آیا می‌شود با خوردن موز خودکشی کرد؟!

فرادید نوشت: موز یکی از محبوب‌ترین میوه‌های سراسر جهان است، زیرا سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی است. حال که از خواص موز شناخت داریم، پس چرا می‌گویند خوردن چند موز با هم می‌تواند کشنده باشد؟ 

یکی از کسانی که این حرف را پخش کرده کارل پیکینگتن (Karl Pilkington)، دوست کمدین مشهور انگلیسی ریکی جِروِیس (Ricky Gervais) است. روزی کارل پیش ریکی و همکارش، استیون مرچنت، نشسته بود و گفت: «قبل از اینکه راجع به موز صحبت کنیم... در ذهنم به این مسئله فکر می‌کردم که اگر بیش از شش موز بخورید، قربانی خواهید شد. این یک حقیقت علمی است؛ شوخی نمی‌کنم! اگر شش موز با هم بخورید، میزان پتاسیم بدنتان خیلی بالا می‌رود... من ظرفی را دیدم که داخل آن شش موز بود؛ فقط شش تا، نه بیشتر. می‌دانید چرا شش تا و نه بیشتر؟ جون هفتمین موز برای شما بسیار خطرناک است.» 
 
بنابراین پتاسیم تا چه اندازه می‌تواند خطرناک باشد؟
کاترین کالینز، متخصص تغذیه‌ی بیمارستان سنت جرجِ لندن می‌گوید: «در واقع پتاسیم برای زنده ماندن ما حیاتی است و تمام سلول‌های بدن به آن احتیاج دارند. پتاسیم در حقیقت مانند یک شوک الکتریکی است که باعث می‌شود سلول‌های بدن به درستی کار کنند. پتاسیم همچنین ضربان قلب و میزان ترشح انسولین  از لوزالمعده را تنظیم می‌کند تا بتواند قند خون را کنترل کند. از همه مهم‌تر، پتاسیم می‌تواند فشار خون را همواره کنترل کند.» 
 
از طرف دیگر اگر میزان پتاسیم بدن بسیار پایین یا بسیار بالا باشد، می‌تواند منجر به ضربان قلب غیرعادی، معده درد،  تهوع و اسهال شود. پتاسیم کلراید یکی از مواد شیمیایی موجود در تزریق‌های کشنده‌ای است که در ایالات متحده صورت می‌گیرد، به شکلی که دوز بالا پتاسیم کلراید می‌تواند موجب ایست قلبی شود. 
 
اما شرایط برای یک آدم سالم چگونه است؟ 

کالینز می‌گوید: «تقریبا اوردوز کردن با موز غیرممکن است. در واقع برای آن کار باید ۴۰۰ موز در روز بخورید تا سطح پتاسیم به میزانی برسد که موجب ایست قلبی شما شود... موز به هیچ وجه میوه خطرناکی نیست، بلکه خوردن آن بسیار توصیه می‌شود.» 
 
افراد بالغ به ۳۵۰۰ میلی‌گرم پتاسیم در روز نیاز دارند. یک موز متوسط با وزن ۱۲۵ گرم، حاوی ۴۵۰ میلی‌گرم پتاسیم است. بنابراین، یک فرد سالم می‌تواند روزانه حداقل هفت موز و نیم مصرف کند تا به سطح پیشنهادی برسد. البته افرادی که بیماری‌های کلیوی دارند باید مراقب میزان بالای پتاسیم باشند. 
 
کالینز در ادامه می‌گوید: «کسانی که کلیه‌شان عملکرد مناسبی ندارد باید بیشتر مراقب باشد، زیرا ممکن است مواد غذایی مصرف کنند که سرشار از پتاسیم هستند.» او می‌گوید که روزی یکی از بیمارانش به دلیل خوردن بیش از حد گوجه فرنگی، ایست قلبی کرد و برای دیالیز پیش او آمده بود. کالینز توضیح می‌دهد که گوجه فرنگی نیز سرشار از پتاسیم است، در حالی که کلیه آن شخص نمی‌توانست بخش مازاد آن را دفع کند. 
 
مسئله‌ی نگران‌کننده‌ای که راجع به موزها وجود دارد «پرتوزایی» است. موز مانند بسیاری دیگر از مواد غذایی به شکل طبیعی حاوی «ایزوتوپ‌های پرتوزا» است. میزان ایزوتوپ‌های پرتوزای موز به حدی است که فرودگاه‌های ایالات متحده به آن حساس هستند. به عبارت بهتر، حسگرهای حساس به مواد هسته‌ای قاچاق ایزوتوپ‌های پرتوزای موز را شناسایی می‌کنند. 
 
یک عدد موز معمولی حاوی ۰.۱ میکروسیورت پرتوزایی است. برای اینکه این میزان را بهتر درک کنید، بهتر است مثالی برایتان بزنم: برای یک سیتی اسکن معمولی در بیمارستان از ۱۰ تا ۱۵ میکروسیورت استفاده می‌شود. 
 
کالینز می‌گوید: «البته میزان پرتوزایی آن قابل چشم‌پوشی است. میزان پرتوزایی موز در مقایسه با جوز برزیلی بسیار کمتر است و اگر در خوردن آن افراط و تفریط نکنید هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد.»