به گزارش خبرگزاری مهر، همایش مورخ پیشگام نکوداشت بیش از نیم قرن مجاهدت علمی استاد علامه علی دوانی صبح امروز با حضور فرزندان وی محمد و محمدحسین رجبی دوانی، صالحی امیری رئیس کتابخانه ملی، حجت‌الاسلام سیدمحمود دعایی رئیس موسسه اطلاعات، جواد منصوری پژوهشگر و دیگر پژوهشگران در تالار حکمت مرکز همایش‌های کتابخانه ملی برگزار شد.
محمد رجبی دوانی رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی و فرزند علامه علی دوانی در این مراسم گفت: مرحوم پدرم همیشه این غصه را داشتند که چرا وقایع تاریخی در زمانی که باید ثبت و ضبط شود، نمی‌شود و فرصت به دست سوءاستفاده‌گرانی می‌افتد که در گزارش تاریخ ادای امانت نمی‌کنند. ایشان به صدر اسلام اشاره می‌کرد و می‌گفت بعد از رحلت پیامبر(ص) احادیث ایشان اجازه نشر پیدا نکرد و بعدها ابوحریره‌ای پیدا شد و هر که خواست به پیامبر منسوب کرد.
وی افزود: همچنین در زمان ما اتفاقاتی از این دست افتاده است. برای مثال کتابی را که با ترجمه پدرم 6 بار درزمان حیاتشان تجدید چاپ شد و ایشان مقدمه‌ای به اندازه حجم خود کتاب برای آن نوشتند و در آن سیر وهابیت را بررسی کردند با نقصان‌هایی مواجه شد که دلیل آن همین بی‌اعتنایی و غفلت از وقایع تاریخی است.
رجبی ادامه داد: برای مثال در واقعه کشته شدن حجاج که قرار بود در کتاب نقل شود و جنایت وهابیت روشن گردد خود من به سازمان حج رفتم و از آقای قاضی‌عسکر در مورد تعداد کشته شدگان در حج پرسیدم ولی ایشان هم آماری از تعداد کشته شدگان نداشتند. یا مثلا ما هنوز نمی‌دانیم در شب 22 بهمن 1357 که شب پیروزی انقلاب چه تعداد شهید داده‌ایم. اینها رنج بسیار بزرگی است و پدرم از این مسائل بسیار نگران بود.
وی در بخش دیگری از سخنانش به تلاش‌های علامه دوانی در تالیف مجموعه 11 جلدی «نهضت روحانیون ایران» که تاریخ انقلاب مبارزات انقلاب اسلامی است اشاره کرد و گفت: خود ایشان اعلامیه‌های امام و دیگر مراجع را جمع می‌کردند و سخنرانی‌های حضرت امام و دیگران را از روی نوار پیاده می‌کردند تا چنین اثر عظیمی شکل بگیرد. امروز استفاده‌ای که از سخنرانی‌ها و اعلامیه‌های امام می‌شود و در مواقع مختلف نقل می‌گردد از نوارهایی است که پدر من پیاده‌سازی کرده است.
رئیس کتابخانه مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: پدرم خیلی تلاش کرد که به دنیا نشان دهد آنچه در انقلاب با تلاش مرجعیت رخ داده جریان بی‌ریشه‌ای نبوده بلکه ریشه‌های آن از گذشته به بزرگان فکری جهان اسلام برمی‌گشته است. برای مثال او پیگیری نهضت فکری شیعه را از خواجه‌نصیرالدین طوسی گرفته تا میرزای شیرازی و آیت‌الله بروجردی و دیگران و در کتاب نهضت روحانیون ایران آن را به پیروزی انقلاب اسلامی پیوند داده است.
محمد رجبی با تاکید بر حقیقت‌گرایی و واقعگرایی تاریخی علامه دوانی گفت: ایشان هدفش این بود که هر چه واقعیت بوده باید نوشته شود و کاملا به این حدیث نبوی معتقد بود که باید حقیقت را گفت حتی اگر به ضرر ما باشد. او هیچگاه تلاشی برای پنهان کردن وقایع و حقایق تاریخی نکرد. زیرا پنهانکاری بنا به هر مصلحتی باشد باز به ضرر همان چیزی تمام می‌شود که می‌خواهیم مصلحتش را در نظر بگیریم.
