تئاتر ایران دراماتورژ ندارد/ هنر غیر سیاسی دروغ است

به گزارش خبرنگار مهر، مترجم کتاب «دراماتورژی انقلاب در تئاتر» ظهر پنجشنبه در مراسم رونمایی از این کتاب، گفت: تاریخ دراماتورژی حتی تنها در قلمروی تاریخ هنر معاصر نیز نمی‌گنجد، بلکه شکلی از تاریخ تفکر است که دربردارنده‌ تغییر بنیادین نگاه به بنیان نظری در هنر، تجدیدنظر در نفوذ فرهنگی هنر و همچنین اذعان به ضرورت وجود بنیانی نظام‌مند، روشمند و اندیشمندانه در پسِ هنرهای گروهی است.

مهرداد بهراد اظهار کرد: امروز که رواست از پرداختن قواعد کلّی و همگانی زیبایی‌شناسانه بپرهیزیم و با رعایت دقت در این زمینه، عنصر کلان مدیوم هنری را فراموش نکنیم، باید قائل به تفاوت‌های هنرهای بازنمایانگر نسبت به سایر هنرها باشیم.

وی با اشاره به اینکه تئاتر و نمایش، به مانند سینما در انتزاعی‌ترین اشکال خود نیز حاصل شکلی از حساسیت اجتماعی هستند که همین حساسیت، به‌سادگی آن‌ها را در بخش نظری واجد شرایطی عمیقاً بینارشته‌ای می‌کند، ادامه داد: دراماتورژی و میلادش در قرن هجدهم آلمان بی‌ارتباط با رویکرد فلسفی روزگار معهود نیست. دراماتورژی، شاید در عمیق‌ترین کلام فهم این ماهیت بینارشته‌ای است.

دراماتورژی با مفهوم امروزی دارای عمر طولانی نیست/ در تئاتر ایران دراماتورژ نداریم

بهراد با اشاره به اینکه در 1990 به مناسبت جشنواره «نیو تیاتر» «یان کات» متنی تاثیرگذار به نام دراماتورژ را ارایه کرد افزود: دراماتورژی در شرایط و زمان های متفاوت معنای دیگری یافته است به نحوی که هنرمند با در نظر گرفتن شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به دراماتورژی می پردازد.

نویسنده کتاب «نیچه و درام پست مدرن» با اشاره به مقدمه ای که مترجم بر این اثر نگاشته تاکید کرد: بسته به تعریفی که از دراماتورژی می توان نشانه گرفت، در مقدمه مترجم تاکیدی بر انتخاب نمایشنامه های اجرا شده، می شود.

وی با گریزی به نقش دراماتورژ در تئاتر ایران، اشاره کرد: متاسفانه نه در متن و نه در سیاستگذاری به دراماتورژی نرسیده ایم و به شکل مشخصی در تئاتر ایران دراماتورژ نداریم.

در ادامه  مشاور هنری شهرداری شیراز شباهت این فرد را به دستیار کارگردان عنوان کرد و گفت: دراماتورژ به شکل اجرایی به اکت صحنه می پردازد.

یوسف آفرینی با اشاره به مفاهیم «لسینگ» در این کتاب، افزود: او می گوید من منتقدی هستم که گاهی می نویسم. اگر از زبان او بخواهیم مفهوم دراماتورژی را درک کنیم با رویکرد آلمانی باید به آن پرداخت.

مشاور هنری شهرداری شیراز الگوی برشتی را در این کتاب مورد اشاره قرار داد و گفت: دراماتورژی از لحظه صفر برای شکل گیری تئاتر باید دیده شود به نحوی که در انتخاب متن و حتی ترجمه آن باید مورد نظر قرار گیرد.

آفرینی با تاکید بر اینکه کتاب«دراماتورژی انقلاب در تئاتر» تالیفی نیست، گفت: بنابراین، باید با رویکرد توصیفی به نقد و بررسی آن پرداخت.

نیاز به توافق ملی در نیاز به متخصص هنر داریم/«دراماتورژی انقلاب در تئاتر» تعهدی اجتماعی است

 در ادامه این مراسم منتقد تئاتر فارس نیز با بیان اینکه اکنون در ایران از این بابت که ضرورت آموزش  احساس نمی شود، اشاره کرد: نیاز به توافق ملی در نیاز به متخصص هنر داریم.

