به گزارش خبرنگار مهر، دکتر جعفر مهراد یادآور شد: نیاز به آموزش عالی در سطح جهان افزایش یافته است. به موازات آن قدرت مالی طبقه متوسط مردم نیز رو به فزونی گذاشته و به جا به جایی دانشجویان در کشورهای مختلف سرعت بخشیده هست.
وی گفت: اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی مقصد بسیاری از دانشجویان را کشورهای انگلیسی زبان مانند آمریکا، انگلستان، و استرالیا تشکیل می داد ولی با آغاز دهه ۲۰۱۰ میلادی چین، سنگاپور و مالزی با رقابت های فعالانه، به مقصد دانشجویان خارجی تبدیل شده اند.
مهراد ادامه داد: تعداد زیادی از دانشگاه ها به ویژه دانشگاه های آمریکا، استرالیا و انگلستان با عقد تفاهمنامه شعبه هایی را در تعدادی از کشورهای جهان تاسیس کرده اند. این روند در کشورهای آسیایی برای میزبانی دانشجویان بین المللی رو به فزونی گذاشته است.
وجود ۲۶۳ میلیون دانشجو در جهان در سال ۲۰۱۵ میلادی
وی افزود: تعداد دانشجویان در سال ۲۰۰۰ میلادی که در موسسات آموزش عالی کشورهای مختلف ثبت نام کرده بودند ۹۷ میلیون نفر بود. این تعداد در سال ۲۰۱۵ میلادی به ۲۶۳ میلیون دانشجو افزایش یافته است.
به گفته این استاد دانش شناسی تعداد دانشجویانی نیز که می خواهند در خاج از کشورهای خود به ادامه تحصیل بپردازند، از ۱.۳ میلیون در سال ۱۹۹۰ به ۴.۳ میلیون دانشجو در سال ۲۰۱۱ میلادی بالغ شده است.
وی بیان داشت: در حالیکه اکنون کشورهایی مانند چین، هندوستان و کره جنوبی در جذب دانشجویان بین المللی موفقیت های چشمگیری بدست آورده اند، اما خود به صادرکنندگان جمعیت کثیری از دانشجویان به کشورهای خارجی تبدیل شده اند.
تحصیل ۸۸۶ هزار دانشجوی خارجی در دانشگاه های آمریکا
وی درباره محل تحصیل این دانشجویان افزود: بخش عمده دانشجویان بین المللی، دانشگاه های ایالات متحده را به عنوان مقصد نهایی انتخاب می کنند. تعداد دانشجویان خارجی این کشور در سال ۵۴-۱۹۵۳ در حدود ۳۴۰۰۰ دانشجو بود. این رقم در سال تحصیلی ۶۴-۱۹۶۳ به ۷۵۰۰۰۰ نفر رسید. ده سال بعد تعداد دانشجویان خارجی در آمریکا ۴۵۰۰۰۰ نفر بود. این میزان در سال تحصیلی ۰۴-۲۰۰۳ به ۵۷۳۰۰۰ نفر بالغ شد و در سال تحصیلی ۱۴-۲۰۱۳ به ۸۸۶۰۵۲ نفر رسید.
چهره علمی ماندگار کشور ادامه داد: در بین کشورهای خاورمیانه بیشترین تعداد دانشجو در سال تحصیلی ۱۴-۲۰۱۳ که در آمریکا ثبت نام کرده است، به عربستان سعودی با ۵۳۹۱۹ دانشجو تعلق دارد. در همین بازه زمانی، ایران با ۱۰۱۹۴ دانشجو دومین کشوری است که بیشترین دانشجو را در بین کشورهای خاورمیانه در آمریکا دارد. تعداد دانشجویان عربستان سعودی و ایران در آمریکا در سال تحصیلی ۱۳-۲۰۱۲ به ترتیب ۴۴۵۶۶ دانشجو و ۸۷۴۴ دانشجو بود.