وی افزود: مثلا در نقل تاریخ روحانیون ایران از وقایعی که مربوط به مجاهدین خلق بود چشم‌پوشی نمی‌کرد و سعی می‌کرد همه حقایق را روایت کند. متاسفانه این روحیه را امروز کمتر در جامعه خودمان سراغ داریم. برای مثال امروز قرار بود دو شخصیت بلندپایه کشور در این مراسم حضور بیابند و سخنرانی کنند ولی به دلایل مصلحت‌اندیشانه این اتفاق نیفتاد.
رجبی گفت: متاسفانه این موضوع باب شده که اشخاص به خاطر مصحلت‌های جناحی به اختلافات دامن می‌زنند و از حقایق چشم‌پوشی می‌کنند.
وی با انتقاد از بی‌مهری‌هایی که به علامه دوانی و اثر 11 جلدی نهضت روحانیون ایران شده است، اظهار کرد: اولین کتاب مفصلی که بعد از پیروزی انقلاب با موضوع تاریخ انقلاب اسلامی منتشر شد همین کتاب بوده است اما هیچ کس به پدر من برای انجام این کار اشاره نکرد و علتش هم این بود که ایشان صاحب منصب نبودند. علت این کا را به هر کسی هم می‌گویم پاسخ می‌دهد «یادمان رفت» چطور می‌توان چنین چیزی را فراموش کرد.
رئیس کتابخانه مجلس افزود: چند وقت پیش فراخوانی برای حضور و تقدیر از تاریخ‌نگاران انقلاب اسلامی منتشر شد تا از نخستین کسانی که در این حوزه کار کرده‌اند تجلیل شود. اما هیچ اسمی از پدر ما برده نشد و تنها برای ویرایش کتاب زندگی مرحوم فلسفی به ایشان لوح تقدیری دادند تا جایی که من به برادرم برای حضور در آن مراسم و دریافت آن لوح تقدیر اعتراض کردم.
رجبی گفت: این در حالی است که وقتی من با هیئتی از طرف کتابخانه ملی به مسکو و کتابخانه لنین رفتیم مجموعه 11 جلدی پدرم در آن کتابخانه وجود داشت. بسیاری از کشورهای اروپایی از این کتاب به عنوان منبع تاریخی استفاده می‌کنند. برای مثال حامد آلگار مورخ آمریکایی در اثر تاریخی‌اش چندین بار از کتاب پدرم نقل قول می‌کند و با تجلیل از آن یاد می‌کند. چرا ما در کشور خودمان پنهانکاری می‌کنیم. پنهانکاری فقط ضررش به خودمان برمی‌گردد.
وی در پایان به خاطره‌ای از زمان نگارش نهضت روحانیون ایران اشاره کرد و گفت: در آن زمان که من نوجوان بودم و نیمی از کتاب چاپ شده بود حضرت امام به پدرم پیغام دادند که اعلامیه‌های من را چاپ نکنید. وقتی پدرم خدمت حضرت امام رفتند و درباره اهمیت کتاب توضیح دادند امام موافقت فرمود فقط فرمودند که اعلامیه‌ها را ابتدا ببینند و تغییرات جزئی در لحن آنها اعمال کنند و بعد منتشر شود.
وی توضیح داد: عده‌ای خیال می‌کنند حضرت امام از همان روز اول با تندی با شاه صحبت می‌کرد در حالی که اینگونه نبود و در اوایل حضرت امام شاه را نصیحت می‌کردند و حتی با احترام با او صحبت می‌کردند. بعدها که شاه به سرکوب مردم پرداخت لحن امام هم تغییر کرد. بنابراین وظیفه ما نرمی و احترام است و کتاب مرحوم پدرم سیر شکل‌گیری جریان انقلاب را به طور دقیق روشن می‌کند.
نظر شما