به گزارش خبرنگار مهر، یدالله پرمون رئیس مرکز میراث ناملموس تهران در نشست نقش رسانه در ارتقای سطح آگاهی‌های عمومی پیرامون میراث فرهنگی ناملموس که پیش از ظهر روز دوشنبه در عمارت تاریخی کوشک برگزار شد گفت: درباره کلمه های میراث فرهنگی ناملموس و میراث معنوی چالش هایی وجود داشت. مدیران وقتی کلمه معنوی را شنیدند بلافاصله دنیای عرفانی، معنویت و... را در نظر گرفتند و اعلام می کردند که مگر این نوع میراث معنوی نیست؟ پس چرا تار و تنبک ثبت می کنید؟ در صورتی که وقتی از کلمه ناملموس استفاده می شود در واقع این نوع میراث دایره وسیع تری را شکل می دهد که در درون خود میراث معنوی را نیز دارد. در آن صورت تعجب نمی کنید که در کنار تعزیه، رقص کشوری نیز ثبت شود.
وی ادامه داد: حتما نباید همه واژه‌ها شفاف باشند. بهتر این است که یک واژه منحصر به فرد باشد. الان زمانی که از واژه ناملموس استفاده می کنید ذهن ها به سمت میراث فرهنگی هدایت می شود. در میان مدیران کسانی هستند که فریاد می زنند از یک نوع میراث ناملموس پوسته ای بیشتر نمانده و آن را تحریف کرده اند. به عنوان مثال در تعزیه از سورنا و دهل استفاده می شده ولی الان از تبل و نی بهره می برد. این درست نیست که هر اقدامی از این دست را محکوم کنیم. باید دید کدام یک از این تحولات به صورت اصولی به وجود آمده و کدام یک از سر ناآگاهی. پس چنانچه به انجماد و موزه ای کردن میراث ناملموس اقدام کنیم، آن میراث را به سمت نابودی کشانده ایم.
پرمون درباره ممنوعیت های ثبت میراث ناملموس در سطح جهانی نیز اشاره کرد و گفت: اگر در پرونده ثبتی حقوق بشر و یا حقوق حیوانات ضایع شود، آن پرونده ثبت جهانی نمی شود به عنوان مثال چین پرونده جنگ با حیوانات را برای ثبت فرستاده بود اما از آن جهت که حیوانات مسخره می شدند اجازه ثبت نگرفت. البته استثناء هم وجود دارد و تا پیش از سخت گیری های یونسکو، امارات پرونده قوش بازی که درباره تربیت پرنده شکاری است را ثبت جهانی کرد و ۲۰ کشور به آن اضافه کردند.
وی افزود: می گویند چرا آذربایجان تار را ثبت کرد در صورتی که این تار مخصوص ایرانی ها است و یا چرا ارمنستان می خواهد نان لواش را ثبت کند. حتی ارمنی ها نقش و نگارهای سنگ قبور را ثبت کردند و آذری ها صدای فریادشان بلند شد. ما لنج سازی را ثبت کردیم عربها اعتراض کردند در صورتی که ثبت میراث ناملموس به هیچ وجه به معنای تصاحب آن میراث نیست، میراث ناملموس میراثی نیست که در محدوده مرزهای سیاسی – اداری یک کشور گنجانده شود چون این نوع میراث از مرزها خارج می شود و گسترش پیدا می کند. به عنوان مثال نوروز پدیده ای است که حداقل ایرانی ها را دو ماه درگیر خودش می کند اما در کشوری مانند تاجیکستان عید نوروز تنها دو ساعت طول می کشد. یونسکو می گوید کاش همه این کشورها دور هم جمع شده و این آئین ها را با هم ثبت کنند. یونسکو در این باره اجبار نمی کند اما کشورها را در ثبت مشترک ترغیب می کند. آذربایجان می تواند فنون و مهارتهای ساخت تار را ثبت کند و ما همان پرونده را به نام هنر تار نوازی و تارسازی ثبت کنیم.
پرمون در پاسخ به این سوال که چرا ثبت پرونده های میراث ناملموس زمان بر هستند، گفت: باید وقتی یک پرونده را برای ثبت جهانی می فرستید، این پرونده تا ۱۱ فروردین شمسی روی میز دبیرخانه یونسکو باشد، اگر یک روز از آن تاریخ بگذرد در سیکل بعدی سال بعد وارد خواهد شد. از زمان اعلام وصول تا زمان مطرح شدن در کمیته، پرونده ها ۱۸ ماه زمان نیاز دارند. به همه این مسائل محدودیت های مالی و پرسنلی یونسکو را اضافه کنید. یونسکو سهمیه ها را کاهش داده و به ثبت سال یک پرونده رسانده. به تازگی نیز می خواهد هر ۳ سال دو پرونده را ثبت کند.
نظر شما