خبرگزاری مهر- گروه استانها: پرورش شتر از جمله فعالیت های دامپروری است که از سال های بسیار دور در بخش هایی از استان خراسان‌شمالی در شمال شرق کشور رونق داشته، هر چند که اکنون دیگر آن رونق سابق را ندارد.
مناطقی از شمال و جنوب این استان به دلیل دارا بودن شرایط بیابانی و کویری، اقلیم مناسبی برای پرورش شتر داشته و در این میان شهرستان های اسفراین، مانه و سملقان و جاجرم به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی جزء مناسب ترین مناطق پرورش شتر در خراسان‌شمالی هستند.
با وجود قدمت تاریخی و ظرفیت های بالقوه موجود در این زمینه، متأسفانه این روزها اندک شترداران خراسان‌شمالی با مشکلات متعددی روبرو هستند که این مشکلات آنها را وادار به فروش شترها و مهاجرت به شهرها برای یافتن زندگانی بهتر می کند.
ممنوعیت چرای شتر در مراتع و نبود جایگاه های نگهداری مناسب
حسن علی نژاد، یکی از شترداران منطقه چهل دختران اسفراین در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار می کند: یکی از مشکلات شترداران این منطقه نبود مرتع برای چرای دام های آنها است.
وی ادامه می دهد: در گذشته شترداران می توانستند شتران خود را برای چرا به مناطق میان دشت جاجرم معروف به یکه شاخ ببرند که از شش سال پیش ورود شتر به این مناطق ممنوع شده است.
علی نژاد می افزاید: بیشتر شترداران به دلیل نبود مرتع، شترهای خود را فروخته و به شهر مهاجرت می کنند.
وی توضیح می دهد: در صورت لزوم نگهداری شترها در مکانی بسته، آغل نگهداری این احشام که از گذشته باقی مانده، بسیار ساده و قدیمی بوده و اکنون نیز شترداران توان مالی کافی برای ساخت جایگاه مناسب به منظور نگهداری از شترها را ندارند.
علی نژاد می گوید: با وجود خشکسالی های اخیر و مشکلات پیش آمده در پی آن، متأسفانه در این زمینه حمایت خوبی از سوی سازمان جهاد کشاورزی انجام نشده، این در حالی است که درآمد اصلی اهالی روستای چهل دختران و مناطق اطراف آن از شترداری است.
وی اضافه می کند: از شمار کل خانوارهایی که در روستای چهل دختران به پرورش شتر اشتغال داشته اند، تاکنون ۱۲ خانوار به دلیل مشکلات پیش رو از جمله نبود مرتع و نداشتن هزینه کافی برای نگهداری شتر، احشام خود را فروخته و به شهر مهاجرت کرده اند.
علی نژاد با اشاره به اینکه هزینه نگهداری هر نفر شتر روزانه بیش از ۱۰۰ هزار ریال است، ادامه می دهد: شترداران برای رفع مشکلات خود به حمایت بیشتر و نیز دریافت تسهیلات مالی برای فعالیت در این حوزه نیاز دارند تا حرفه شترداری بار دیگر در این منطقه رونق گیرد.
تبدیل شترداری خراسان شمالی از سنتی به صنعتی نیازمند حمایت مالی است
عیدمحمد نوروزی، یکی دیگر از شترداران اسفراینی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار می کند: علی رغم خشکسالی های اخیر و جلوگیری از ورود شترها به مرتع در چند سال گذشته، متأسفانه حمایت خوبی از شترداران از سوی نهادهای ذی ربط نشده است.
وی می گوید: به دلیل آنکه شترداران هزینه لازم برای نگهداری شترهای خود را ندارند مجبور به فروش آنها می شوند که نتیجه آن رکود شترداری در منطقه است.
عباس نوروزی، دیگر دامدار فعال در حرفه شترداری نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به کاستی ها و مشکلات موجود در حرفه شترداری در این منطقه، می گوید: با آمدن زمستان و فصل سرما مشکلات شترداران چند برابر می شود.
وی می افزاید: در این زمینه می بایست شترداران برای ایجاد جایگاه نگهداری شترو آذوقه از سوی دستگاه های متولی حمایت شوند.
پرورش سه هزار نفر شتر در خراسان شمالی
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، در این زمینه اظهار می کند: خراسان شمالی یکی از استان های مستعد برای دامپروری از جمله شترداری است.
علی مبارکی می افزاید: با توجه به شرایط منطقه و وجود مراتع با درجات مختلف، دامپروری یکی از شغل های اصلی مردم خراسان شمالی محسوب می شود و در این میان شترداری نیز در منطقه رونق دارد به گونه ای که این استان در زمینه پرورش شتر در رتبه سیزدهم استان های کشور قرار دارد.
وی با بیان این که اکنون بیش از سه هزار نفر شتر در خراسان شمالی وجود دارد، ادامه می دهد: از این تعداد هزار و ۱۸۱ نفر شتر در روستای چهل دختر اسفراین، هزار و ۹۲۴ نفر شتر در روستای کالیمانی مانه و سملقان و ۳۴ نفر شتر نیز در جاجرم پرورش داده می شوند.
