به گزارش خبرنگار مهر، معدن مس سونگون ورزقان در شمال غربی کشور، ۲۵ کیلومتری رودخانه ارس و ۱۳۰ كیلومتری شمال تبریز و در ورزقان قرار دارد که بدون شک با وجود کانی های با ارزش و با عیار بالا یکی از سرمایه های مهم و باعظمت کشور و استان آذربایجان شرقی به شمار می رود.
سابقه معدنکاری در سونگون به دو قرن پیش و حوالی دوره قاجاریه برمی‌گردد که آثار فعالیت های قدیمی به صورت استخراج زیرزمینی در محدوده پرعیار بوده است و بهره‌برداری از سنگ های پر عیار مس نیز تا سال ۱۳۵۱ به صورت تناوبی انجام می گرفت.
به گفته کارشناسان کانسار مس سونگون كه در شمال ورزقان قرار گرفته است، بزرگترین اندیس مس در شمال‌غرب ایران است و این کانسار یکی از بزرگترین کانسارهای مس دنیا بوده و قابل مقایسه با معادن دنیا مانند بینگهام در آمریکا، چوکی کوماتا در شیلی است.
بر اساس این گزارش عملیات اكتشافی با استفاده از روشهای نوین و وسایل و تجهیزات جدید از سال ۱۳۲۵ شروع و تا سال ۱۳۵۶ ادامه داشت و در سال ۱۳۵۶ وجود ذخایر بزرگ مس به صورت قطعی مشخص شد و مطالعات امکانپذیری مقدماتی در سال ۱۳۷۰ توسط شرکت های خارجی انجام و چند سال بعد مجتمع مس سونگون احداث شد.
وجود ۴۷۰ میلیون تن کانی در مس سونگون
معدن مس سونگون ورزقان با دارا بودن قطعی بیش از ۴۷۰ میلیون تن کانی سنگ با ارزش ۰.۶ درصد و برآورد احتمالی یک میلیارد تن سنگ معدن، ۴۰ درصد ذخایر مس کشور را دل خود نهفته کرده است.
هرچند مجتمع مس سونگون از سالها پیش فعالیت خود را آغاز كرده است اما تاكنون تنها محصول تولیدی مجتمع كنسانتره مس بوده كه آن هم به دلیل نبود كارخانجات ذوب به سمت كرمان بارگیری میشود، در راستای عملیات اجرایی طرح توسعه مجتمع معدن مس سونگون شهرستان ورزقان، از اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۸ پروژه احداث کارخانه تغلیظ مس سونگون توسط قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا(ص) آغاز شد و اکنون آماده بهره برداری بوده و قرار است بعد از ظهر امروز شنبه با حضور معاون اول رئیس جمهور به بهره برداری برسد.
البته با اینکه در آن سال ها و با دستور وزیر صنعت وقت قرار بود توسعه مس سونگون با پروژه های ایجاد چهار واحد جدید تغلیظ، ذوب، اسید سولفوریك و پالایش مجتمع مس سونگون انجام شود ولی اکنون تنها پروژه تغلیظ به سرانجام رسیده و محصول خام کنسانتره به نقاط دیگر کشور منتقل شده و یا به خارج از کشور صادر می شود.
بر اساس اعلام شرکت ملی مس ایران، طراحی اولیه این معدن براساس استخراج هفت میلیون تن در شش سال نخست و ۱۴ میلیون تن در سال های بعدی انجام گرفته است و كارشناسان صنایع و معادن آذربایجانشرقی نیز میزان اشتغال مستقیم مس سونگون را دو هزار نفر و در صورت ایجاد صنایع پایین دستی صنعت مس در این منطقه بیش از ۲۵ هزار زمینه شغلی اعلام کرده اند که بدون شک استفاده از این ظرفیت و ایجاد صنایع ذوب و پالایش می تواند علاوه بر ایجاد اشتغال برای جوانان منطقه و سودآوری مناسب باعث عدم وابستگی قسمتی از کشور به درآمد نفتی شود.
حضور خبرنگار مهر در مجتمع مس سونگون و فاز دوم آن که شامل واحد تغلیظ است و هم صحبت شدن با مجری پروژه و مدیر فاز دوم کارخانه نشان می دهد که باید به دور از کشمکش های مدیران استان های مختلف در زمینه فرآوری و استفاده بهینه مس شاهد استفاده درست و اصولی از این نعمت خدادای باشیم که می تواند به تنهایی شمال غرب کشور را از منابع دولتی بی نیاز کرده و سنگینی بار از دوش دولتمردان تدبیر و امید بکاهد.
