به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتب کاربردی و دانشگاهی پیش از ظهر امروز (دوشنبه ۲۵ آبان) با حضور حامد میرزابابایی مدیرعامل انجمن فرهنگی ناشران بین‌المللی ایرانیان و رئیس این نمایشگاه در محل این انجمن در تهران برگزار شد.
میرزابابایی در ابتدای این نشست به تغییر زمان و به تعویق افتادن برگزاری این نمایشگاه اشاره کرد و گفت: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تخصصی و دانشگاهی معمولاً در دوره‌های اول هفته اول همزمان با هفته پژوهش برگزار می‌شد و از چهارمین دوره به بعد نیز به هفته کتاب انتقال یافت اما امسال بنا به دلایلی که عمدتاً هم ناشی از عدم تعیین محل مناسب برای نمایشگاه بود به تعویق افتاد و با یک هفته فاصله ازهفته کتاب برگزار می‌شود.
وی ادامه داد: در حقیقت تهیه هزینه برای محلی که بتواند میزبان برگزاری چنین نمایشگاهی باشد برای انجمن ناشران بین‌الملل و همکاران ما بسیار سنگین است و در شرایط و وضعیت اقتصادی فعلی نمی‌توانستیم از محل اجاره غرفه این هزینه را تامین کنیم. پس ناچار شدیم به سمت محل‌های ارزان‌تر برویم و در این راه حتی از شهرداری نیز کمک خواستیم که نهایتاً معاونت امور اجتماعی شهرداری در حوزه تبلیغات شهری با ما همکاری کرد که اگر محقق شود در همین هفته نتایج آن در سطح شهر تهران مشهود خواهد بود. دانشگاه تهران میزبان سیزدهمین دوره این نمایشگاه است و همکاری نسبتاً مناسبی نیز از نظر هزینه با ما داشتند.
رئیس انجمن فرهنگی ناشران بین‌الملل ایرانیان سپس به مشکلات اقتصادی حوزه نشر به ویژه نشر بین‌الملل اشاره کرد و اظهار داشت: مشکلات اقتصادی این حوزه بیشتر از سایر حوزه‌های نشر است چرا که هم تامین اصلی محتوای چنین نمایشگاهی وابسته به ارز و نوسانات ارزی است و هم حتی هزینه‌های وابسته با نشر بین‌الملل ایران نیز با ارز گره خورده‌است و وقتی یک نوسان ارزی در بازار رخ می‌دهد، هم اصل کالا و هم هزینه‌هایی که مرتبط با ورود، خروج و غیره است، متفاوت می‌شود.
میرزابابایی در بخش دیگری از این نشست خبری از شرایط مساحتی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تخصصی و دانشگاهی ابراز نارضایتی کرد و گفت: اگر ۱۳ دوره نمایشگاه را با هم مقایسه کنیم، باید بگوئیم که واقعاً جای تاسف است که نمایشگاهی با زیربنای ۱۷۰۰ متر فضای مفید در حال حاضر به ۵۰۰ متر فضای مفید کاهش یافته است این در حالی است که در همان دوره‌های قبلی ۱۷۰۰ متر نیز کسری جا و مکان را برای ما به دنبال داشت. تمامی این اتفاقات نشانگر ناسلامتی در بازار و اقتصاد نشر است و اگر جلوی آن گرفته نشود و به نحوی مهار نشود، می‌تواند عواقب بدتری هم داشته باشد. بخش اعظم این بیماری ناشی از وابسته بودن کارِ کارگزاران نشر بین‌الملل به نوسانات ارزی است.
