به گزارش خبرنگار مهر، کردستان جدایی از زیبایی های طبیعی و تاریخی یکی از استان های منحصر به فرد کشور در حوزه صنایع دستی است و امروز شماری از صنعت های دست کردستانی ها به شهره ملی و بین المللی رسیده است.
مردم استان کردستان از گذشته های دور تاکنون و به دلیل عدم دسترسی مناسب به سایر مناطق کشور بخش زیادی از نیازهای خود را در حوزه های مختلف تامین می کردند و امروز نیز شمار زیادی از این تولیدی ها که با هنر دست انجام می شود به ظرفیت های اصلی کردستان در حوزه گردشگری تبدیل شده است.
بر اساس شرایط جغرافیایی طبیعی نوع صنایع دستی کردستان نیز تغییر می کند و مردم این استان در سالهای گذشته و بسته به نیاز خود صنایع مختلفی را تولید می کردند و هر چند که گذشت زمان باعث فراموشی شماری از این تولیدات شده است ولی همچنان هستند صنایعی که امروز به ظرفیتی مهم برای کردستان تبدیل شده اند.
نوع صنایع دستی تولید شده در استان کردستان با توجه به وضعیت محل سکونت مردم در مناطق شهری و روستای تغییر می یابد و به همین دلیل است که حتی نوع پوشاک مردم این استان نیز برگرفته از شیوه زندگی و همچنین نوع رفتار مردم است.
سفالگری و سرامیک سازی
هنر سفالگری از زمانهای بس کهن در کردستان رایج بوده و ظرفهای سفالین متعددی در زیر زمین کشف شده و نشان می دهد که این هنر در دوره پیش از تاریخ در کردستان مورد توجه فوق العاده مردم بوده و تعدادی از آنها را در گورهای مردگان پیدا کرده اند.
مردم آن زمان اعتقاد داشتند که پس از مرگ مجددا زنده می شوند و به این ظروف احتیاج خواهند داشت و از این رو در هنگام به خاک سپردن مردگان مایحتاج زندگی را هم با آنان دفن می کردند.
در دوره ساسانیان جنس لعاب تکامل یافت و کردستانی ها ظروف لعابدار بسیار زیبایی می ساختند که تعدادی از این ظروف از زیر خاک بیرون آمده است. هنر سفال سازی از آن تاریخ به بعد در ایران رونق پیدا کرد و ظروف لعابدار با گل معمولی ساخته می شد و آن از خاک رس بدون ماسه و شن و مواد آهکی بود و این نوع ظروف در کردستان به وفور پیدا می شود.
کاشی کاری
صنعت کاشی کاری نیز در کردستان رونق بسیاری دارد و این صنعت از قرن سیزدهم هجری قمری به بعد رو به پیشرفت گذاشت و داخل مسجد "دارالاحسان" و مسجد "دارالامان" و خانه های قدیمی سنندج از کاشیهای معرق پوشیده است و هنر ساختن کاشیهای معرق در زمان " امان الله خان اول اردلان " اوج گرفت و صنعت کاشی سازی در این زمان رو به تکامل گذاشت.
قالیبافی
قالیبافی در کردستان بسیار رایج است و نام کردستان همیشه مترادف با مهمترین قالی های دستباف بوده که با کمال ذوق و سلیقه پدید آمده است و قالی افشار و سنندج و بیجار و بوکان امروز شهرت جهانی دارد و به تحقیق یکی از پرارزشترین فرشهای ایران است.
بیشتر طرحهای مورد استفاده قالیبافان در کردستان طرحهای شکسته بوده و بندرت از طرحهای دیگر استفاده می شود، از میان این طرحها می توان به طرح ماهی درهم (هراتی)، ریزماهی نقش بته ای، گل وکیلی، گل میرزاعلی، گل مینا و شاخ گوزن و میناخانی اشاره کرد.
گلیم
مشهورترین گلیم های کردستان، سنه است که اکنون شامل سنندج و اطراف آن می شود، این منطقه از مراکز مهم تولید قالی و گلیمهای کردستان به شمار می آید.
