به گزارش خبرنگار سياسي مهر، وزيران امور خارجه اتحاديه اروپا شب گذشته در بروكسل - در پي روزها تبليغ طرحي كه از آن به عنوان طرحي شجاعانه و سخاوتمندانه ياد مي كنند و قرار است روز جمعه منتشر شود - قطعنامه اي صادر كردند كه نه تنها نشانه اي از تهور و سخاوت نداشت ، بلكه با لحني توهين آميز ايران را به قصور در همكاري در آژانس بين المللي انرژي اتمي و نقض حقوق بشر متهم كرده و خواستار كنترل صادرات و واردات ايران شده اند .
با بالاگرفتن اختلافات اعضاي شوراي امنيت بر سر موضوع هسته اي ايران در نشست جنجالي 1+5 كه هفته گذشته به دعوت رايس وزير امور خارجه آمريكا در نيويورك برگزار شد، مقرر گرديد سه كشور انگليس فرانسه و آلمان مامور تهيه طرحي براي پيشنهاد به ايران شوند ، طرحي كه ضامن امنيت ، اقتصاد ، و پيشرفت هسته اي ايران باشد .
مرداد ماه سال گذشته (آگوست 2005) در شرايطي كه طبق توافق نامه آبان 83 در پاريس دو طرف ايراني و اروپايي در پي يافتن راهكارهايي براي تضمين هاي عيني و محكم بودند ، سه كشور اروپايي با رد پيشنهاد جامع ايران خود پيشنهادي غير منتظره ارائه كرده بودند كه به دليل عدم بحث حق غني سازي در آن بلافاصله از سوي ايران رد شد، با اين حال در شرايطي كه جهان در انتظار پيشنهاد جديد كشورهاي اروپايي به ايران است، اتحاديه اروپا در قطعنامه ديشب بار ديگر بر پيشنهاد غير قابل پذيرش قبلي تاكيد كرده و آن را راه برون رفت از اوضاع فعلي دانسته است .
پيشنهاد مرداد پارسال برمبناي ارائه مشوقهايي در برابر توقف فعاليتهاي هسته اي ايران دربرابر تعليق نامحدود تمام فعاليت هاي غني سازي و باز فرآوري و ساخت راكتورآب سنگين ارائه شده بود و در آن سه كشور اروپايي اعلام كردند كه در صورت موافقت ايران اتحاديه اروپايي از همكاري امنيتي با ايران در خليج فارس و گفتگوي منظم سياسي در مسائلي همچون امنيت انرژي، ثبات در عراق و افغانستان، جنگ با تروريسم و قاچاق مواد مخدرحمايت مي كند.
سه كشور اروپايي آلمان فرانسه انگلستان و اتحاديه اروپايي پيشنهاد در آن تاريخ پيشنهاد كردند كه در توافق نهايي توسط با ايران تعهدات دوجانبه اي مطابق با اساسنامه سازمان ملل متحد ايجاد كنند كه درراستاي اصول عدالت و قوانين بين المللي باشد تا در روابط بين المللي طرفين از تهديد يا استفاده از زور عليه تماميت ارضي يا استقلال سياسي هر كشور و يا هر رفتار ديگر كه با اهداف سازمان ملل منافات داشته باشد دوري كنند و احترام به رعايت و حفظ حقوق بشر و آزادي هاي اصلي براي همه را بدون نقضي رعايت شود .
سه كشور اروپايي آلمان فرانسه انگلستان و اتحاديه اروپايي به عنوان بخشي از توافق كلي مجدداً تعهد خود را به حفظ امنيت و قرارداد منع گسترش و توليد سلاحهاي اتمي كه بخشي از آن هستند همچنين تقويت ارائه مكانيسم هاي اين قرارداد يادآوري و بر اهميت وفاداري جهاني به پيمان منع گسترش تسليحات هسته اي و انجام كامل حفاظت از توافقنامه هاي آژانس بين المللي انرژي اتمي IAEA و پروتكل هاي الحاقي تأكيد و مجددا تعهد خود را براي رسيدن به خاورميانه عاري از سلاح هاي كشتار جمعي و ابزار انتقال آن تصديق كردند
سه كشور اروپايي آلمان فرانسه انگليس و اتحاديه اروپايي به عنوان بخشي از توافق نامه كلي از امنيت منطقه نيز حمايت كرده و اعلام كردند به منظور تحقق اين هدف، سه كشور اروپايي آلمان ، فرانسه انگليس و اتحاديه اروپايي به عنوان بخشي از توافقنامه كلي ، خود را به همكاري با ايران براي انجام اقداماتي كه ايجاد اعتماد كرده و مقدمات امنيت منطقه اي را به وجود مي آورد متعهد مي كنند به پيشنهاد آنان چنين بحثهايي مي توانست درمذاكرات دقيق با تمام دولت هاي منطقه صورت گيرد .
در اين پيشنهاد همچنين آمده بود : سه كشور اروپايي آلمان ، فرانسه انگليس و اتحاديه اروپايي و ايران خود را متعهد مي كنند تا با تروريزم مبارزه كرده و در اين راستا حمايت هاي مالي خود را ارائه كنند.
اروپايي ها از اين حمايت تحت عنوان تضمين امنيتي ياد كردند .
