گلستان پایتخت اکوتوریسم کشور/ نگارستان ایران را بیشتر بشناسید

به گزارش خبرنگار مهر، آب و هوای چهار فصل و تنوع نعمت های الهی، گلستان را به ایران کوچک مشهور کرده است، ایرانی با دریا، کوه، جنگل، دشت، صحرا، آبشار، گل فشان، رودخانه، تالاب، غار در کنار اماکن تاریخی مانند برج ها و گنبدی ها، خانه های تاریخی، دیوار دفاعی، موزه های تاریخی و مردم شناسی، بندر و اسکله و قایق سواری و سوارکاری باعث شده  گلستان یکی از مراکز تاثیر گذار گردشگری کشور باشد.

معرفی استان گلستان

استان گلستان با مساحت ۲ میلیون و ۴۰۳ هزار و ۷۷۴ کیلومتر مربع حدود ۱.۳ در صد مساحت کل کشور را در بر می گیرد و در بخش شمالی واقع شده است و با پیشینه تاریخی غنی و طبیعت چشم نواز، مردمانی با زبان و فرهنگ متنوع را در خود جای داده است.

استان گلستان از شمال با کشور ترکمنستان و از جنوب با استان سمنان، از شرق با استان خراسان شمالی و از غرب با دریای خزر و استان مازندران همسایه است.

این استان براساس آخرین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۹۳، شامل ۱۴ شهرستان، ۲۹ شهر، ۲۷ بخش، ۶۰ دهستان و ۱۰۶۶ روستا و آبادی بوده و جمعیت گلستان براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ برابر یک میلیون و ۷۷۷ هزار و ۱۴ نفر که ۵۰.۹۹ درصد آن در شهر و ۴۸.۹۶ درصد آن در روستا و ۰.۰۴ به صورت غیر ساکن زندگی می کنند.

راههای ارتباطی

استان گلستان از طریق راه آهن سراسری (راه آهن شمال) از شهر گرگان تا بندر ترکمن و از آنجا به ساری و سوادکوه و گرمسار و تهران متصل شده‌است. همه ساله به دلیل موقعیت خوب استان در مسیر مسافرین عازم به مشهد از سمت استان مازندران پذیرای هزاران گردشگر ایرانی است. استان گلستان همچنین بیش از پنج هزار کیلومتر راه اصلی و فرعی دارد که مسیر اصلی شمال مشهد معروفترین مسیر استان است که از غرب و از شهر نوکنده وارد استان شده و در شرق از جنگل گلستان به خراسان شمالی متصل می شود. همچنین مسیرهای توسکستان، النگ و خوش ییلاق نیز به نوعی جاده های کوهستانی گلستان را به استان سمنان و شهرستان شاهرود متصل می کنند.

گلستان همچنین دارای فرودگاه بین المللی واقع در شمال و 5 کیلومتری شهر گرگان است که در ایام هفته از تهران پروازهای مستقیم و رفت و برگشت دارد که مسیر 7 ساعته جاده را به کمتر از یک ساعت کاهش می دهد.

جغرافیای گلستان

استان گلستان از نظر ناهمواری به سه ناحیه تقسیم می‌شود. ناحیه کوهستانی که این ناحیه از ارتفاع ۵۰۰ متری تا بیش از ۳۰۰۰ متر را در بر گرفته و پوشیده از گونه‌های جنگلی و مرتعی است.

ناحیه کوهپایه‌ای که این ناحیه شامل تپه‌های کوچک بادرُفت، تپه‌ماهورها و بدبوم‌ها است که پوشیده از اراضی جنگلی هستند و ناحیه جلگه‌ای و اراضی پست که  ارتفاع این ناحیه در حاشیه دریاچه کاسپین و خلیج گرگان پایین‌تر از سطح دریای آزاد و به تدریج به سمت شرق به ارتفاع افزوده می‌شود. این منطقه محل استقرار شهرها و اکثر روستاهای استان است. به لحاظ تراکم جمعیت، اراضی کشاورزی، صنایع، دامپروری از اهمیت بسزایی برخوردار است.

از مجموع مساحت استان گلستان حدود یک میلیون و 126 هزار هکتار را مرتع و ۴۳۰ هزار هکتار را جنگل تشکیل داده و در مجموع حدود ۷۰ درصد از سطح استان را منابع طبیعی تشکیل می دهد.

 پوشش گیاهی

با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی و جنس خاک ها این استان از پوشش گیاهی متنوعی از قبیل جنگل انبوه، چمنزار و استپ برخوردار است. مجاورت با دریای خزر و رشته کوه های البرز سبب شده که به تبعیت از آب و هوا در دامنه شمالی البرز از خط ساحلی دریای خزر تا قلل مرتفع متناسب با افزایش ارتفاع پوشش گیاهی متنوعی به صورت نوارهای مشخص به وجود آید. ارتفاعات بیش از ۱۵۰۰ متر کمتر از ۱۵۰۰ متر تا کوهپایه ها پوشیده از جنگل های انبوه پهن برگ است.

