لوزان در روز نهایی به دنبال تصمیم سخت/ اکنون نوبت غربی هاست

خبرگزاری مهر- گروه سیاست: هفتمین روز مذاکرات هسته ای ایران و کشورهای ۱+۵ در لوزان در حالی آغاز شد که به نظر می رسد برای تیم های مذاکره کننده در طی ۲۴ ساعت گذشته زمان مفهومی نداشته است.

در حالی شب گذشته وزیر امور خارجه فرانسه در آخرین اظهار نظرهای شبانه اعلام کرد که مذاکرات تمام شب ادامه خواهد داشت، ساعت ۷:۳۰ صبح امروز برای دومین بار مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۵ در سطح وزرا برگزار شد.

برگزاری این نشست در حالی بود که فرانک اشتانمایر تنها چند دقیقه پیش از آغاز آن،  وزیر امور خارجه آلمان اعلام کرد که ما در مذاکرات هسته‌ای با ایران دچار مشکلاتی شده‌ایم و احتمال داد که  در نشست ساعت ۱۱ احتمالا رویکرد جدیدی در پیش گرفته شود.

اظهارات اشتان مایر در حالی در آخرین روز مارس در لوزان مطرح شد که به اذعان همه طرف های مذاکره کننده روز سرنوشت ساز مذاکرات هسته ای است. هر چند که پیش از این روز یکشنبه از سوی برخی از منابع به عنوان روز تعیین سرنوشت اعلام شده بود اما افت و خیزهای مذاکراتی و چالش های جدید فضا را به امروز کشاند. 

هر چند که مذاکرات هسته ای از روز گذشته در سکوت خبری و پشت درهای بسته انجام می شود اما حاشیه ها در طول مذاکرات هسته ای همواره از متن بیشتر بوده است.

از صبح روز گذشته اخبار ضد و نقیضی درباره توافق صورت گرفته، اختلافات موجود و راه حل ها در رسانه های طرف مقابل منتشر شده است که اغلب این اخبار از سوی منابع ایرانی تاکنون تکذیب شده اند.

گره های فرضی مذاکرات

 خبرگزاری فرانسه صبح روز گذشته به نقل از یک دیپلمات فرانسوی که احتمالا یکی از مقام های ارشد این کشور حاضر در لوزان است، نوشت: این دیپلمات اعتقاد دارد که اکنون زمان گفتن بله یا خیر است.

این مقام فرانسوی مدعی شده در حال حاضر سه گره اصلی در مذاکرات مانع از اعلام موفقیت در این مرحله و تا این زمان شده است: مدت زمان توافق هسته ای، چگونگی برداشته شدن تحریم های سازمان ملل  و مکانیسم نظارت بر تعهدات طرفین در صورت رسیدن به توافق نهایی.

در مورد آخر باید نهاد مسئول یا کمیته ویژه ای وجود داشته باشد که میزان وفای به عهد ایران به تعهدهای فنی انجام شده را تایید کند و از سوی دیگر مراقب تحریم هایی باشد که باید طبق تعهد طرف مقابل از میان برداشته شود. در شرایط تخلف هرکدام از طرفین هم این کمیته یا نهاد نظارتی مسئول پیگیری خواهد بود.

این دیپلمات فرانسوی در این خصوص به خبرگزاری فرانسه می گوید: اگر این سه مورد حل شود، می توانیم بگوئیم به توافق در این مرحله نزدیک شده ایم و شرایط رسیدن به توافق امروز بهتر از سه ماه پیش است.

ادعاهای دیگری نیز درباره گره های موجود در مذاکرات از سوی رسانه های طرف مقابل از روز گذشته منتشر شده است.

خبرگزاری روسی اسپوتنیک در گزارشی به نقل از یکی از شرکت‌کنندگان در مذاکرات هسته‌ای لوزان گزارش داد که ایران نسبت به مکانیسم برداشته شدن تحریم‌ها در مذاکرات حساسیت دارد.

اخبار دیگری نیز درباره میزان غنی سازی در فردو و انتقال سوخت ایران به عنوان موارد اختلافی میان ایران و کشورهای ۱+۵ مطرح شده است. هیچ یک از اخبار مطرح شده از سوی منابع ایرانی مورد تأیید قرار نگرفته است و در زمره فضاسازی رسانه های غربی عنوان شده است.

در حقیقیت دو یا سه مورد اختلافی از نظر ایران دارای راه حل های مشخصی است که روی میز مذاکره قرار گرفته است.

ایران از حقوق خود نمی گذرد

ایران همواره تأکید داشته است که حاضر است به منظور شفاف سازی و ایجاد اعتماد در رفع نگرانی ها یک دوره محدودسازی را دربرنامه هسته ای خود ایجاد کند، اما آنچه همواره مورد تأکید مقامات کشورمان قرار گرفته عبور از خط قرمزها و در حقیقت حفظ منافع ملی کشور بوده است که به هیچ وجه حاضر به عبور از آن در هیچ شرایطی نیستند.

