تکفیر فتنه‌ بزرگ در جهان اسلام است/سلفیگری اسلام منهای فقاهت است

به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی روز پنج شنبه در نشست بررسی مبانی فقهی تکفیر از دیدگاه اهل سنت که در مدرسه تخصصی فقه امام خمینی(ره) برگزار شد به تبیین دیدگاه های خود پرداخت.

وی با بیان این که پرداختن به مبانی تكفير باید در اولویت قرار گیرد، گفت: این مسأله به دلیل بحث روز بودن دارای اصالت و اولویت است، از همین رو باید تمام ابعاد و ویژگی های مسائل تکفیر را مورد بررسی قرار داد، باید نتایج این نشست ها یک خاستگاه برای حرکت و برخورد صحیح و موثر باشد.

رییس دانشگاه مذاهب اسلامی با اشاره به مسئله تکفیر از دیدگاه اهل سنت، افزود: در این مسأله می توان سه مرحله دیدگاه فقهی، اندیشه دین و تاریخی و سلوک عملی را در نظر گرفت، البته همین دیدگاه را می توان درباره شیعه نیز بیان کرد.

وی با بیان این که در اندیشه دینی و تاریخی اهل سنت چند نگاه کلی وجود دارد، که نوعا در شیعه نیز وجود دارد، اظهار داشت: یکی از این نگاه های کلان این است که اگر تکفیر از حد طبیعی خود بگذرد به بدعت تبدیل می شود، عقیده اهل سنت این است که در اسلام پدیده ای به نام تکفیر وجود نداشته و از زمان خوارج این مسأله به پیکره اسلام وارد شده است.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی عقیده کلی دیگر در میان اهل سنت را تلاش برای هدایت افراد به دین عنوان کرد و ادامه داد: غالب اهل سنت می گویند نباید کاری کرد که مردم از دین خارج شوند؛ همچنین اهل تسنن اعتقاد دارند که ما مأمور به شناخت و تمرکز بر باطن نیستیم، بلکه برای اجرای احکام اسلام باید به شهادتین توجه شود.

وی با بیان اینکه تکفیر فتنه ای در جهان اسلام بوده که سبب تضعیف آن می شود، ابراز داشت: این مسأله دیدگاه عام تمامی مسلمانان است، حتی عربستان که اختلاف نظرهای بسیاری با تفکر شیعی دارد؛ مسأله تکفیر را به عنوان یک فتنه قبول دارد.

رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به رأی فقهی اهل سنت درباره مسأله تکفیر، عنوان کرد: نگاه فقهی اهل سنت و شیعه در این مسأله به یکدیگر نزدیک است، شیعه و سنی عقیده دارند که افراد با گفتن شهادتین وارد در اسلام می شوند، از همین رو تکفیر و تکفیرکنندگان را نفی می کنند.

وی با اشاره به معیار خروج از اسلام در دیدگاه اهل سنت، خاطرنشان کرد: اهل سنت با کمی اختلاف نسبت به شیعه انکار خداوند، انکار نبوت و انکار یکی از ضروریات دین را سبب خروج مسلمان از اسلام می داند؛ اهل سنت درباره معیار محوری را به نام تنزیل حکم کفر بیان کردند، این مذهب می گوید در تنزیل می بایست به شدت دقیق بود به عنوان مثال اگر شک کردیم که فردی جامعه کفر بر تن کرده نباید آن را تکفیر کنیم.

رییس دانشگاه مذاهب اسلامی با اشاره به قاعده ای دیگر از مسأله تنزیل اهل سنت، گفت: اهل سنت می گویند که ورود شخص با اقرار شهادتین به اسلام یک امر یقینی است، از همین رو اگر زمانی نسبت به خروج او نسبت به اسلام شک کردیم نباید به چنین شکی اعتنا کرد؛ بنبابراین یقین به جز با یقین نقض نمی شود.

وی به اقسام کفر در رأی فقهی اهل سنت اشاره کرد و افزود: کفر به دو نوع اکبر و اصغر تقسیم می شود، کفر اکبر به کفری گفته می شود که در آن یکی از ضروریات دین انکار شود، کفر اصغر بدان معنا است که فردی گناهی را انجام دهد اگر چه ترک واجب باشد؛ ابن تیمیه از نظر نظریه پردازی اختلاف چندانی با اهل سنت ندارد اما ابن تیمیه تک نگاه هایی دارد که در تطور سلفی گری استفاده شده و او تطبیق هایی انجام داده است که سبب تکفیر می شود.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با اشاره به سلوک عملی و رفتاری اهل سنت درباره مسأله تکفیر، اظهار داشت: زمام سلوک عملی در دست غیر عالمان است، سلفی گری به صورت اصول اسلام منهای فقاهت است؛ امروزه سلفی به کسانی گفته می شود که بی سواد محض هستند یا اسلام منهای فقاهت را می پذیرند.

وی ادامه داد: پارادایم هایی بر ذهن سلفی ها غالب آمده است که با تأثیر از آن ها عمل می کنند و به مسأله فقهی توجهی ندارند، یکی از آن پارادایم ها مسأله جهاد است؛ در این زمینه بسیاری از آیات و گفته ها رابرای مسائل تروریستی به پیش گرفتند، سلفی ها در دهه های اخیر به سمت ایجاد حکومت و ایجاد سیاست رفتند.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با بیان این که داعش و گروه های تکفیری انسان ها را از رفتارهای خود بیزار کردند، ابراز داشت: در مسأله تکفیر بحث شیعه و سنی نیست و تمام علمای شیعه و سنی وجود چنین گروه هایی رابه ضرر اسلام می دانند.

وی با اشاره به وظیفه حوزویان و مسئولان در عرصه مقابله با تکفیر، عنوان کرد: حوزویان، اهل علم و مسؤولان باید از این فرصت برای ایجاد یک حرکت در جهت انسجام بخشی اسلامی به منظور نفی تکفیر، خشونت و جهاد به معنای داعشی استفاده کنند؛ اگر از این فرصت استفاده نکنیم، شاید دیگر چنین موقعیتی برای وحدت امت اسلامی به وجود نیاید.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی تصریح کرد: اگر می خواهیم تعامل مؤثر داشته باشیم باید از دادن هرگونه سوژه برای مانور تکفیری ها از سوی شیعه و سنی پرهیز شود؛ هیچگاه نباید یک دیدگاه و مذهب را با یک دید کلی نگاه کرد، سیاستمداران مراقب باشند تا فرصت ها تبدیل به چالش نشود.