از کوهپایه ها به طرف جلگه هم محصولات زراعتی پوشش گیاهی منطقه را تشکیل می دهد. از حدود شمال گرگانرود تا مرز ترکمنستان نیز بیشتر از گیاهان مراتع استپی پوشیده شده است. در ناحیه جنوبی جنگل های سوزنی برگ ارس و سرخدار بر زیبایی های منطقه افزوده است.

خلیج گرگان، میانکاله و جزیره آشوراده

این روزها اسم گلستان با نام آشوراده بر سر زبان ها افتاده است. تنها جزیره ایران در دریای خزر و همجوار با خلیج گرگان و شبه جزیره میانکاله است. این ویژگی و سرسبزی شمال که همواره مورد پسند ایرانیان بوده، آشوراده را به کانون توجه دست‌اندرکاران گردشگری تبدیل کرده است. اکنون نام  آشوراده واژه‌ای کلیدی در ادبیات اکوتوریسم گلستان است.

نمی شود به گلستان سفر کرد و به آشوراده نرفت. محل دسترسی آن از طریق بندرترکمن و به وسیله قایق های موتوری است که خودش لذت دو چندانی را می دهد. این جزیره در فصل مهاجرت پرندگان فراوانی استراحت می کنند و از گونه های گیاهی و جانوری خاص خود برخوردار است.

شهرستان های بندرگز و کردکوی، میل رادکان و روستای جهان نما

کردکوی یکی از شهرهای سرسبز استان گلستان است که به دلیل همجواری با جنگل از پارک جنگلی زیبایی نیز برخوردار است. در این پارک نیز امکانات اولیه رفاهی برای گردشگری فراهم است. در جنوب این شهرستان روستای دارزنو واقع است و به دلیل ارتفاع زیادی که دارد منطقه وسیعی از استان گلستان و دریای خزر نمایان است. در جنوب این روستا و در میان دشت های رشته کوه البرز نیز میل رادکان به عنوان یکی از آثار تاریخی و قدیمی منطقه قرار دارد و در ادامه این مسیر و به سمت غرب نیز روستای زیبای جهان نما واقع است.

همانطور که از نام این روستا مشخص است کل استان گلستان از ارتفاعات این روستا مشخص است. از سوی به دلیل این که جهان نما در دشت وسیعی قرار دارد منطقه زیبایی را برای گردشگری فراهم کرده و موجبات آرامش را فراهم کرده.

شهرستان ساحلی بندرگز نیز علی رغم وسعت کم امکانات گردشگری مناسبی برای حضور گردشگران و استفاده از خلیج گرگان فراهم است.

آق قلا

پل تاریخی آق قلا در این شهرستان قرار دارد و از سویی به دلیل سکونت قوم ترکمن از نظر صنایع دستی نیز بسیار غنی است و بازارچه های محلی آن آثار و صنایع دستی مردم منطقه را ارائه می دهند.

سد وشمگیر، تالاب اینچه، گل‌فشان های‌ قارنیارق،  اینچه، نفتیجه و قمستی از دیوار تاریخی گرگان نیز در نزدیکی این شهرستان است.

بندرترکمن و گمیشان

بندرترکمن که در گذشته از بنادر تجاری کشور بوده در حال حاضر به دلیل ناملاحضات از رونق افتاده ولی از نظر گردشگری دارای امکانات دینی فراوانی است. گمیشان نیز دارای بافت تاریخی قدیمی و ثبت شده منحصر به فردی است که اکثر سازه های آن مربوط به معماری روسی است ولی به دلیل عدم توجه رو به نابود است.

آلاگل ، آلماگل، آجی گل و اینچه برون

سه تلاب مهم و دیدنی کشور که در مرز ایران و ترکمنستان و همچنین در جوار روستای مرزی اینچه برون قرار دارند می تواند نوازش گر چشمان هر مسافری باشد. این سه تالاب در فصول مهاجرت میزبان پرندگان مهاجر است و از نظر گونه های گیاهی و جانوری بخصوص ماهی بسیار غنی است. مرز اینچه برون نیز دارای یک بازارچه مرزی است که اجناس زیادی را برای فروش ارائه می دهند.

