۲۵ مهر ۱۳۸۲، ۱۲:۰۹

" دكتر محمد رضا سنگري " در گفت و گو با " مهر " :

تكاپو يي جدي براي ترجمه ادبيات ايران نمي بينم

تكاپو يي جدي براي ترجمه ادبيات ايران نمي بينم

متاسفانه تكاپو يي جدي ، سامان يافته و هوشيارانه براي ترجمه ادبيات ايران در سطح جهاني وجود ندارد ، بسياري آثار قابل عرضه در نيم قرن اخير ، خلق شده است كه اهتمامي در ترجمه آنها ديده نمي شود و نوعي جانبداري هاي خاص ، در اين زمينه حاكم است.

" دكتر محمد رضا سنگري" نويسنده و منتقد ادبيات در گفت و گو با خبرنگار ادبي " مهر "  با بيان اين مطلب گفت : شعر امروز نيز به نوعي اشرافيت محفلي تن داده است و زبان فاخر شعري نتوانسته است جايگاه خاصي در محاورات و عواطف مردمي پيدا كند.
مدير گروه زبان و ادبيات فارسي سازمان پژوهش و برنامه ريزي وزارت آموزش و پرورش افزود: موج زدگي و خود گم كردگي نسل جوان ادبيات امروز نيز از آفت هاي ديگري است كه با آن مواجه هستيم ، اينان بدون درك واقعيت هاي فرهنگي ، زباني ، تاريخي و باورهاي ريشه دار مردمي ، از آن سو چيزي را مي آورند و كپي مي كنند كه در اين سو ، هيچ خريداري ندارد.
اين استاد دانشگاه با تاكيد بر اين كه نوعي افول در شعر و ادبيات معاصر ما احساس مي شود ، خاطر نشان كرد : نمي خواهم به شيوه هاي مرسوم ، زمانه را متهم كنم يا بي حوصلگي اين نسل را و احيانا رسانه هاي ديگر را كه به شعر تنه زده اند ، هرچند ناديده گرفتن اين عوامل نيز به نوعي ، انكار واقعيت محسوب خواهد شد.
سنگري كه تا به امروز ، ده جلد كتاب در حوزه زبان و ادبيات فارسي منتشر كرده است ، تصريح كرد : معرفي نمونه هاي موفق ادبيات امروز ايران به جهان ، تنها با حمايت جدي نهاد هاي دولتي و متوليان فرهنگي جامعه ما امكان پذير است و با شعارهاي رايج ، هيچ قله اي فتح نمي شود.

 در سال هاي گذشته ، صفحات ادبي مطبوعات توانستند صاحب شناسنامه و هويتي خاص باشند و مجال شكوفايي را از شعر و شاعر امروز ، دريغ نكنند

