تئاتر دفاع مقدس يك تئاتر ملي است

به گزارش خبرنگار اعزامي "مهر" از اهواز، دكتر محمود عزيزي ،  مدرس و محقق تئاتر در سميناري كه صبح امروز با موضوع آسيب شناسي تئاتر دفاع مقدس در آمفي تئاتر هتل فجر برگزار شد ، به بررسي تأثير جنگ در انديشه هاي تئاتري دنيا پرداخت و سپس به طور خاص در باره تأثير جنگ در تئاتر ايران سخنراني كرد .
دكتر عزيزي ،  با اشاره به اينكه ما در جامعه اي هستيم كه تئاتري به شكل نهادينه وجود ندارد، متذكر شد : در جامعه ما ، طي دورانهاي مختلف ، گونه هاي تئاتري و نمايشي مختلفي شكل گرفت ، اما هيچگاه اين نمايشها پايه فكري خاصي نداشت بنابر اين نتوانست ماندگار شود .
وي ادامه داد : در غرب هر نوع تئاتري كه شكل مي گيرد وابسته به جريان فكري كارگردانان است وخلق هر شكل تازه از تئاتر با پشتوانه فكري و هدفمند است .
عزيزي ،  با بيان اينكه ما نبايد ايستگاه هاي فرهنگ توليد كننده نمايشي مجزا كنيم و وابسته به مد فكري به خلق آثار نمايشي بپردازيم افزود : تئاتر دفاع مقدس يك تئاتر ملي است . تئاتري است كه تمامي آدمهاي سرزمين ايران را تحت تأثير قرار مي دهد و جدا از يك ايستگاه فكري سياسي بايد ايدئولوژي خاص بايد آن توجه شود . اين تئاتر ، يك تئاتر عام است و بايد اين را در ذهن مسئولين تئاتر جا انداخت كه ،  تئاتر دفاع مقدس،  جدا از تئاتر روز نيست ، زيرا تماشاگر با همه اينها درگير است .
وي در ادامه گفت : اما زماني كه ما به اين تئاتر شكل جشنواره اي مي دهيم بايد بدانيم كه موضوع آن خاص مي شود و بايد تنها به دفاع مقدس بپردازد .
اين كارگردان تئاتر ، جشنواره تئاتر دفاع مقدس را ايستگاه مخاطبيني دانست  كه فرزندان و خانواده هاي خود را در جنگ از دست داده اند و تصريح كرد : كساني كه به عنوان كارگردان تئاتر دفاع  مقدس كا ر مي كنند،  بايد بدانند كه كارشان چقدر در جهت آرمانها و افكار جواناني است كه تماشاگر اين تئاتر هستند . پس بايد ابتدا ايدئولوژي و زيبا شناسي تئاتر دفاع مقدس رابشناسند تا بتوانند ارزشهاي فرهني اين هنر را در يابند و اين نوع تئاتر را نهادينه كنند .
همچنين در ادامه اين سمينار "هوشنگ هيماوند"  يكي ديگر از محققين تئاتر به بررسي" واقعيت نمايش يا نمايش واقعيت" پرداخت و گفت : در دوره هاي جديد موضوعات موردعلاقه بشر بايد جنبه هاي روانشناختي داشته باشند . به ويژه در تئاتر ، و به خصوص در تئاتر دفاع مقدس . تئاتر دفاع مقدس در حوزه ادبيات حماسي قرار دارد و بايد به دنبال يافتن ابزار زبان ،  موضوع و نشانه اين تئاتر بود
وي در ادامه افزود : با نگاهي به 20 سال گذشته در مي يابيم از زماني كه تئاتر دفاع مقدس به صورت خاص كار خود را آغاز كرد ، همواره ما نتوانستيم هماوردهاي ادبي اين هنر را پيدا كنيم يا اگر پيدا كرديم زبانش را نداريم . اگر ما نتوانيم خاستگاه نيروهاي درگير در تئاتر دفاع مقدس را پيدا كنيم از ارتباط با هنر نوع مخاطبي عاجزيم .البته اين به معناي اين نيست كه خودمان را به شكلي ازتئاتر محدود كنيم .