محمد شعله سعدی دراماتورژی را موضوعی تعریف ناپذیر دانست و گفت: به تئاتر نیاز داریم چون به دانش بشری احتیاج است. از این رو، اگر دراماتورژی قابل تعریف نیست سخن گفتن در این باره بیهوده و نیاز به آن بی جهت است.

نویسنده مقاله «حیات اجتماعی و هفت پند تئاتر»، ادامه داد: تعداد کسانی که در خدمت نهاد دراماتورژی هستند بیش از پرسوناژهای یک اثرند. بنابر این ضرورت این موضوع بدین است که اگر بخواهیم به وظیفه خود در کارگردانی تئاتر عمل کنیم، دراماتورژ دست راست ماست.

وی با خوانش بخشی از کتاب «دراماتورژی انقلاب در تئاتر» دراماتورژی را مرحله پس از رعایت اصول نمایشنامه نویسی عنوان کرد و گفت: از دراماتورژی است که به گروه هنری می رسیم. بدین معنی که گروه هنری مجموعه ای دارای امضا و مرام هنری باشد. از این رو، نهاد دراماتورژی لزوما بخش فنی تئاتر نیست.

این مدرس دانشگاه، دراماتورژی را قرار گرفته در مجموعه ای از فعالیت های هنری، بینارشته ای و نهادی هنر دانست و افزود: منظور از نهاد هنر از پایین ترین عوامل صحنه و پشت صحنه تا هنرمندان حرفه ایست.

وی با تاکید بر اینکه دراماتورژ فراتر از مدیر هنری، مدیر صحنه و منتقد است، ابراز کرد: کار نهاد دراماتورژی تصنیفی است، اما کار منتقد تفکیکی است. او کسی است که ذهنش را در خدمت فیلسوف می گذارد و این تبحر را دارد نظرات فیلسوفانه بکار گیرد.

شعله سعدی ادامه داد: کتاب«دراماتورژی انقلاب در تئاتر» تعهدی اجتماعی است که نویسنده به شدت با آن همدلی و همراهی دارد. همه آنچه در این کتاب خوانده می شود می توان به ارزشهای اجتماعی نیز منتقل کرد.

وی جدا افتادگی نظریه و عمل در آثار لسینگ با موضوع سینما و تئاتر را مورد اشاره قرار داد و گفت: این تفکیک شاید از سوی لسینگ از دیگر هنرها به معنی خلوص هنری است که هرگز تئاتر نخواهد شد. این متن در میان متنها و رویکردهای انتقادی در انگلستان شاید متنی مربوط به کسی است که درگیر نهاد دراماتورژی است.

دراماتورژی عزمی جدی در متولیان تئاتر می طلبد/رویکرد اصلی مترجم شیفتگی به تمدن آلمانی است

شعله سعدی با تاکید بر اینکه در ایران دراماتورژی عزمی جدی در متولیان تئاتر می طلبد، اشاره کرد: دراماتورژ فردی با دانش گسترده است که میان کارگردان و متن واسطه قرار می گیرد. بدین خاطر که تا پیش از پدیدار شدن نهاد دراماتورژی، تئاتر قلمرو استبدادی کارگردانی بود.

وی با تاکید بر اینکه حوزه تئاتر و علوم انسانی نیاز به تقویت بنیه ها دارد، افزود: چنانچه پایه های علوم انسانی تقویت نشود مطمئنا یک گام در حوزه اندیشه و هنر پیش نخواهیم رفت.

این منتقد تئاتر یکی، دوجای کتاب «دراماتورژی انقلاب در تئاتر» را حاوی اشتباه املایی عنوان کرد و گفت: در بخشی از کتاب که اندک هم هست مانند صفحه 137 واژه گفتمان جایگزین گفتگو شده است.