گرگان، جنگل النگدره، جنگل ناهار خوران، بافت تاریخی، هزارپیچ

گرگان به عنوان مرکز استان گستان، در گذشته و زمانی که منطقه استان گلستان به نام ایالت گرگان شناخته می شد استراباد نام داشت. استراباد یا گرگان کنونی یکی از مناطق استراتژیک زمان خود بود و به دلیل سابقه تاریخی فراوان آثار تاریخی زیادی را در دل خود جای داده است.

منطقه گرشگری هزارپیچ به عنوان یکی از تفرج گاه های قدیمی مردم منطقه به شمار می رود که به دلیل آب و هوای خوب در روز و همچنین نمای زیبایی که شهر گرگان در شب از بالای این منطقه دارد همواره مورد توجه گردشگران و ساکنان منطقه بوده است.

نمی شود به گرگان آمد و در کوچه چس کوچه های این شهر که با نام بافت تاریخی گرگان شناخته شده است قدم نزد. این بافت به عنوان قدیمی ترین بافت تاریخی ثبت شده و در آن خانه تاریخی، موزه، امام زاده قدیمی، مدرسه تاریخی و مسجد است که پیشینه تاریخی آن ها به زمان قاجار و ماقبل آن بر می گردد وجود دارد.

پارک شهر گرگان و کاخ موزه یکی از تفرج گاه های مورد علاقه گرگانی است که در آن امکانات بهداشتی، رفاهی، گردشگری و تفریحی فراهم است. کاخ موزه گرگان که در گذشته کاخ پادشاهان کشور بوده و در حال حاضر تبدیل به موزه شده دارای دو طبقه است که در طبقه پایین آن مجسمه مشاهیر گرگان از گذشته تا به حال قرار دارد و در طبقه بالای آن آثار مربوط به ساکنان این کاخ به نمایش گذاشته شده است.

تپه قلعه خندان مربوط به دوره ساسانیان و دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در گرگان، میدان مازندران، جبهه جنوبی خیابان عدالت واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۶۴ با شمارهٔ ثبت ۱۷۰۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

فاضل آباد، دهنه محمد آباد، علی آبادکتول ، جنگل کبودوال و آبشار کبودوال

فاضل آباد و همچنین شهرستان علی آبادکتول در فاصله حدودا ۴۰ کیلومتری از مرکز استان قرار دارند و از نظر گردشگری دارای مناطق گردشگری غنی هستند. در دهنه محمد آباد شهر فاضل آباد روستاهای قدیمی زیادی مانند خلیندر، نرسو، چه جا و مایان قرار دارد که در آن آثار تاریخی مانند امام زاده های قدیمی و قبرستان های تاریخی وجود دارد.

جنگل و آبشار کبود وال نیز جزو مناطق معروف علی آبادکتول است که گردشگران داخلی و خارجی زیادی همه ساله برای بازدید از آن مراجعه می کنند. آبشار کبودوال به عنوان معروف ترین آبشار خزه ای دنیا شناخته می شود. جنگل زرین گل، امام زاده های مختلف و جنگل افراتخته نیز ار مراکز گردشگری این منطقه است.

خان ببین، آزادشهر، رامیان، گل رامیان و منطقه خوش ییلاق

معروفترین مکان گردشگری این منطقه گل رامیان است. دریاچه و چشمه گل رامیان در جنوب شهر رامیان یکی از شهرهای تابع استان گلستان واقع شده است. این چشمه در دامنه کوه پنهان خانه قرار گرفته است. چشمه گل رامیان به صورت یک استخر طبیعی در ۵ کیلومتری جنوب شهرستان رامیان و در ۸۵ کیلومتری مرکز استان (گرگان) قرار دارد. از سه طرف به جنگل و از یک طرف به زمین های زراعی متصل است.

منیودشت، گالیکش، سایت پاراگلایدر، روستاهای گردشگری

شهرستان منیودشت که به دلیل زیبایی نام مینو را یک می کشد در شرق استان گلستان است. در جنوب این شهرستان، جنگل، رودخانه، کوه و روستاهای قدیمی بسیار زیبا و خوش آب و هوایی مانند دوزین، پاقلعه، دروک قلعه قافه وجود دارد. رودخانه این جنگل آب فراوانی دارد و اکثر مردم شرق استان در ایام تعطیل و به خصوص گرم سال به منطقه می آیند.

پارک جنگلی چل چای از مراکز گردشگری مهم مینودشت است. از سوی در ارتفاعات جنوبی این شهرستان سایت پروازی پاراگلایدر واقع است و بسیاری از مسابقات کشوری در این منطقه برگزار می شود.

شهرستان گالیکش نیز در دامنه جنگل و کوه واقع است و روستاهایی مانند فارسیان که دارای چشمه و درخت گردوی ۷۰۰ ساله است و غار کیارام از مراکز گردشری گالیکش است.