هيماوند  ، مشكل عمده تئاتر دفاع مقدس را ، عدم تخيل در آن آثار دانست و گفت : وقتي به سراغ اين نوع تئاتر مي رويم نمي دانيم آيا بايد خودمان را با تمام موضوعات جنگ در گير كنيم يا اينكه به عنوان يك هنرمند تنها تخيل خود را رها سازيم و به عنوان مثال به موضوعات بعد از جنگ و تأثير آن بر جامعه بپردازيم .
وي در ادامه اظهار داشت : ما يا افراط مي كنيم يا اينكه به عنوان هنرمند در اين حوزه از ديگاههاي موجود ابزاري و ارزشي استفاده مي كنيم . تئاتر مدرن امروز در سراسر دنيا به نقي ديالوگ ها مي پردازد و مي گويد آنچه در نمايش مهم است اعمال آدمهاي نمايش با يكديگر است نه سخنان و ديالوگهايشان ، در حالي كه در تئاتر دفاع مقدس ، اين گونه نيست .
اين محقق و كارشناس تئاتر تصريح كرد : تئاتري هاي جامعه امروز ما بايد بدانند كه زبان و نشانه در هر دوره اي تغيير
مي كند ، واقعيات هاي جنگ و دفاع مقدس نيز موضوع وسيعي است كه بايد با توجه به مخاطب امروز ارائه شود .
در ادامه برنامه نيز "عبدالحي شماسي " نمايشنامه نويس و مدرس تئاتر،  در باره متن در تئاتر دفاع مقدس به بحث و بررسي پرداخت .
شماسي با برشمردن متن به عنوان اصلي ترين عنصر نمايش گفت : تئاتر يعني تعريف انسان و انسان زماني تعريف مي شود كه با تفكر سروكار دارد و متن نمايشي منبع فكري يك تئاتر است .
وي در ادامه افزود : امروز،  ده سال از برگزاري جشنواره هاي تئاتر دفاع مقدس مي گذرد،  در اين مدت چه اتفاق خاصي در اين حوزه افتاده است ؟
شماسي تصريح كرد : طبق تعريقي از تئاتر،  شخصيت جدا از حادثه و حادثه جدا از شخصيت در يك متن نمايشي نيست .
بنابر اين ،  آيا مي شود در يك متن نمايشي دفاع مقدس،  با منطق ارسطويي و روابط علت و معلولي پيش رفت ؟ آيا ما همگام با گذر زمان ، داريم همه حوادث اين هشت سال مبارزه را فراموش مي كنيم ؟ آيا اين هشت سال جنگ ،  تأثيري بر زندگي من نگذاشته كه من ذغذغه آن را ندارم ؟ ما به موضوعات جنگ در آثار نمايشي امان مي پردازيم ،  اما هيچگاه به آن نزديك نمي شويم و از آن غفلت مي كنيم .
وي در ادامه افزود : هيچ كس نمي تواند خاستگاه تفكر را در تئاتر نفي كند . بنابراين به نظر من ، متن مهمترين عنصر يك نمايش به عنوان منشأ تفكر است ، چيزي كه ما در اين مرز و بوم از آن غافليم و متفكران ،  از مردم بسيار دور هستند .
شماسي،  با اشاره به اينكه نه تنها در عرصه تئاتر دفاع مقدس،  بلكه در كل عرصه هاي تئاتر ايران ، هيچ اتفاقي در اين چند ساله نيافتاده است گفت: ما همچنان داريم با منطق و تفكر گذشته ،  زبان نمايشي امروز را پيدا كنيم .
وي ،  در پايان سخنان خود نيز،  تشريح كرد : تنها هنري كه بدون هيچ وابستگي ،  انسان را در برابر انسان قرار مي دهد ، تئاتر است . ما بايد دغدغه اين كار را داشته باشيم ، يعني بايد با شناخت خوب و عميق نسبت به جريان دفاع مقدس به خلق اثر بپردازيم .
گفتني است،  تاجبخش فنائيان ، آخرين سخنران اين سمينار بود كه به بررسي "ادبيات دفاع مقدس" پرداخت . همچنين ميزگردي با حضور اين سخنرانان و علاقمندان بعد از سمينار برگزار شد .