به گزارش خبرنگار مهر، همایش یک روزه «حکمت و معنویت» به همت مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و به مناسبت روز جهانی فلسفه ظهر روز گذشته، دوشنبه ۲۵ آبان ماه در محل این موسسه با حضور اساتید، بزرگان و چهره های ماندگار فلسفه برگزار شد.
سید حسن شهرستانی، آخرین سخنران این همایش بود که با موضوع «سپاه خرد در نگاه فردوسی» سخنرانی کرد. وی سخن خود را با یک بیت از اشعار فردوسی آغاز کرد و گفت:
خرد بهتر از هر چه ایزدت داد ستایش خرد را به از راه داد
شاهنامه فردوسی حماسی ترین مجموعه حکمت آمیز ادبیات فارسی است. در این کتاب، بیش از ۳۰۰ بار واژه خرد آمده است. دو نکته درباره خرد قابل طرح است: اول اینکه گستره مفهومی خرد علاوه بر حکمت نظری بر اخلاق و فضائل انسانی هم نظر دارد. نکته دوم اینکه خرد فردوسی مترادف لُب، عقل و حکمت است. در هیچکدام از اینها عقل محدود به عقل جزئی نیست.
شهرستانی ادامه داد: خرد از دیدگاه فردوسی و در شاهنامه او ویژگی هایی دارد که این ویژگی ها عبارت است از: خرد اولین چیزی است که آفریده شده و چشم و گوش و زبان نگهبان خرد هستند. خرد بهترین هدیه خداوند است، خرد جامعه عقل معاش و عقل معاد است، خرد از نگاه فردوسی چشم جان و دامنه آن بسیار گسترده است. آخرین ویژگی هم اینکه خرد دستاورد وحی الهی و بهترین وسیله دعوت پیامبران است.
این شاهنامه پژوه اضافه کرد: عنوان سخنرانی من به خاطر این «سپاهیان خرد» است که خرد از منظر فردوسی پادشاه است و همه نیکویی های سپاه او هستند. در شاهنامه، دانش زیرمجموعه خرد است.
عضو موسسه حکمت و فلسفه ایران در پایان به مضامین اخلاقی که در شاهنامه فردوسی به نوعی با خرد پیوند دارند اشاره کرد و گفت: در شاهنامه خرد با یکسری صفات نیک و بد گره خورده که من به تعدادی از این صفات اشاره می کنم. خرد و دیو اصلی ترین این صفات است. منظور از دیو هم در اینجا، بی خرد، بی خدا و نا سپاس است. عدل و جور، رجاء و قنوت، مدارا و مکاشفه، علم و جهل، طاعت و معصیت، ترس از گناه و جرات، حکمت و هوای نفس، نشاط و کسالت، سخاء و بخل، فرح و حزن، شکرو کفران، فهم و حمق و رحمت و غضب همگی از جمله مضامین اخلاقی هستند که با خرد پیوند دارند.
شهرستانی، متناسب با هریک از این صفات و مضامین، بیتی از شاهنامه فردوسی هم خواند و تفسیر کرد.
نظر شما