جنگل گلستان

پارک جنگلی گلستان به عنوان یکی از قدیمی ترین جنگل های دنیا از ذخایر غنی جانوری و گونه های گیاهی برخوردار است. در این پارک رودخانه ، آبشار و غار های مختلف وجود دارد و از نظر امکاناتی نیز در برخی مناطق آن امکانات گردشگری و رفاهی قرار دارد.

گنبد کاووس و میل گنبد

شهرستان گنبد کاووس در شرق استان گلستان و دومین شهر بزرگ استان است. از مراکز گردشگری مهم آن میل گنبد، بقعه دانشمند، امامزاده یحیی بن زید، خرابه های شهر جرجان و میدان سوار کاری اسبدوانی است.

کلاله، سد گلستان، مزارع کلزا و دیوار گرگان

شهرستان کلاله در شرق استان گلستان واقع است و از نظر قومیتی اقوام ترکمن، سیستانی ، بلوچ، ترک و فارس در آن زندگی می کنند. در نزدیکی این شهرستان دو سد گلستان و شهید چمران قرار دارد. به دلیل آب و هوای خوب و زمین حاصلخیز مزارع گندم و کلزا به وفور در آن وجود دارد که به همین دلیل در فصل بهار یک دست سبز و زرد است و جلوه زیبایی برای گردشگران دارد.

از آثار تاریخی نزدیک کلاله دیوار گرگان است که سومین دیوار بلند دنیا است قدمتی دیرینه دارد. از سوی بیشتر اکتشافات این دیوار نیز در محدوده این شهرستان است.

خالد نبی

مجموعه گورستان و زیارتگاه خالد نبی در یک منطقه کوهستانی و در فاصله ۹۰ کیلو متری شمال شرق شهرستان گنبد کاووس و ۵۵ کیلو متری شمال شرق شهرستان کلاله و ۶ کیلومتری روستای گچی سو – نزدیک آی تمر از توابع بخش مراوه تپه و بر فراز قله کوه گوگجه داغ واقع شده‌است.

راه ارتباطی زیارتگاه خالد نبی کوهستانی بوده، ولی از طریق کلاله و تمرقره قوزی تا آن محل راه دشواری نیست. بدلیل دوری راه و فقدان وسیله نقلیه و کمبود تسهیلات رفاهی در محل و همچنین گرمای شدید تابستان و سرمای زمستان، بهترین زمان برای انجام فرایض دینی و زیارت ماه‌های فروردین و اردیبهشت است.

در نزدیکی و پایین تر از بقعه خالد نبی، بقعه‌های عالم بابا و چوپان عطا و دره‌ای بنام پنج شیر و همچنین چشمه خضر دندان قرار دارند. طبق روایات رایج بین اهالی، عالم بابا پدر همسر خالد نبی و چوپان عطا، شبان خالد نبی یا یکی از اولیای گمنام و یا یکی از همرا هان وی بوده‌است، که همگی آنها مورد توجه واحترام ترکمن‌ها می‌باشند.

در قسمت شرق بقعه چوپان عطا و پیوسته به آن و بر روی یک رشته تپه ماهورهای خاکی که ارتفاع آنها به مراتب کمتر از ارتفاع محل مرقد خالد نبی است، گورستان عظیمی دیده می‌شود که حدود ۶۰۰ سنگ مزارهای استوانه‌ای تا ارتفاع حداکثر ۲ متر در آن دیده می‌شود.

مراکز اقامتی

گلستان علی رغم ظرفیت های گردشگری فراوان از نظر اقامتی دچار ضعف هایی است. اما در حال حاضر این استان حدود 50 مجمتمع پذیرایی بین راهی، 13 مهمان پذیر و 25 هتل در شهرستان های استان دارد.

سه پلیس راه در نوکنده که ورودی غربی گلستان است، آزادشهر و همچنین تنگراه که ورودی شرقی گلستان مستقر شده است. طرح امداد رسانی و ایمنی راه ها نیز در ۸۱ محور و ۵هزار کیلومتر اجرا می شود. مسافران و هم استانی ها می توانند با شماره تلفن گویای ۱۴۱ و شماره ۳۲۲۲۳۱۳۱ الی ۵ با مامورانی که در مرکز پلیس حضور دارند تماس گرفته و از وضعیت ترافیکی و جاده ای مطلع شوند.

طرح راهداری ویژه نوروز از ۲۵ اسفند آغاز می شود و 17 فروردین 94 ادامه دارد. دستگاه خدمات رسانی مانند راهداری، هلال احمر، اوژانس، حمل و نقل و پایانه ها امداد خودرو جاده ای، پلیس راه و راهور در محل ستاد فرماندهی نیروی انتظامی رزمایشی به صورت نمادین در ۲۵ اسفند اجرا می کنند.