ سال است که هر یک چهره فردی حقیقی است.
این گنبد برمبنای گنبدهای جنوب ایران بنا شده است و بر روی آن چندین نورگیر نصب شده است و بلندترین گنبد بازار کرمان محسوب می شود.
اما به مرور زمان این نقاشیها و گچ بریهای اطراف آنها دچار فرسودگی شده است و گاه گچ بری ها فرو ریخته اند.
محمد گلاب زاده کرمانشناس و محقق کرمانی در گفتگو با مهر اظهارداشت: گنبد چهار سوق به نوعی نشان دهنده اوج هنر و معماری استان کرمان است و روزگاری میدان اصلی شهر کرمان بوده و بسیاری از وقایع شهر کرمان به مرکزیت این میدان روی داده است.
وی گفت: این میدان در واقع تاریخ شهر کرمان است و باید حفظ و نگهداری شود.
چهارسوق قلب تحولات تاریخی کرمان است
وی به مجاورت این چهارسوق به میدان تاریخی گنجعلیخان اشاره کرد و افزود: هر یک از نقاشیهای شخصیت یکی از افراد مشهور زمان خود را به تصویر کشیده است اما متاسفانه به دلیل فرسودگی و ریزش گج ها بخشهایی از این نقاشیها فرو ریخته است.
گلاب زاده به نقش اجتماعی این مکان در تحولات کرمان در ابعاد مختلف اشاره کرد و افزود: این میدان به نوعی تاریخ شهر کرمان را در قلب خود دارد و در صورت مرمت به یکی از زیباترین بناهای کرمان تبدیل خواهد شد.
وی افزود: بازار کرمان بیش از ۶۰۰ سال عمر دارد و از عصر تیموریان بنا نهاده شده است و پایه این بازار نیز بازار اختیاری است و در هر برهه از زمان بخشی بر این بازار افزوده شده و اکنون بازار کرمان بلندترین راسته بازار ایران است و هزار و ۲۰۰ متر فضای مسقف دارد.
وی افزود: نقارخانه بازار نیز در نزدیکی چهار سوق قرار دارد که دارای سقفی کاشی کاری است و دو اتاق بزرگ دارد که در گذشته در هنگام تعطیلی بازار دو نفر در این مکان حاضر می شدند و نقاره می زدند.
مرمت نقاشیها نیاز به تبحر و ظرافت دارد
محسن موحدی، معاون میراث فرهنگی کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: در ادامه مرمت بخشهای مختلف بازار مرمت چهارسوق از چند روز قبل آغاز شده است و کار مرمت با جدیت ادامه دارد.
وی افزود: این گنبد از زیباترین گنبدهای کشور محسوب می شود و مرمت آن به دلیل وجود نقاشیها از ظرافتهای ویژه ای برخوردار است.
وی ادامه داد: از مرمتگران زبده در مرمت این بنا استفاده شده است و با نظارت بسیار دقیق کار در حال انجام است.
موحدی افزود: بخشهایی از بنا با فرسودگی بسیار زیاد مواجه بوده است و به همین دلیل کار بنایی نیز در این مجموعه وجود دارد اما تمام سعی ما این است که قبل از تعطیلات نوروز چهارسوق مرمت شود.
معاون میراث فرهنگی کرمان گفت: بخشهایی از نقاشیها پاکسازی می شود و بخشهایی نیز نیاز به کارهای اصولی دارد.
استفاده از مصالح بومی در دستور کار است
وی ادامه داد: از مصالح بومی در مرمت این بنا استفاده می شود و تمام سعی ما در رعایت کامل اصول مرمت در این بنا است.
وی از وجود ترک در برخی مکانهای بنا خبر داد و گفت: با استفاده از روشهای خاص و مصالح بومی این مشکل نیز برطرف خواهد شد.
مرمت چهار سوق بازار کرمان در حالی در حال انجام است که به نظر می رسد یکی از برنامه های اصلی استاندار کرمان در زمینه رونق گردشگری بهسازی بازار کرمان و معرفی این بنای به عنوان برند گردشگری استان کرمان است.
در همین راستا کار کفسازی بازار که سالها به حال خود رها شده بود طی ماههای اخیر انجام شده است و کار مرمت سقف و بدنه سازی بازار نیز در دست انجام است.
ساماندهی سیستم برق کشی بازار و همچنین مرمت بناهای مجاور بازار نیز از دیگر برنامه هایی است که در زمینه پروژه مرمت بازار کرمان در دست اجرا است.
کاروانسرای چهارسوق احیا می شود
مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان نیز در گفتگو با مهر از اجرای طرحهای مرمت و بازسازی بخشهای مختلف بازار کرمان خبر داد.
علی مهاجری افزود: یکی از طرحهای مسقف کردن بخشهایی از بازار است که در گذشته نیز مسقف بوده اند اما به مرور زمان سقف آنها فرو ریخته و درنهایت برچیده شده است.
وی تصریح کرد: با اجرای این طرح راسته بازار کرمان که هم اکنون بزرگترین راسته بازار ایران است به بزرگترین راسته بازار مسقف ایران تبدیل خواهد شد.
وی افزود: استان کرمان دارای قدمت تاریخی بالایی است و باید از این پتانسیل در راستای رونق صنعت گردشگری استفاده کرد.
مهاجری افزود: سالانه هزاران نفر گردشگر داخلی و خارجی از بازار تاریخی کرمان بازدید می کنند.
وی چهار سوق را از جمله بناهای صفوی استان کرمان دانست و افزود: ما در راستای احیای مجدد چهار سوق گام برمی داریم و این بنا را به قطب گردشگری تبدیل می کنیم.
وی همچنین از خریداری کاروانسرای چهارسوق کرمان و مرمت و تبدیل آن به مرکز تجاری در بازار کرمان خبر داد.
خبرنگار: اسما محمودی
نظر شما