وی با بیان اینکه نمی‌توان منکر چالش‌های موجود در کل فضای نشر کشور شد، تاکید کرد: می‌دانیم که صنعت نشر کشور در حوزه‌های مختلف مشکلات فراگیری دارد و هر حوزه درگیری‌های مرتبط با خود را تجربه می‌کند ولی بخش بین‌الملل که به نوعی با تولید علم و منابع علمی دانشگاه‌ها گره خورده است، نیازمند راه حل و راهکاری جدی برای برون‌رفت از چنین وضعی است. بُن کارت‌های بین‌المللی که در نمایشگاه بیست و هشتم شاهد عرضه آنها بودیم، اتفاق مثبتی بود و امیدواریم تمامی نهادهای درگیر مثل وزارت علوم، وزارت بهداشت، دانشگاه آزاد و دانشگاه پیام نور که به نوعی با کتاب‌های دانشگاهی و علمی مرتبط هستند، همکاری و تعامل بیشتری در این زمینه با ما داشته باشند.
میرزابابایی همچنین توضیحاتی درباره سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تخصصی و دانشگاهی ارائه و بیان کرد: یکی از ویژگی‌های نمایشگاه بین‌المللی کتاب تخصصی و دانشگاهی همچون سال‌های گذشته این است که با وجود نوسانات ارزی هیچ کتابی به دو قیمت متفاوت فروش نخواهد رفت. در حال حاضر از طریق سایت نمایشگاه ثبت‌نام‌ها انجام شده و مسئله قیمت‌گذاری از طریق یک اپلیکیشن برنامه‌ریزی شده تا همواره کمترین قیمت ملاک فروش برای نمایشگاه در نظر گرفته شود اما در هر صورت نمایندگان انحصاری شاید ضوابط جداگانه‌ای هم داشته باشند.
وی در خصوص شبهات موجود درباره تفاوت قیمت‌ها یادآور شد: این اتفاق به چند دلیل می‌افتد اول اینکه اساساً نرخ ارز همواره شاهد نوسانات است و ممکن است ناشری که کتاب را دو ماه پیش خریده قیمتی متفاوت از همکار خود که در شش ماه گذشته کتاب را تهیه کرده پرداخت کرده باشد و به همین دلیل است که ما راهکار تعیین سقف نرخ ارز را به کار می‌بریم. یعنی با وجود تفاوت در نرخ ارز یک سقف معینی برای آن تعیین شده که هیچ ناشری نمی‌تواند بنا بر ارزی بیشتر از این قیمت نسبت به فروش کتابش قیمت‌گذاری کند. البته در مورد قیمت‌های کمتر از این سقف ناشران مجاز هستند تا مطابق با پرداخت خود قیمت را تعیین کند.
رئیس نمایشگاه کتب کاربردی و دانشگاهی یادآور شد: علاوه‌بر این ممکن است یک کارگزار براساس شرایط و روابط خود در مسیر تهیه کتاب تخفیف بیشتری از ناشر گرفته باشد و به همان نسبت هم دستش در اعلام قیمت پایین‌تر باز باشد ولی همانطور که گفتیم تاکید ما بر روی توافق برای پایین‌ترین قیمت است. این نکته را هم باید در نظر داشت که در برخی موارد حتی قیمت پشت جلد کتاب‌ها نیز با هم متفاوت است. هرچه هست این وضعیت ناشی از شرایط تحریم است و اینکه ناشر مجبور می‌شود با واسطه و از طریق کارگزار ثالث فلان کتاب را تهیه کند که مطمئناً روی قیمت آن تاثیر می‌گذارد ولی ما در هیچ شرایطی اجازه اورپرایز کردن قیمت ها را نمی‌دهیم.
