کدو حلوایی خوراک روزهای زمستانی گیلانی‌ها

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: گیاه کدو حلوایی با نام علمی( Cucurbita moschata) برای اولین بار و در حدود ۱۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در میان قوم آستک‌ها (کشور مکزیک کنونی) کاشته می‌شد.

این گیاه که از جمله گیاهان جالیزی است، یکی از منابع غنی پتاسیم و بتاکاروتن (ماده پیش ساز ویتامین A) بوده که به دلیل درصد بالای فیبر موجود در آن، خواص آنتی اکسیدانی و کالری کم (۲۰ کالری در هر ۱۰۰ گرم)، جزو مطلوب‌ترین خوراکی‌ها برای افراد مختلف است.

علاوه بر قسمت گوشتی کدو حلوایی، از تخم‌های این محصول نیز علاوه بر استخراج روغن برای مصارف درمانی، به عنوان یکی از خوشمزه‌ترین تنقلات استفاده می‌شود.

تخم کدو با دارا بودن اسیدهای چرب اشباع نشده امگا- ۶ و امگا-۹ از انسداد عروق و رسوب چربی در شریان که منجر به سکته قلبی می‌شود جلوگیری کرده و به دلیل دارا بودن فیبر و املاح، و ویتامین‌های محلول در چربی (ویتامین های A، D، E) یکی از غنی‌ترین منابع غذایی محسوب می‌شود.

کدو حلوایی خوراک روزهای زمستانی گیلانی‌ها

کدو حلوایی که در اوایل خرداد ماه کشت شده و در روزهای آخر شهریور برداشت می‌شود، در روزهای پاییز و زمستان، زینت بخش سفره‌های مردم گیلان است.

طبخ انواع خورش، مسما، سوپ، نان و دسر از کدو حلوایی، تنوع مناسبی را به وجود آورده تا مردم این سرزمین بتوانند از این ماده مفید غذایی به شکل‌های مختلف استفاده کنند.

یکی از شهروندان رشتی در خصوص استفاده از کدو در سفره گیلانیان به خبرنگار مهر می‌گوید: از گذشته‌های دور همیشه در فصل پاییز و زمستان از کدو حلوایی برای پخت انواع غذا‌ها و نان و حلوا و دسر استفاده می‌کردیم و این سنت از قدیمی‌ها به ما ارث رسیده است.

زهرا محمدی خواه ادامه می‌دهد: آش کدو که ترکیبی از برنج، شیر و تکه‌های کدو حلوایی است یکی از خوشمزه‌ترین آش‌های گیلان در فصل سرما است که خواص دارویی زیادی نیز دارد.

وی همچنین به پخت نوعی نان محلی از این گیاه اشاره کرده و توضیح می‌دهد: نان محلی (کدو نان) که ترکیبی از آرد برنج، آرد گندم و کدو حلوایی است نیز از جمله خوراکی‌های تهیه شده از کدو است. همچنین می‌توان به دسر معروف گیلانی‌ها که‌‌ همان کدوی پخته شده با شکر است هم اشاره کرد.

محمدی خواه توضیح می‌دهد: اکثر زنان گیلانی از کدوی پخته شده با شکر به عنوان عصرانه‌ای مقوی برای روزهای پاییزی و زمستانی خانواده استفاده می‌کنند که خوردن این دسر به همراه دارچین طعم دلپذیری به آن می‌دهد.

وی می‌افزاید: دسر دیگری که در بین گیلانیان بسیار طرفدار داشته و باب طبع بچه‌ها نیز هست، «کاکا» نام دارد. کاکا ترکیبی از کدو حلوایی، شیر، تخم مرغ و مقداری آرد است که در روغن سرخ شده و به عنوان یک میان وعده مقوی بسیار خوشمزه است.

محمدی خواه همچنین به انواع خورشت، کدو مسما و سایر غذاهایی که از این گیاه مغذی به دست می‌آید اشاره می‌کند.

کشت کدو در استان گیلان

هرچند در حال حاضر کشورهای اروپای شرقی و آمریکایی از بزرگ‌ترین تولید کننده‌های کدو حلوایی در دنیا محسوب می‌شوند اما در استان گیلان نیز سطح قابل توجهی از زمین‌های کشاورزی به کاشت کدو اختصاص یافته است.

مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی گیلان درباره سطح زیر کشت کدو در گیلان به خبرنگار مهر می‌گوید:بیش از ۷۷۶ هکتار از زمین‌های گیلان به کاشت کدو حلوایی اختصاص داشته که از این میزان، حدود ۱۵ هزار و ۱۸۳ تن کدو برداشت می‌شود.

شایگان ادیبی با بیان اینکه۹۰ تا ۹۲ درصد این محصول جالیزی آب و هفت تا ۱۰ درصد آن ماده خشک است می‌افزاید: شش درصد از این ماده خشک را قندهای مختلف و بقیه شامل پروتیین، چربی و سایر مواد است.

وی به مناطق عمده زیرکشت در استان اشاره می‌کند و می‌گوید: شهر‌های رشت با۳۲۰ هکتار، آستانه ۲۰۰ هکتار، صومعه سرا ۴۲ هکتار، لاهیجان ۴۰ هکتار، تالش ۳۷هکتار، انزلی ۳۰ هکتار و رضوانشهر ۳۵هکتار از جمله عمده مناطق زیر کشت این محصول در استان هستند.

ادیبی انواع مختلف کدوهای کشت شده در استان را تنبل، انجیری، سنتی، سفید، استخوانی، تزیینی و شیرازی عنوان می‌کند.

وی تصریح می‌کند: ارزش اقتصادی کدوی برداشت شده در استان در حدود ۲۲۷ میلیارد ریال است.

خواص درمانی کدو

یک متخصص طب سنتی با اشاره به خواص درمانی کدو حلوایی، از این محصول به عنوان یکی از راه‌های درمان بیماری‌های روده‌ای مخصوصاً از بین بردن کرم و انگل‌های روده‌ای اشاره کرده و به خبرنگار مهر می‌گوید: کدو گزینه مناسبی برای درمان یبوست و بواسیر و عفونت‌های مثانه‌ای است.

دکتر آزاده بلوکی تخم کدو را نیز در پیشگیری از رسوب چربی در سرخرگ‌ها و انسداد عروق، بیماری‌های پروستات در مردان و عفونت‌های مثانه‌ای در زنان و سرطان روده بزرگ مناسب می‌داند.

وی می‌افزاید: مصرف تخم کدو تاثیر زیادی در کاهش التهاب مفاصل دارد به طوریکه اثر آن را با داروهای غیر استروئیدی و کاهش دهنده التهابات مفاصل یکی می‌دانند ضمن اینکه مصرف آن باعث افزایش چربی‌های بد خون نیز نمی‌شود.

دکتر بلوکی همچنین از کدو به عنوان میان وعده‌ای مناسب برای افرادی که رژیم لاغری دارند و زنان شیرده یاد کرده و توضیح می‌دهد: کدو حلوایی به دلیل فیبر زیاد و کالری کم، میان وعده مناسبی برای افراد دارای رژیم لاغری است همچنین میزان شیردهی را افزایش می‌دهد.

وی همچنین تخم کدو را در بهبود بخشیدن به بیماری مثانه تحریک پذیر موثر می‌داند.

در فصل سرد زمستان از مصرف کدو با خواص بیشماری که از آن یاد شد، غافل نشوید.