داود فتحعلي‌بيگي، كارگردان و نمايشنامه‌نويس، در گفتگو با خبرنگار تئاتر"مهر" درباره تعزيه امروز گفت: "تعزيه در طول حيات خود هميشه در حال تغيير و تحول بوده و سعي كرده با زمانه حركت كند. در هر دوره‌اي هم يكسري مضامين جديد را مطرح كرده تا از زمانه خود غافل نباشد. اما اگر منظور از به روز شدن برداشت تازه‌اي از قيام امام حسين (ع) باشد، در اين صورت بهترين نمونه آن انقلاب اسلامي است. بنابراين تعزيه به خودي خود كامل و به روز است."
وي افزود: "در نسخه‌هاي مرحوم آقاي فياض من ديده بودم كه ايشان هر نقش را در چند نسخه نوشته بود و بر اساس موقعيت و فضاي مجلس، بعضي نسخه‌ها را كوتاه مي خواند و بعضي‌ها را بلند. براي همين تعزيه قابليت اعجاب‌آور تغيير شكل و به روز شدن بر اساس ظرفيت مجالس را دارد."
رئيس اداره تئاتر گفت: "تعزيه‌اي كه در تكيه دولت اجرا مي‌شد، چه به لحاظ معماري، موسيقي، ادبي و قراردادهاي اجرا به نهايتش رسيده بود. تعزيه اواخر قاجار نهايي‌ترين شكل تعزيه در ايران بود كه در طول سال اجرا مي‌شد. اما چند عامل باعث شد اين رشد تا به امروز متوقف شود و تعزيه‌اي كه به ما رسيده، نسخه دست و پا شكسته آن دوران باشد. چه بسا اگر تعزيه تا امروز ادامه مي‌يافت، شكل جديدي از دل آن به وجود مي‌آمد و ديگر اين سئوال مطرح نمي‌شد كه چرا تعزيه امروزي نمي‌شود؟"
فتحعلي‌بيگي ادامه داد: "بعد از اينكه دولت پهلوي روي كار آمد، چون از تجمعات مردم به دلايل سياسي خوشش نمي‌آمد و از طرفي اينگونه حركات و دستجات را خرافات مي‌دانست، شروع به ممنوع كردن اين عزاداري‌ها و تعزيه‌خواني‌ها كرد. ضمن اينكه در همين زمان خيلي‌ها معتقد بودند تعزيه در دين تحريف ايجاد مي‌كند. همين عوامل باعث ركود و ويراني تكاياي مختلف در سطح كشور شد و تعزيه شكل جديدي پيدا نكرد."
وي متذكر شد: "اگر هنرهاي سنتي و ملي ساير كشورها ماندگار مي‌شود به دليل حمايت‌هاي رسمي دولت است. تعزيه در دوران صفويه به يكباره شكل نگرفت، بلكه دولت وقت چون مي‌خواست دولت شيعي را در ايران نهادينه كند، از تعزيه و دستجات عزاداري حمايت كرد. در واقع دولت صفوي با ميدان دادن به اينگونه جريان‌ها سبب شكوفايي تعزيه در ايران شد."
وي افزود: "اپراي پكن اگر امروز هم اجرا مي‌شود به دليل حمايت و حفاظت دولت از آن است. اپراي پكن در چين داراي آكادمي تحصيلي است. همين امروز هم اگر براي تعزيه بنيادي تاسيس و ترتيبي داده شود تا همه مباني آن استخراج و روش آموزش علمي آن تدوين شود، چون از علم موسيقي و ادبيات گرفته شده، مي‌توانيم تئاتري داشته باشيم بر اساس قول و قرارهاي تئاتر روايي تعزيه."
وي در پايان گفت: "حركتي كه مركز هنرهاي نمايشي آغاز كرده تحت عنوان هماش آيين‌هاي عاشورايي حركت مثبتي است، به شرطي كه درست هدايت شود. يعني در ابتدا بايد اين اتفاق مستمر بيفتد و مختص آثار برگزيده نباشد. بعد هم بايد اجراي عموم داشته باشد و آثار برگزيده چاپ شود و در اختيار عموم قرار بگيرد. در ضمن در كنار اينها كارگاههايي برگزار يا سفارشي براي توليد آثارداده شود كه حامل پيام عاشورا باشد، ولي در عين حال روضه خواني هم نباشد."
نظر شما