سنه از زمان سلطنت صفویان پایتخت کردستان بوده است و تاثیر صفویان در گلیمهای به جای مانده از قرون هجدهم، نوزدهم و اوایل قرن بیستم به وضوح دیده می شود.
گلیمهای قبایل سنجابی و جاف تحت تاثیر آویزهای زربافت و قلاب دوزی شده صفوی است، گلیمهای سنه چه از نظر فنی و چه از لحاظ زیبایی شناسی با دیگر گلیمهایی که توسط قبایل و چادرنشینان کرد بافته شده، تفاوت دارد.
در بافت آنها نوعی ذوق هنری دیده می شود و بیش از گلیمهای دیگر به فرش- های گره دار ایرانی شبیه است.
منبت کاری
منبت کاری چوب در کردستان از قدیم رواج داشته و درهای چوبی در کردستان و برخی از روستاهای آن که به جای مانده متعلق به دوران صفوی بوده که دارای کنده کاریهای دقیق و به صورت گل و کتیبه های گوناگون است.
منبت کاریهایی که بر در امامزاده ها و مشایخ انجام شده بسیار با ارزش است و امروز هم منبت کاران کرد در کردستان به کار خود ادامه می دهند و منبت کاری رواج کامل دارد.
اکنون در سنندج معروفترین و زبردست ترین منبت کاران در کارگاه های خود مشغول به کارند همراه با سبکهای جدید، که در آن ابداع و ابتکار خود را محفوظ داشته اند.
نازک کاری چوب
ساخت فرآورده های چوبی و نازک کاری در سنندج سابقه طولانی دارد و محصولات چوبی این شهر از قدیم الایام خواستاران فراوانی داشته، بویژه تخته شطرنج های سنندج از مرغوبیت خاصی برخوردار است و در کارگاه های نازک کاری علاوه بر تهیه تخته شطرنج محصولهای دیگری از قبیل قوطی سیگار و شیرینی خوری و کیف زنانه و جعبه و لوازم آرایش و سینی و بشقاب و غیره تولید می شود.
امروز کارگاه های خراطی کردستان بیشتر به تهیه قلیان، پیپ چپق، عصا ، چوب دستی و چوب سیگاری می پردازند.
موج بافی
یکی دیگر از صنایع دستباف کردستان موج بافی است، کردها از موج برای نگهداری رختخواب و وسایل اضافی بهره برداری می کنند و در ضمن به عنوان پشتی هم از آن استفاده می نمایند و زیبایی خاصی به محل زندگی می دهد.
تهیه موج که مانند پارچه نازک و لطیف است در اغلب شهرها منجمله سنندج، سقز، بانه و مریوان رواج دارد و از این نوع صنعت دست برای استفاده مردم در شرایط مختلفی استفاده می شود.
شالبافی
شال یک نوع پارچه است که برای تهیه لباس کردی مورد استفاده قرارمی گیرد و بیشترین میزان تولید آن مربوط به مردم ساکن در مناطق روستایی شهرستان های بانه، مریوان و سروآباد است و امروز این نوع پوشش از سوی مردم ساکن در مناطق شهری استان کردستان نیز مورد استقبال قرار می گیرد.
هر چند که در طول سالهای اخیر و با ورود پارچه های صنعتی تا حدودی از میزان شال که برای لباس کردی استفاده می شود، کاهش پیدا کرده است ولی همچنان هستند مردمی که از این نوع لباس استقبال می کنند و از آن به عنوان پوششی محلی بهره می گیرند.
گیوه محلی
گیوه یکی دیگر از صنایع دستی استان کردستان به شمار می رود که امروز هم بعد از گذشت سالهای بسیار یکی از رایج ترین کفش های محلی مورد استفاده کردستانی ها به شمار می رود.
گیوه یا کفش های محلی استان کردستان دارای سابقه ای طولانی است و به دلیل استفاده از نخ و پارچه در تولید آن، میزان مقاومت آن نیز در شرایط مختلف افزاش می یابد و با گذشت زمان از میزان رغبت مردم برای استفاده از آن کاهش پیدا نکرده است و مردم همچنان از آن استفاده می کنند.
نظر شما