بر همین اساس نیز طرح موضوع خروج اورانیوم غنی شده و در حقیقت ذخیره سوخت ایران که از سوی رسانه های غربی مطرح می شود، عاملی است که ایران به عنوان منافع استراتژیک خود مطرح کرده و حاضر به خروج مواد از کشور نیست. با این وجود ایران این آمادگی را دارد که در مدت زمان محدود سوخت خود را تبدیل کند.

از سوی دیگر نیز ایران بر طبق منافع ملی اعلام شده هیچ محدودیتی را برنامه هسته ای خود نخواهد پذیرفت و بر همین اساس ادعاهایی مبنی بر ایجاد محدودیت در فعالیت فردو به هیچ وجه مورد پذیرش نخواهد بود هر چند که ممکن است ایران با کاهش ظرفیت فردو نیز برای مدت تعیین شده، موافق کند.

از سوی دیگر تحریم های اشاعه ای و قطعنامه های شورای امنیت یک بخش مهم از خواسته های ایران برای این مذاکرات است که در صورت عدم لغو این تحریم ها در حقیقت خواسته ایران در قبال تعهداتش مهیا نخواهد شد. بر این اساس نیز ایران تأکید دارد که تحریم های شورای امنیت همان طور که با قطعنامه این شورا بر علیه ایران منعقد شده است، باید طی قطعنامه ای به طور کامل لغو شود و این اتفاق نه در طول دوره زمانی بلند مدت که در یک مقطع مشخص در اجرای توافق و با ضمانت اجرایی چنین لغوی صورت گیرد.

به هر حال در هفتمین روز مذاکرات در حالی که اکنون چند ساعتی از ابتدای روز گذشته است هنوز هیچ خبری درباره پیشرفت مذاکرات وجود ندارد.

تلاش سخت شبانه برای حل موضوعات

سید عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان عصر روز گذشته در آخرین اظهار نظری که حاکی از عدم پیشرفت در مذاکرات بود اما دست یابی به نتیجه را نیز محتمل دانست.

عراقچی گفت: پیشرفت قابل ملاحظه ای صورت گرفته است اما روی ایده های مختلف کار کردیم و راه حل های محتملی که برای چند موضوع اختلافی وجود دارد مورد بررسی جدی قرار گرفته است.

او ابراز امیدواری کرد که تا آخر وقت امروز بتوانیم موضوعات را به جمع بندی برسانیم اما با این وجود هیچ تضمینی وجود ندارد.

حمیدبعیدی‌نژاد، عضو تیم مذاکره کننده هسته ای نیز شب گذشته موضوعاتی که درباره آن اختلاف وجود دارد را مجموعه‌ای از چند موضوع بیان کرد و گفت: این موضوعات مهم هستند و فقط هم مربوط به ما نیست و حتی خود ۱+۵ نیز باید درباره آنها به نتیجه برسند.

رئیس هیأت کارشناسی ایران درباره حصول نتیجه در روز سه‌شنبه نیز گفت: همه در حال تلاش هستند و جدیت در کار نشان می‌دهند و همه مایلند راه‌‌حل‌هایی پیدا شود.

 جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز شب گذشته در آخرین ساعات با خبرنگاران حاضر در لوزان سوئیس صحبت کرد و گفت که امروز (دوشنبه) مذاکرات کمی پیشرفت داشت و طرفین امشب و فردا با جدیت به مذاکره ادامه می‌دهند.

وی گفت: با دیدن رسیدن به نتیجه، کار خود را ادامه می‌دهیم.

این دیپلمات ارشد آمریکایی گفت: با وجود پیشرفت اندک امروز، هنوز مسائل مشکلی باقی مانده است.

وی در انتها به روز آخر ضرب‌الاجل رسیدن به توافق سیاسی یعنی فردا اشاره کرد و گفت: همه معنی فردا را می دانند.

اما این اظهارات در حالی است صبح امروز سرگئی لاوروف در حالی که در لوزان نیست در کنفرانسی خبری گفته است شانس بالایی برای رسیدن به توافق وجود دارد.

به هر حال با کنار هم قرار دادن شایعات و واقعیات و اظهار نظرها تنها می توان به این نتبجه رسید که لوزان در روز سه شنبه ۱۱ فروردین ماه آبستن مهم ترین اخبار هسته ای است. اخباری که همه رسانه های دنیا و شاید بیش از ۲۰۰ خبرنگار در محل هتل بوقیواژ پالاس انتظار آن را می کشند.

آسمان لوزان در روزهای سخت مذاکرات هسته ای بارانی است. آسمان ابری که در کوتاه ترین زمان زمین را تر می کند و در همان فاصله با کنار رفتن ابرها و نمایش قدرت خورشید گرمای مطبوعی را ارزانی می کنند. مذاکرات در لوزان نیز انتظار کنار رفتن ابرها را می کشد اتفاقی که می تواند در زمانی کوتاه رخ دهد و فقط یک اراده قوی می خواهد؛ غرب باید نشان دهد کهمی تواند تصمیم بگیرد.