مبارکی اضافه می کند: پرورش شتر در استان به صورت سنتی و در مرتع انجام می شود اما خشکسالی های اخیر سبب رکود آن شده است.
وی در ادامه با اشاره به اقدامات و خدمات حمایتی سازمان جهاد کشاورزی از حرفه شترداری در استان، می گوید: از دو سال گذشته سازمان جهاد کشاورزی رویکرد پرورش و اصلاح نژاد شترهای استان را در دستورکار خود قرار داده است.
با توجه به شرایط منطقه و وجود مراتع با درجات مختلف، دامپروری یکی از شغل های اصلی مردم خراسان شمالی محسوب می شود و در این میان شترداری نیز در منطقه رونق دارد به گونه ای که این استان در زمینه پرورش شتر در رتبه سیزدهم استان های کشور قرار دارد
مبارکی اضافه می کند: سال گذشته با کمک مرکز تحقیقات پرورش و اصلاح نژاد شتر طرود شاهرود، گله های شتر یک کوهانه چهل دختران با هدف افزایش تولید گوشت شتر با اسپرم شتر دوکوهانه تلقیح مصنوعی شدند که متاسفانه نتیجه ای به دست نیامد.
وی در خصوص طرح اصلاح نژاد شترهای استان توضیح می دهد: شترهای یک کوهانه دارای مقاومت بالایی هستند اما سرعت رشد شترهای دوکوهانه بیشتر است.
مبارکی می گوید: همچنین صدور شناسنامه برای شترهای منطقه چهل دختران از دیگر برنامه های سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی است.
شترداری سنتی و معیشتی؛ مهم ترین چالش این حرفه در خراسان شمالی
وی می افزاید: یکی از ایراداتی که به پرورش شتر در خراسان‌شمالی وارد است این است که شترداران استان این حرفه را به صورت سنتی و معیشتی انجام می دهند.
این مسئول با بیان اینکه سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌شمالی در تلاش است تا شترداری سنتی استان به سمت و سوی صنعتی شدن برود، ادامه می دهد: با توجه به اینکه در دو سال گذشته میزان خشکسالی در استان شدید بوده لازم است تغدیه شتران به صورت دستی و در شرایط بسته انجام شود.
مبارکی با اشاره به موضوع خشکسالی و سوق دادن شترداران استان از پرورش سنتی به صنعتی بیان می کند: با وجود این سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در ارائه تسهیلات به شترداران با مشکلاتی روبرو بوده و متأسفانه امسال این سازمان توانایی ارائه تسهیلات به شترداران را ندارد.
وی با اشاره به اینکه با وجود ارزش غذایی بالا گوشت شتر، مصرف آن در بین مردم استان بسیار کم است، ادامه می دهد، لازم است نسبت به مصرف گوشت شتر فرهنگ‌سازی بیشتری انجام شود.
این مسئول می گوید: یکی دیگر از موانعی که سبب کاهش مصرف گوشت شتر در استان شده، نبود کشتارگاه صنعتی شتر در خراسان شمالی و کشتار آن به صورت سنتی است که این موضوع در کاهش مصرف گوشت شتر در داخل استان تأثیر زیادی گذاشته است.
مبارکی با اشاره به اینکه در خراسان شمالی سه هزار و ۱۴۹ نفر شتر موجود است، می افزاید: در سال گذشته گوشت شتر، ۳۵ صدم درصد از تولیدات گوشت قرمز استان را به خود اختصاص داده بود که غالب آن نیز صادر شده است.
مبارکی: در تلاش هستیم دو نهاده شیر و گوشت قرمز که به صورت خام از استان خارج می شود، بعد از فرآوری و تبدیل به محصولات با ماندگاری بالا، از استان صادر شوند تا سود اقتصادی بیشتری داشته باشند
وی اضافه می کند: خراسان شمالی غالب گوشت شتر تولیدی خود را به استان های تهران، سبزوار و خراسان رضوی صادر می کند.
مبارکی با بیان اینکه صادرات در بخش گوشت قرمز، دام به صورت زنده از استان خارج می شود، اظهار می کند: در تلاش هستیم دو نهاده شیر و گوشت قرمز که به صورت خام از استان خارج می شود، بعد از فرآوری و تبدیل به محصولات با ماندگاری بالا از استان صادر شوند تا سود اقتصادی بیشتری داشته باشند.
وی می گوید: در این راستا به دنبال راه اندازی واحد بسته بندی گوشت قرمز در استان هستیم و همچنین با صنایع لبنی نیز رایزنی شده تا شیر بیشتری از دامداری های استان جذب کرده و نسبت به فرآوری آن اقدام کنند.
مبارکی اظهار امیدواری می کند که با گشایش اقتصادی و اختصاص اعتبارات بیشتر به سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی، این سازمان بتواند برنامه های بیشتری را در راستای حمایت از حرفه شترداری در استان اجرا کند.
نظر شما