لازم به توضیح است که پروژه فاز دوم کارخانه تغلیظ مس سونگون طرح هایتک و دارای پیشرفتگی خاصی است که در بین کارخانجات دنیا کم‌تر به چشم می‌خورد، این پروژه در زمینی به مساحت ۵ هزار متر مربع احداث شده که ارتفاع سوله اصلی آن ۴۰ متر و وزن سازه‌های مربوطه ۲۲۰۰ تن است.
۲.۵ میلیارد تومان درآمد روزانه فاز یک و دو مس سونگون
مدیر پروژه احداث کارخانه تغلیظ مس سونگون فاز دو در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه ۲.۵ میلیارد تومان درآمد روزانه فاز یک و دو مس سونگون است، گفت: این معدن پتانسیل بزرگی برای کشور است چراکه بیش از ۴۷۰ میلیون تن کانی سنگ در دل خود دارد.
پرویز سرمدی با بیان اینکه با بهره برداری از فاز دوم تغلیظ مس سونگون با ظرفیت ۱۵۰ هزار تن کنسانتره مس، ظرفیت تولید کنسانتره مس سونگون تا دو برابر افزایش پیدا می کند، افزود: خروجی فاز یک و دو ۳۰۰ هزار تن کنسانتره است که با قیمت ۷۸ هزار ریالی به فروش می رسد و یا صادر می شود.
وی با تاکید بر اینکه سود واقعی برای هرکیلوگرم کنسانتره مس سه هزار تومان است، ادامه داد: با این حساب نتیجه می شود که ۴۵۰۰ میلیارد ریال در سال سود فاز یک و به همین میزان سود برای فاز دوم پیش بینی شده که در مجموع بالغ بر ۹ هزار میلیارد ریال سود از این مجتمع در سال به دست می آید.
سرمدی به میزان اشتغال زایی این طرح نیز اشاره کرد و خواستار توجه بیشتر به این نعمت الهی در کشور شد و گفت: در طول پنج سال گذشته و از ۱۳۸۸ تمام پیمانکاران موسسه امین به طور متوسط بالغ بر ۵۰۰ نفر بودند در قسمت های اجرایی، مهندسی و تامین تجهیزات مشغول به کار شدند و با آغاز بهره‌برداری از پروژه برای ۲۵۰ نفر به صورت مستقیم و ۲۵۰۰ نفر به صورت غیر مستقیم زمینه شغلی فراهم شد که اکنون فاز دوم واحد تغلیظ مس سونگون آماده بهره برداری است.
تمام مراحل احداث فاز دوم تغلیظ مس توسط مهندسین ایرانی و نیروهای بومی انجام گرفت
وی همچنین از تولید ۱۵۰ هزار تن کنسانتره مس با عیار ۳۰ درصد در سال توسط کارخانه فاز دو خبر داد و افزود: استفاده از تجهیزات داخلی برای انجام پروژه بیش از ۹۶ هزار میلیارد ریال صرفه جویی درپی داشت.
وی با اشاره به اینکه تمام مراحل احداث فاز دوم تغلیظ مس توسط مهندسین ایرانی و نیروهای بومی انجام گرفت، گفت: ظرفیت ورودی کارخانه هفت میلیون کانی سنگ با عیار ۰.۶ است که بعد از طی مراحل خاص تبدیل به ۱۵۰ هزار تن کنسانتره مس با عیار ۳۰ درصد می شود و سپس در کارخانه تغلیظ به مس با عیار ۹۹.۴ که آندی است، تبدیل می شود.
سرمدی با بیان اینکه خروجی ما مس آندی است که در نقاط دیگر کشور این مس بعد از عملیات پالایش به مس کاتدی تبدیل می شود، گفت: مس کاتدی نوع رایج مس در بازار است و امیدواریم در مجتمع مس سونگون نیز شاهد بهره برداری از کارخانه پالایش مس باشیم.
مدیر این کارخانه با اعلام اینکه برای راه اندازی طرح توسعه فاز دو تغلیظ مس سونگون ۷۷ میلیون یورو و ۸۴۳ میلیارد ریال هزینه شده است، افزود: این طرح امروز شنبه ۱۸ بهمن ماه جاری با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور و نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت به بهره برداری می رسد.
با این حال امیدواریم تا هرچه سریعتر شاهد افتتاح فازهای جدید این مجتمع باشیم و به دور از بحث های دیگر به فکر ایجاد مشاغل و استفاده از این نعمت درجهت عدم وابستگی به درآمدهای نفتی باشیم.
گزارش: محمدرضا علی اشرفی
نظر شما