میرزابابایی از برخی انتقادها نسبت به ورود کتاب‌های خارجی به کشور گلایه کرد و گفت: به غلط تکرار می‌شود کتاب‌های خارجی ناشر ایرانی را تهدید می‌کند که این مسئله از چند جهت قابل نقض است؛ اول اینکه اگر حمایتی از فروش کتاب خارجی اتفاق می افتد به معنی حمایت از ناشر و کارگزار نشر بین‌الملل ایرانی نیست بلکه معنی آن حمایت از مخاطب داخلی و توجه به درخواست و تقاضای داخل کشور است. در واقع با این حمایت ما از دانشگاه و دانشجو حمایت کرده‌ایم و این حمایت به مصرف‌کننده برمی‌گردد نه تولیدکننده. درست مثل شرایطی که برای دارو وجود دارد و علی‌رغم حضور داروهای مشابه ایرانی هیچ‌گاه ممانعتی از ورود داروهای خارجی صورت نمی‌گیرد چرا که وزارت بهداشت به درستی خود را به موظف به حمایت از نیازمندان به دارو می‌داند. در واقع بسیاری از کتاب‌های خارجی محتوای و کیفیتی دارند که در ایران وجود ندارد و تولید نمی‌شود پس طبیعی است برای رفع نیاز بازار نیاز به کتاب‌های خارجی داریم.
میرزابابایی اضافه کرد: نکته مهم‌تر آنکه در همین کتاب خارجی و در تولیدات ناشران خارج از ایران نیز شاهد کتاب‌هایی از مولفان ایرانی هستیم که در همین نمایشگاه نیز عرضه می‌شود. وقتی ناشر خارجی کار مولف ایرانی را چاپ می‌کند، باید مورد حمایت هم قرار گیرد. در سراسر جهان چنین طرح‌هایی تحت عنوان «گرنت» وجود دارد؛ به عنوان مثال در همین نمایشگاه کتابی در مورد نانو تکنولوژی عرضه می‌شود که یک مولف ایرانی و استاد دانشگاه تربیت مدرس آن را تهیه کرده و توسط نشر معروف جان وایلی منتشر شده است. آمار دقیق‌تر آنکه از همین نشر جان وایلی ۴۶ عنوان کتاب در نمایشگاه امسال عرضه می‌کنیم که همگی کار مولفان ایرانی است. علاوه بر اینها ناشرانی مثل IGI، CIC و... نیز هستند که از استادان و پژوهشگران ایرانی کتاب‌هایی را منتشر کردند. شیما محبی از دانشگاه مازندران، ایرج مهدوی از دانشگاه تهران، رضا رنجبرانی از موسسه توسعه و تجارت نمونه‌هایی از این مولفان هستند. حتی نشر آکسفورد نیز کارهایی از مولفان ایرانی منتشر می کند که در همان نمایشگاه نیز حضور دارند به همین دلیل است که می‌گوییم نشر بین‌الملل ایرانی باید مورد حمایت قرار بگیرد.
وی در ادامه به حوزه‌های مختلف کاری کتاب‌های نمایشگاه نیز اشاره کرد و گفت: فارغ از حوزه علوم انسانی که ممکن است به دلیل متفاوت بودن نگرش‌ها و دیدگاه‌ها موضع‌هایی در مقابل آن باشند اما عمده کار ناشران بین‌الملل ایرانی در حوزه فنی و مهندسی و پزشکی است. البته کارهای حوزه‌های حقوقی و علوم انسانی هم جای تقدیر دارد. سوال کلیدی این است که اگر ناشر ایرانی ظرفیت تهیه و تولید کتاب‌هایی در این سطح را دارد چرا مولف ایرانی به نشری مثل آکسفورد یا جان وایلی مراجعه می‌کند پس حتماً ناشر ایرانی باید روی کیفیت کار خود و توانایی‌هایش کار کند.