ایران دومین کشور خاورمیانه ای با تعداد بیشترین دانشجو در آمریکا
وی افزود: در سال تحصیلی ۱۴-۲۰۱۳ بعد از عربستان سعودی و ایران کشورهای کویت با ۷۲۸۸ دانشجو، امارات متحده عربی با ۲۷۸۴ دانشجو، و رژیم اشغالگر قدس با ۲۴۵۷ دانشجو بیشترین دانشجو در آمریکا دارند. تعداد دانشجویان کشورهای عراق ۱۴۹۱ دانشجو، اردن ۲۱۴۸ دانشجو، لبنان ۱۳۶۷ داشجو، فلسطین۴۲۹ دانشجو، قطر ۱۱۹۱ دانشجو، سوریه ۶۹۳ دانشجو و یمن ۴۴۰ دانشجو است.
کل دانشجویان کشورهای خاورمیانه در همین سال تحصیلی در این کشور ۸۶۳۷۲ نفر است.
مهراد در ارتباط با دوره های تحصیلی دانشجویان ایرانی گفت: از ۱۰۱۹۴ دانشجوی ایرانی شاغل به تحصیل در آمریکا در سال ۲۰۱۴ تعداد ۶۲۲ نفر در دوره کارشناسی، ۸۲۵۴ نفر دردوره های تحصیلات تکمیلی، ۲۰۷ نفر برای تحصیل بدون اخذ مدرک و۱۱۱۱ نفر در دوره های تربیت فنی ثبت نام کرده اند.
وی ادامه داد: از کل ۱۰۱۹۴ دانشجوی ایرانی در آمریکا در همین سال در حدود ۷۹.۶ درصد در رشته های علوم و فناوری، مهندسی و ریاضیات، در حدود ۲.۳ درصد در رشته های پزشکی و علوم وابسته و در حدود ۱۰.۳ درصد در رشته های علوم طبیعی و زیستی تحصیل می کنند.
مهراد با اشاره به این نکته که اکنون از آموزش عالی به عنوان یک صنعت نام برده می شود گفت: در همین سال تحصیلی ، دانشجویان بین المللی بیش از ۲۷ میلیارد دلار به اقتصاد آمریکا کمک کرده اند.
سهم ما از پذیرش دانشجوی خارجی نیم درصد است
این استاد علم اطلاعات در مورد دانشگاه های کشور در جذب دانشجویان خارجی گفت: اکنون سهم دانشجویان بین المللی در دانشگاههای ایران چندان مناسب نیست. وزیر علوم در پنجمین نشست هم اندیشی معاونان و مدیران همکاریهای علمی و بین المللی بر توسعه ارتباطات بین المللی تاکید کرد و فعال کردن دیپلماسی علمی را خواستار شد. وزیر علوم در همین نشست خواست تا دانشگاهها بین المللی شدن آموزش عالی را در دستور کار خود قرار دهند.
استاد دانشگاه شیراز بیان داشت: سهم ما از پذیرش دانشجوی خارجی نیم درصد است. این در حالی است که تعداد زیادی از دانشگاههای بزرگ و صنعتی ما دانشگاههای معتبری هستند که اسامی بعضی از آنها در نظامهای رتبه بندی بین المللی وجود دارد و در مقایسه با ترکیه و مالزی بسیار برتر و ممتاز هستند. اما بحث این است اگر این دانشگاهها مانند صنعتی شریف، صنعتی اصفهان و تهران نمی توانند به نحو مطلوب از صنعت آموزش عالی جهانی بهره مند شوند، ناشی از نبود سیاستهای مشخصی است که در اینجا لازم است نهادهایی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی سیاستگذاری کرده و تصمیمات مقتضی اتخاذ کنند.
وی یادآور شد: باید این را باور کنیم که سطح آموزش در دانشگاههای ما به ویژه در دانشگاههایی که پژوهش محور هستند، در منطقه و در بین کشورهای اسلامی بسیار بیشتر از دانشگاههای ترکیه، مالزی، و عربستان سعودی است. اما در عین حال داشتن برنامه های رهبردی برای بین المللی سازی دانشگاهها، از جهت پیدا کردن شرکای بین المللی، ارتقای مهارتهای زبانی دانشجویان و اعضای هیات علمی، آموزش به یک زبان دیگر مانند انگلیسی در کنار زبان فارسی، جذب دانشجویان بین المللی، ارتقای رهبری دانشگاه، فراهم آوردن تسهیلات مربوط به اخذ ویزا و مقررات و کاستن از رویه های دیوانسالاری تاثیر مثبت و موثر دارد.
نظر شما