گفتی کیش و من مات شدم/ انتقادهایی به رنگ دریا

به گزارش خبرگزاری مهر، در ابتدای این مراسم فیلم مستندی ساخته محمدعلی اینانلو و محمدتقی وهمیان درباره سفر هنرمندان به جزیره کیش و مراحل شکل گیری مجموعه آثار به نمایش گذاشته در این مجموعه برای حاضرین به نمایش درآمد.

انتقاد مستند ساز معروف از سازمان محیط زیست

محمدعلی اینانلو در بخش بعدی این مراسم ضمن تشکر از دست اندرکاران برپایی این رخداد سخنان خود را با انتقاد از سازمان محیط زیست گفت: سازمان محیط زیست نزدیک به نیم قرن پیش سازمانی را به نام «کانون نظارت برشکار و صید» ایجاد کرد که با به کارگماردن افرادی از ارگان‌های نظامی اسباب درگیری‌هایی با مردم بر سر شکار و صید شدند که البته این اتفاق را باید با مختصات‌‌ همان دوره سنجید. بعد‌ها که این مرکز تبدیل به سازمان حفاظت محیط زیست شد و به جایگاه معاونت ریاست جمهوری ارتقا پیدا کرد، جالب است که‌‌ همان فرهنگ ادامه پیدا کرد؛ یعنی هنوز و هنوز هم فرهنگ بگیر وببند و داغ و درفش و زندان بیش از هر چیز در این سازمان حاکم است. شاهد این مدعا هم به شهادت رسیدن ۱۱۳ محیط‌بان است و آمار تایید نشده هم کشته شدگان را ۳۶۰ نفر معرفی می‌کند.

این فعال محیط زیست با انتقاد از حضور نداشتن نمایندگان سازمان محیط زیست در این مراسم گفت: هرگز مهر، عطوفت گفت‌و‌گوی مهربانانه و تعامل با مردم در رفتار این سازمان دیده نشده و به همین دلیل هرگز به ذهنشان راه پیدا نکرده که راه حل‌های دیگری از جمله هنر هم ممکن است برای نگهداری از حیات وحش و طبیعت وجود داشته باشد.

سخنگوی انجمن «پیله بهشت» نیز در این مراسم اظهار کرد: ضروری می‌دانیم با تقدیم این نمایشگاه به دو استاد بزرگ هنرهای تجسمی یعنی آقایان پرویز کلانتری و نورلدین زرین کلک که هر دو به دلیل کسالت اکنون در این جمع نیستند، از کمک‌ها و راهنمایی‌های آن‌ها قدردانی کنیم و همچنین برایشان آرزوی سلامتی داریم.

گفتی کیش و من مات شدم

خسرو سینایی هنرمند پیشکسوت عرصه سینما هم در این مراسم توضیح داد: گفتی کیش و من مات شدم؛ روی صفحه شطرنج نبود که کیش گفتی. و حالا گروه پیله بهشت بود که گفت کیش و من با خوشحالی پذیرفتم و با اینکه از گروه هنرمندان نقاش و تصویرگر نبودم این لطف را داشتند که مرا هم به کیش ببرند. گفتند کیش؛ به کیش رفتم و واقعا مات شدم. من آخرین باری که به کیش رفته بودم حدود ۳۰ سال پیش بود؛ کیش را دیده بودم و می‌شناختم. در آنجا فیلم ساخته بودم؛ این بار که رفتم مات شدم. دیدم جلوی چشمانم برج‌های بلند همه منظره کیش را پوشانده‌اند‌‌ همان طور که این برج‌های بلند دارند منظره کوه‌های زیبای تهران را خراب می‌کنند. به خودم گفتم مگر اینجا‌‌ همان جایی نیست که قرار است مردم از اضطراب شهرهای بزرگ به آن پناه بیاورند و در یک فضای آرام و زیبا استراحت کنند.

وی افزود: همسر نقاشم گیزلا هنگام سفر به کیش گفت «دوست دارم آنجا ماهی‌ها را از نزدیک ببینم و از آن‌ها الهام بگیرم» و من گفتم آنجا آکواریوم بزرگی است که می‌توانی در آن ماهی‌ها را از نزدیک ببینی اما وقتی به آنجا رفتیم آکواریوم نابود شده بود و جایش برج ساخته بودند. گفتم می‌توانی در کیش نگاه کنی چگونه صدف‌ها در زیر دریا دارند مروارید پرورش می‌دهند اما در کیش دیگر صدفی نبود و مرواریدی پرورش داده نمی‌شد.