در ادامه مهرداد بهراد با تمجید از خانه هنر شیراز در برپایی نشست ها و کلوپ های فیلم، تئاتر، ادبیات و طراحی هنری باردیگر به صحبت پرداخت و گفت: رویکرد اصلی مترجم در این کتاب شیفتگی به تمدن و فرهنگ آلمانی است. زیرا برایم این پرسش مطرح بود که چگونه بزرگانی مانند گوته، کانت و بتهوون را این کشور در کمتر از 50 سال داشته باشد.

هنر غیر سیاسی دروغ است/ رفتن به جشنواره ها در شکل و ومحتوا اشتباه است

مترجم کتاب «دراماتورژی انقلاب در تئاتر» با بیان اینکه دراماتورژِ عزمی سیاسی، اجتماعی و ملی در آلمان به شمار می رود، افزود: هنری که افق سیاسی نداشته باشد و تولید این معنا نکند باید از آن گذر کرد، زیرا هنر غیر سیاسی دروغ است.

بهراد در توضیح مفهوم امروزین دراماتورژی ، عنوان کرد: دراماتورژی استراتژی دارد بنابر این مفهوم آن را از موضوع هنر کمی جدا می سازد، اما دراماتورژی است که رویکرد و سیاستگذاری تئاتر را مشخص می کند.

وی در ادامه با بیان اینکه تا هنرمندان تئاتر کشور به جشنواره ها می روند صحبت درباره دراماتورژی خنده دار است، گفت: تئاتر رپرتواری در انگلستان مهمترین محصول نهاد دراماتورژی است. لذا ما می توانیم با بهره گیری از این موضوع آن را به انجام برسانیم چنانچه جشنواره ها را رها کنیم. زیرا رفتن به جشنواره ها در شکل و ومحتوا اشتباه است. چنانچه همین امروز این تصمیم گرفته شود به صورت خودکار سیستم دراماتورژی در گروه ها شکل می گیرد.

بهراد مخاطب تئاتر در ایران را مورد اشاره قرار داد و گفت: مخاطب عام خیلی بهتر از مخاطب خاص تئاتر را می فهمد زیرا قریضه سالمی دارند.

با دو تغییر وضعیت می شود در تئاتر ایران به این نتیجه رسید/ جامعه مهارتهای زندگی را بیاموزد

در  ادامه نیز یوسف آفرینی بر فراهم شدن مصالح دراماتورژی در جامعه هنری کشور تاکید کرد و گفت: با دو تغییر وضعیت می شود در تئاتر ایران به این نتیجه رسید. بدین شکل که شأن دراماتورژ بوسیله کارگردانی هنری و منتقد شکل بگیرد. از این روست که می توان روی این بنا دراماتورژی را ساخت.

وی، افزود: نخستین پله دراماتورژی انتخاب متن است که باید دلیل جامعه شناختی و روان شناسانه داشته باشد. لذا، سیاستگذاری در این بخش باید بر مبنای اقتصادی و دیگاه اندیشگانی باشد.

همچنین محمد شعله سعدی هم با تاکید بر آموزش مهارتهای زندگی، اشاره کرد: با وجود اینکه در کشور آلمان از سده شانزدهم میلادی این مهارتها به عنوان مسئله ای جدی در جامعه دنبال شده، از اهالی تئاتر انتظار می رود به این مهارتها بیندیشند. زیرا اگر جامعه مهارتهای زندگی را بیاموزد، مسایل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی اصلاح می شود.

دراماتورژی، کارکردها و کارگزارانش، گاتهولد لسینگ و دراماتورژی‌ هامبورگ، دراماتورژی در قرن نوزدهم انگلستان، ویلیام آرچر و ‌هارلی گرانویل بارکر: بنیان‌های مدیریت ادبی، برتولت برشت: دراماتورژی در نظریه و اجرا، دراماتورژی و مدیریت ادبی در انگلستان امروز، انقلاب مسکوت، نمایشنامه‌نویسی متأخر، حرفه‌ای‌سازی فعالیت‌های دراماتورژیک، دراماتورژها و سیاست‌هایشان در راستای شناساندن نیروهای جدید، آموزش و تدریس آکادمیک، نگاهی به شیوه‌های دراماتورژی در شرکت‌های تئاتری انگلستان بخش های این کتاب را تشکیل می‌دهند.