مدیرعامل انجمن فرهنگی ناشران بین‌المللی ایرانیان در ادامه ضمن بیان اینکه ما در نمایشگاه کتب تخصصی و کاربردی حتی رکورد ارائه ۸۰ هزار عنوان کتاب را نیز داشته‌ایم (سال ۹۲) ولی در شرایطی به سر می‌بریم که اگر نمایشگاه را به سمت تعطیلی هم سوق دهیم چیزی از دست نداده‌ایم. با این حال تمام تلاش خود را می‌کنیم که این دوره‌ها ادامه داشته باشد، ضمن اشاره به آغاز این نمایشگاه از روز یکشنبه اول آذرماه و تداوم آن به مدت چهار روز در محل تالار علامه امینی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، از عرضه ۴۱ هزار و ۷۷۷ عنوان کتاب خارجی در حوزه دانشگاهی از حدود ۳۰۰ ناشر خارجی خبر داد و گفت: ۵ هزار و ۷۰۶ عنوان چاپ ۲۰۱۱، ۴ هزار و ۹۹ عنوان چاپ ۲۰۱۲، ۴ هزار و ۳۵۵ عنوان چاپ ۲۰۱۳، ۷ هزار و ۳۰۳ عنوان از این کتاب‌ها چاپ ۲۰۱۴ و ۴ هزار و ۴۹ عنوان چاپ ۲۰۱۵ هستند. به این ترتیب حدود ۵۰ درصد کتاب‌های سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتب کاربردی و دانشگاهی چاپ ۲۰۱۲ به بعد هستند که این مساله جای تقدیر از همکاران عضو انجمن فرهنگی ناشران بین‌المللی ایران دارد.
به گفته وی، ۱۴ هزار عنوان از این کتاب‌ها در حوزه علوم انسانی، ۷ هزار عنوان در حوزه فنی مهندسی، ۷ هزار عنوان در حوزه هنر، ۷ هزار عنوان در حوزه علوم پایه، ۴ هزار عنوان در حوزه پزشکی و حدود هزار عنوان کتاب‌های مرجع هستند. گرانترین کتاب عرضه شده در این نمایشگاه ۵۵ میلیون تومان و ارزان‌ترین هم ۳ هزار تومان است. نمایشگاه کتب کاربردی در اولین دوره با عرضه ۱۰ هزار عنوان کتاب کار خود را شروع کرده و امروز به بیشتر از ۴۰ هزار عنوان رسیده است.
وی کف تخفیف اعمال شده برای عرضه کتاب‌های نمایشگاه سیزدهم کتب کاربردی و دانشگاهی را ۱۵ درصد و سقف آن را ۷۰ درصد عنوان کرد و گفت: همه این تخفیفات با همکاری ناشران عضو و از سوی خود آنها اعمال شده است و همه کتاب‌های نمایشگاه هم دارای مجوز نشر از ناشر اصلی خارجی هستند.
رئیس نمایشگاه کتب کاربردی و دانشگاهی در پاسخ به این سئوال خبرنگار مهر درباره پیش‌بینی او از خریداری این کتاب‌ها از سوی مراکز و موسسات علمی هم گفت: بخش زیادی از موسسات و مراکز علمی هر ساله منتظر برگزاری این نمایشگاه هستند و ما هم از طریق ارسال کاتالوگ و لوح‌های فشرده برای این موسسات، آنها را در جریان برگزاری این نمایشگاه و جزئیات کتاب‌های عرضه شده در آن قرار داده‌ایم.
میرزابابایی همچنین از حذف مراسم افتتاحیه برای سیزدهمین نمایشگاه کتب کاربردی و دانشگاهی به دلیل هزینه‌بر بودن آن خبر داد و در پاسخ به سئوال دیگر خبرنگار مهر در مورد حمایت وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و علوم، تحقیقات و فناوری از این نمایشگاه هم گفت: ما از وزارت ارشاد برای پوشش بخشی از هزینه‌های نمایشگاه درخواست کمک کردیم که تا این لحظه پاسخی به آن داده نشده است. در مورد وزارت علوم هم متاسفانه ما چندان تحرکی در حوزه معاونت پژوهشی این وزارتخانه که طرف ارتباط با برگزاری چنین نمایشگاهی است، ندیده‌ایم و پیدا کردن دلیل این عدم همکاری برای خودِ من مشکل است و علت آن را نمی‌دانیم؛ اما باید بگوییم که همه موسسات و مراکز علمی که طرف ارتباط با خرید کتاب در این نمایشگاه هستند، زیر نظر این وزارتخانه فعالیت می‌کنند.
نظر شما