سینایی گفت: وقتی گروه پیله بهشت در عین صمیمت و مهمان‌نوازی ما را در شهر می‌گرداند، وقتی به هتل بسیار مجللی که برای ما در نظر گرفته بودند نزدیک می‌شدیم، مجسمه بزرگ یک جانور را وسط یک میدان دیدم. با خودم فکر کردم شاید من در آلاسکا یا در قطب جنوب یا شمال هستم اما نه، من در کیش بودم؛ حدس بزنید آن جانور چه بود؟ یک پنگوئن! قلبم لرزید؛ به خودم گفتم چقدر خوب بود که یک چاشنی فرهنگ هم به همه دارایی، قدرت و ثروتمان می‌زدیم. آخر کجای کیش به پنگوئن مربوط می‌شود؟ مگر قرار نیست تندیسی که در شهری با آن عظمت قرار داده شده، هویت آن شهر را به ما نشان بدهد؟ آیا در طی هزاره‌ها حتی یک پنگوئن از کیش گذشته است؟

این کارگردان سینما در بخش دیگر سخنانش با اشاره به کسالت پرویز کلانتری گفت: امیدوارم این استاد بزرگ هر چه زود‌تر سلامتی‌اش را بازیابد. استاد کلانتری به من می‌گفت؛ خسرو تو را به اینجا دعوت کرده‌اند و به این خوبی از تو پذیرایی می‌کنند؛ چرا غر می‌زنی و من گفتم مسئله من چیز دیگری است؛ این همه محبت، این همه پذیرایی، این همه نظم و ترتیب در برنامه‌هایی که گروه پیله بهشت تدارک دیده چرا باید با این نوع سهل انگاری، کم فرهنگی، بی‌تفاوتی و تنها با فکر کردن به اینکه چطور بیشتر پول بسازیم، به هدر برود؟ ما در مرحله‌ای از وجود جهان هستیم که ناچاریم به سئوال جدی شکسپیر بزرگ که چندین قرن قبل گفته، جواب بدهیم؛ «بودن یا نبودن سئوال این است». ما باید بین بودن و داشتن تصمیم بگیریم. تا وقتی که به خاطر بیشتر و بیشتر و بیشتر داشتن، آن چیزی را که نیاز بودن است نادیده می‌گیریم باید بدانیم داریم با شتاب به طرف نبودی می‌رویم. نه تنها ما که همه جهان در گیر این ماجرا است.

وی بیان کرد : چندی پیش شنیدم جزیره‌ای از پلاستیک به وسعت ایالت تگزاس آمریکا یعنی به اندازه چهار پنجم وسعت کشور ما ایران در اقیانوس آرام به وجود آمده و این یعنی مرگ و نابودی جانوران زنده آنجا. همین امروز که به این مکان می‌آمدم متوجه شدم که دیگر نیمی از کوهای تهران را نمی‌توان ببینم. اینجا است که در قرن بیست و یکم هنرمندان نشان می‌دهند کارشان چیست و چگونه می‌توانند بر افکار مردم تاثیر بگذارند و به آن‌ها هشدار بدهند و بگویند؛ اگر می‌خواهید زنده بمانید عکس العمل نشان بدهید و اعتراض کنید. کسی حق ندارد فضای زندگی شما را این گونه نابود کند، نه تنها فضای زندگی من انسان را، بلکه فضای زندگی آن یوزپلنگ و آن کرگدن آفریقایی و آنجلیکای خجالتی و آن کرم کوچک را که نابود شد.

سینایی در پایان صحبت‌های خود گفت: جای پرویز کلانتری عزیز خالی است که در آن سفر هرگز لبش را بی‌لبخند ندیدم و همه عمر عشقش را در آثارش به کره زمین، به خاک ایران و عشق به وطن نشان داده. خوشحالم که اینجا در حضور استادی هستیم که یک عمر دوستش داشته‌ام به خاطر اینکه ورای هنر، انسان بود و ورای هنر به زندگی می‌خندید و جنگل و طبیعت و اسب و زیبایی می‌کشید. با همه احترامی که به هنر قائلم و یک عمر در مسیر ان قدم برداشته‌ام، معتقدم تنها یک پدیده بالا‌تر از هنر وجود دارد و آن خود زندگی و هنر زندگی است.

با پایان یافتن سخنان این هنرمند بود که نمایشگاه« ماهی‌ها و مرجان » در گالری‌های فرهنگسرای نیاوران افتتاح شد. در این نمایشگاه مجموعه‌ ۳۸ اثر درباره ماهیان و مرجان‎های خلیج با ارائه آثاری از پرویز کلانتری، حسین محجوبی، گیزلاوارگا سینایی، قباد شیوا، بهرام دبیری، حسین ماهر، معصومه مظفری، مینا غازیانی، علی ندایی، علی ذاکری، مهنوش مشیری، فاطمه رادپور، فرشید شیوا، طاهره صمدی طاری، شیما خشخاشی، سعید رفیعی منفرد، وحید چمانی، بیتا وکیلی، امیر نصر کم گویان، بابک رشوند، سعید احمدزاده، مهشید دارابی، گلرخ محتاج الفضل، لیلی رشیدی، مرتضی‌پور حسینی، علی زعیم، بهناز جلالی، سبا عربشاهی، لیلا سیفی، آرزو و افروز قلی‌زاده، سمایه شریفی، بهنام کامرانی، الهه محیطیان، نسترن سیف‌الله‌زاده، ستاره معتضدی، استاد افشین بختیار به نمایش درآمده است. ضمن اینکه  ویدئو آرت محمود نورایی نیز در این مراسم به نمایش گذاشته شد؛ این ویدئو« ۵۸ درصد »نام دارد و به موضوع مرجان‎‌ها و ماهیان خلیج فارس اختصاص دارد.

در این نمایشگاه همچنین عاطفه خاص به همراه میترا سلطانی یک اثر محیطی را در برابر دید مخاطبان اجرا کردند.