نويسنده كتاب " پيوند دو فرهنگ " با بيان اين كه حركتي عالمانه و همه سو نگر در ادبيات ديني و آييني صورت نگرفته است ، گفت : اصولا وجود مجموعه اي دانا ، بصير و اهل نظر لازم است تا اين عرصه را بكاود و بشناساند .
مولف كتب درسي يادآور شد : گستره ادبيات ديني ما ،  با وسعت تاريخ ادبيات برابري مي كند ، دست كم در حوزه تعزيه ، نثر ادبي ، شعر ، نمايشنامه و فيلمنامه به توفيقاتي بزرگ و قابل تامل دست يافته ايم و به اعتقاد من ، " محمد علي مجاهدي " شاعر معاصر را مي توان به عنوان يكي از  كوششگران اين حوزه يافت كه آثارش طليعه اي خجسته بر يك آغاز است.
سنگري كه تحليل و بررسي سير تحول و تطور ادبيات پايداري در تاريخ اسلام و ايران را در كتابي گرد آورده است ، برخورد برخي از مطبوعات كشور را با موضوع ادبيات ، فصلي و ناپخته خواند و افزود : در مقاطعي خاص ، به خاطر مناسبت ها و موقعيت هايي كه ايجاد مي شود ، صفحات نشريات ما رويكرد شتابزده اي به شعر و داستان و ... دارند و كمي بعد ، ناگهان تغيير محسوسي به وجود مي آيد كه مخاطبان را به شدت متعجب مي سازد و اين همان برخورد ابزاري با ادبيات است كه بدون عقوبت نيست ، البته اين اتفاق در همه مطبوعات ما مصداق ندارد.
نويسنده " سوگ سرخ " و " حنجره معصوم " با بيان اين كه كوشش هايي كه در سطح رسانه ملي صدا و سيما در ارتباط با ادبيات صورت مي گيرد ، هم شان با ادبيات گذشته و متحول امروز نيست ، تصريح كرد: در سال هاي گذشته ، صفحات ادبي مطبوعات توانستند صاحب شناسنامه و هويتي خاص باشند و مجال شكوفايي را از شعر و شاعر امروز ، دريغ نكنند كه مي توان به صفحه " بشنو از ني " در روزنامه اطلاعات اشاره كرد.
دكتر محمد رضا سنگري كه در سال  80  به عنوان پژوهشگر برگزيده وزارت آموزش و پرورش در حوزه زبان و ادبيات فارسي معرفي و تقدير شد ، گفت : معقول ترين شيوه براي ارتقاي سطح كيفي ادبيات امروز ، تقويت نقد ادبي و حمايت از پديد آورندگان آثار برتر است كه متاسفانه در حال حاضر ، در محاق فراموشي است.
اين نويسنده و منتقد ادبيات معاصر با يادآوري تحولات انجام شده در كتاب هاي درسي دانش آموزان افزود : در هيچ دوره اي از دوره هاي پيش و پس از انقلاب ، تا اين اندازه به ادبيات توجه نشده است ، توفيق ديگر كتاب هاي درسي ، طرح ادبيات معاصر جهان است ، اگر چه متاسفانه هنوز دو واحد درسي در دانشگاه ها به اين موضوع مهم اختصاص نيافته است و فارغ التحصيلان دانشگاه هاي ايران در رشته ادبيات ، حتي در سطح دكترا نيز در باب ادبيات جهاني اطلاعاتي كسب نمي كنند ، چندي پيش در نشستي رسمي گفتم كه فاصله ميان كتاب فروشي هاي خيابان انقلاب و دانشگاه تهران ، يك قرن است! هر چند شايد در عالم ظاهر ، كمتر از صد متر هم باشد... و اين حقيقت تلخ و ناگوار ،  زنگ خطري جدي براي فرهنگ و ادبيات ماست كه بايد براي آن چاره اي اساسي انديشيد.
مدير گروه زبان و ادبيات فارسي وزارت آموزش و پرورش با انتقاد از كساني كه كتاب هاي درسي را به دوري از ادبيات معاصر و يا نگاه گزينشي به چهره هاي ادبي  متهم مي كنند ، گفت : در كنار شاعران و نويسندگان معاصر ، چهره هاي ادبي دانشگاهي نيز به كتاب هاي درسي راه يافته اند كه مي توان به دكتر عبدالحسين زرين كوب ، دكتر محمد علي اسلامي ندوشن ، دكتر باستاني پاريزي ، دكتر شفيعي كدكني ، دكتر غلامحسين يوسفي  و در كنار اين بزرگان ، آثار كساني چون علي معلم ، سيد مهدي شجاعي ، شهيد سيد مرتضي آويني ، دكتر چمران و ... نيز مطرح شده است.
دكتر محمد رضا سنگري ، آغاز تحول و دگرگوني در كتاب هاي درسي را از سال  1374  خواند و يادآور شد : اين كتاب ها به صورت گسترده و چشمگير به ادبيات معاصر پرداخته اند ، به گونه اي كه بارها سنت گرايان  صريحا به ما معترض شده اند كه چرا كتاب هاي درسي ، فقط به ادبيات معاصر اختصاص يافته است ! بنا بر اين ،  به اعتقاد من ، منتقدان ، از تحولات به وجود آمده در كتاب هاي درسي بي اطلاعند!

اين استاد دانشگاه افزود : از آثار شاعراني مثل نيما ، اخوان ثالث ، سهراب ، هوشنگ ابتهاج ،  دكتر طاهره صفارزاده ، موسوي گرمارودي و فريدون مشيري نيز استفاده شده است و اين رويكرد بي طرفانه به چهره هاي جوان تر بعد از انقلاب نيز تعميم يافته است كه مي توان به كساني چون قيصر امين پور ،  حسن حسيني ، ذكريا اخلا قي ، عبدالملكيان ، فاطمه راكعي ، سهيل محمودي ، سلمان هراتي ، ساعد باقري ، نصرالله مرداني ، وحيد اميري ، حميد هنرجو و مصطفي علي پور در كتاب هاي درسي مطرح شده اند. 
وي
   بارها سنت گرايان  به ما صريحا معترض شده اند كه چرا  كتاب هاي درسي  ، فقط به ادبيات معاصر اختصاص يافته  است ؟ بنابر اين  به اعتقاد من ، منتقدان ، از  تحولات به وجود آمده در كتاب هاي درسي  بي اطلاعند! 
نام گوينده : دكتر سنگري
با تاكيد بر اين كه اين كوشش علمي ، تنها شعر را در بر نگرفته و حوزه ادبيات داستاني نيز مد نظر بوده است ، خاطرنشان كرد : صادق هدايت ، جمال مير صادقي ، بزرگ علوي ، سيمين دانشور ، صادق چوبك ، جلا ل آل احمد و محمود دولت آبادي نيز در كتاب هاي درسي حضوري محسوس دارند.
دكتر سنگري با اشاره به محدوديت هاي خاص كتاب هاي درسي كه اسناد رسمي آموزشي كشور است و حساسيت هاي سياسي و اجتماعي  در گزينش آثار و نام افراد وجود دارد ، گفت : با اين حال ، تلاش كرديم نمونه هاي موفق ادبيات خود را در كتابهاي درسي بگنجانيم.
" يادهاي سبز " ، " گلبرگ ها  ، نكته هاي بديع و حكمت آميز " ، " ادبيات معاصر " ، " چهار دفتر شعر مستقل " و 30  عنوان كتاب درسي در دوره هاي ابتدايي ، دبيرستان و تربيت معلم از جمله آثار مكتوب محمد رضا سنگري است.
کد خبر 31105

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha