به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه"مهر"، به نظر وي فلاسفه در همه عصرها و درهمه فرهنگها نظرياتي درباره عدل الهي دارند كه خداوند را از شر مبري مي دارد.
او مي افزايد: مسئله اين است كه خداوند عادل بخشاينده است و بدي در جهان به عنوان ظلم محسوب مي شود. پس چگونه خداوند شر و بدي را از دامان خير، ظلم را از دامان عدل و قساوت را از دامان رحمت و بخشايش خود به وجود مي آورد؟
به نظر وي عقل انسان قادر به تشخيص حسن و قبح نيست و خداوند كه خالق همه موجودات است اراده اي آزاد براي انسان تعيين نموده است. مانند اينكه برخي مسائل را مردم شر مي دانند در حاليكه خير براي مردم محسوب مي شود. اين در حالي است كه از خداوند جز خير براي انسان و طبيعت چيز ديگري صادر نمي شود.
حنفي تأكيد مي كند كه انسان براساس طبيعت و سرشتش خيرطلب است واگر روزي براو شري وارد شود آن را به عنوان شر مي شناسد نه مصلحت خداوند.
حنفي كه تبارشناسانه انديشه شر را در آراي غربيان هم پي جويي كرده مي گويد: بزرگترين مسئله اي كه در فلسفه غرب به چشم مي خورد، نظر لايب نيتز است. در جهان اسلام هم معتزله به اين موضوع مهم پرداخته اند.لايب نيتزمعتقد است كه اين جهان بهترين جهان ممكن است و بهتر از آن وجود ندارد. به نظر وي هر اتفاقي كه در جهان اتفاق به وقوع مي پيوندد بر اساس قانوني ازجانب خداوند است كه بر همه هستي احاطه دارد. جهان مملو از ذرات معنوي است كه مادي نيستند، معنويات در يك جهت گام برمي دارند و با هم هيچ مخالفتي ندارند.
به نظر وي معتزله معتقدند علم مصلحت است و مصلحت كوچك با مصلحت بزرگ تفاوت دارد. شر مصلحت كوچك در رسيدن به مصلحت بزرگتر است. ميكروبها به منظور شناساندن داروها، شكستها به منظوردست يابي به پيروزي و موفقيت اتفاق مي افتند.اين دسته معتقدند كه شر در ظاهر است و خيردرباطن نهفته است و انسان نمي تواند از ظاهر به باطن دست يابد. شر كوچك براي خير بزرگ است.
حنفي دسته ديگر را طرفداران فلاسفه مانويان مي داند كه معتقدند شر در جهان در ساختار و بافت خير وجود دارد وبه تنهايي نمي توان به آن دست يافت. اين دسته از فلاسفه زد و خوردهايي را كه در جهان وجود دارند به منظورتساوي بين توان و ضعفي كه از زندگي انسانها منشعب مي شود، قلمداد مي كنند.
به نظر اين متفكر معروف جهان عرب عده اي ديگر معتقدند كه شر در نفس انسان، اميال وي و لذات وجود دارد. خير بر شر سيطره دارد و نفس را پاك مي كند و انسان را در حالت رضايت كلي و يا نابودي كامل قرار مي دهد. مانند نظريات زرتشتيان هند و يا صوفيان مسلمان.
حنفي معتقد است كه برخي از فلاسفه نظريه عدل الهي را با حادثه جنوب شرقي آسيا و يا حادثه تسونامي تفسيرمي كنند كه ميليونها نفر دراين حوادث كشته شدند.آنها مي پرسند: مسئول اين حوادث كيست؟ خدا يا طبيعت ؟ در پاسخ به اين عده بايد اظهار داشت : در نظريه عدل الهي، خداوند مسئول شري نيست كه در جهان به وجود مي آيد، بلكه خداوند هميشه براي انسان خير مي خواهد.هميشه گفته مي شود: شر از نفس انسان برمي آيد و خير از جانب خداوند.
به گزارش گروه دين و انديشه "مهر"، حنفي در اين مقاله كه اخيراً آن را نگاشته است مي آورد: در نظريه عدل الهي آمده است كه خداوند جهان را خلق كرده است و انسان نمي تواند برمحيط اطراف خويش سيطره پيدا كند . قدرتي كه طبيعت دارد بر قدرت انسان غلبه مي يابد . اما انسان مي تواند در مقابل اين پديده ها مقاومت نمايد. مانند ژاپن كه از تكنيكهاي مدرن و جديد استفاده نمود تا ساختمانهاي كشورش را از وقوع زلزله حفظ نمايد . در اين حالت گفته مي شود پديده هاي طبيعي مانند سيل و يا زلزله به صلاح انسان هستند چرا كه انسان ذهن و فكر خود را به كار مي اندازد تا چگونه در مقابل پديده هاي طبيعي از خود مراقبت و محافظت نمايد.
اين نويسنده آنگاه در جواب به بحثهايي كلامي كه در زمينه حوادث اخير صورت گرفته اند مي گويد: اين خطاي انسان است كه در ساحل، ايستگاههاي هشدار دهنده برپا نكرد كه از حوادثي مانند تسونامي درامان باشد تا پدر بدون خانواده و فرزند بدون والدين زنده بماند. ژاپن يك كشور غير اسلامي است . اما حوادث طبيعي را شناخت وبه منظورمقابله با آن به ساخت و ساز ساختمانهايي با امنيت بالا اقدام كرد تا شهروندانش را از خطر پديده هاي طبيعي در امان دارد. آمريكاييها ميليونها دلار هزينه كرده اند تا در جنگها و در دشمني با ملتها دچار شكست نشوند. اما كشورهاي عربي و اسلامي كه گاهي در آستانه شكست هستند هيچ فكري به اين امر نمي كنند و در پايان همه تقصيرها و پيشامدها را به عدالت الهي ربط مي دهند. گر در طبيعت حادثه اي اتفاق افتد به خاطر خير خداوندي است كه نشان مي دهد خدا خطا نمي كند و انسان در اشتباه است. لازم به ذكر است كه خداوند هنگام وقوع حوادث، حوادثي را مي فرستد كه مردم توان تحمل آنرا داشته باشند و اين نيز نشاندهنده عدل الهي است.
نظر شما