سه كشور اروپايي همچنين در پيشنهاد خود در بخشي تحت عنوان حمايت بلند مدت از ايران براي برنامه هسته اي غير نظامي آورده بودند : سه كشور اروپايي و اتحاديه اروپايي درزمينه توافقنامه كلي از گسترش توليد انرژي و برنامه تحقيقاتي ايمن هسته اي همچنين از لحاظ تامين سوخت اقتصادي مناسب و تكثير قدرت هسته اي غير نظامي كه با نيازهاي انرژي ايران هماهنگ باشد نيز حمايت و از همكاري بلند مدت در زمينه انرژي هسته اي غير نظامي ميان ايران و روسيه نيز پشتيباني مي نمايند.
در اين متن بدون كوچكترين اشاره به راهكار يا تضمين در اين زمينه آمده بود : ايران بايد به بازار بين المللي تكنولوژي هسته اي كه برپايه پيشنهادهاي رقابتي آزاد است دستيابي داشته باشد . همكاري در اين زمينه ها به اجراي كامل التزام ها و تعهدات بين المللي از سوي ايران كه دربرگيرنده توافقنامه هاي بلندمدت ميان سه كشور اروپايي آلمان فرانسه انگلستان و اتحاديه اروپا و ايران ، قطعنامه آژانس بين المللي انرژي اتمي IAEA و تمام موارد تحت حفظ توافقنامه و پروتكل الحاقي و همكاري مستمر با IAEA مشروط است. همچنين آمده بود : بر اساس قطعنامه 1540 شوري امنيت سازمان ملل و هنجارهاي بين المللي ، اروپايي و ملي ، سه كشور اروپايي آلمان ، فرانسه، انگلستان و اتحاديه اروپا و ايران ملزم هستند كنترل هاي صادره را اجرا كنند ، سه كشور اروپايي انگلستان ، آلمان و فرانسه خود را متعهد مي دانند اين كنترل ها را به نحوي غير تبعيض آميز اجرا كنند و زمينه هاي تازه اي را كه به واسطه اقدامات فزاينده اعتمادساز و تعهداتي كه ايران تحت توافقنامه كلي متحمل شده است به خاطر داشته باشند.
اين پيشنهاد با طرح اين موضوع كه همكاري ميان آلمان، فرانسه، انگلستان و اتحاديه اروپا و ايران در زمينه هسته اي بايد افزايش يابد آورده بود : سه كشور اروپايي آلمان ، فرانسه، انگلستان و اتحاديه اروپايي از گسترش برنامه هاي هسته اي غير نظامي ايران از طريق كمك به تشخيص مواد مورد نياز براي تحقيقات آتي و همكاري درعرصه هاي ديگر استفاده صلح آميز از نيروي هسته اي به استثناي فعاليت هاي چرخه سوخت همچنين از گسترش همكاري در عرصه هايي چون توليدات راديوايزوتوپ، تحقيقات اصلي و استفاده صلح آميز انرژي هسته اي درعرصه هاي پزشكي و كشاورزي وهمكاري ميان مقامات مربوطه در سه كشور اروپايي آلمان ، فرانسه و انگليس و اتحاديه اروپايي با ايران و آژانس بين المللي انرژي اتمي IAEA در جهت طراحي و پياده سازي استانداردهاي هسته اي و امنيتي حمايت مي كنند.
پيشنهاد اروپاييان بدون اشاره به معناي حقوقي و عملي كلمه حمايت همچنين اعلام مي كرد كه سه كشور به طور فعال از آغاز مذاكرات درباره توافقنامه ميان يورواتم EURATOM و ايران حمايت مي كنند.
اروپاييان دربخشي كه آن را تضمين سوخت هسته اي ايران در برابر تعليق نامحدود فعاليتهاي مرتبط با چرخه سوخت خوانده بودند در پيشنهاد مرداد ماه سال گذشته خود كه ديشب بار ديگر ضرورت پذيرش آن از سوي ايران را مورد تاكيد قرار دادند آورده بودند : سه كشور اروپايي آلمان ، فرانسه، انگلستان و اتحاديه اروپا اين امر را به رسميت مي شناسد كه ايران بايد براي راكتورهاي تحقيقاتي آب سبك light water كه صنعت هسته اي غير نظامي ايران را شكل مي دهند به سوخت هسته اي دستيابي داشته باشد . روسيه متعهد شده است كه رسماً به صورت دائمي سوخت هسته اي راكتورهاي ساخت خود در ايران را فراهم كند.
آنان بدون ارائه تضمين و راهكارمدعي شدند كه در آينده سه كشور اروپايي آلمان ، فرانسه، انگلستان و اتحاديه اروپا به منظور فراهم كردن تضمين هاي الحاقي كه تجهيزات خارجي سوخت ايران را در بلند مدت تأمين كند چارچوبي ايجاد مي كنند كه چنين تضمين هايي را ارائه نمايد.
البته آنان در زمينه تحقق اين امر امكان راه هايي چون ايجاد يك مكانيزم تك كاره و يك ذخيره سوخت را ياد آور شدند .
اروپا در پيشنهاد سال گذشته قول همكاري تكنولوژيكي و اقتصادي را نيز به ايران داده و تاكيد كرده بود اروپا اهميت همكاري بلند مدت با ايران در زمينه انرژي را به رسميت مي شناسند و آماده مي شوند تا بيانيه اي در جهت تعيين خط مشي خود ارائه كنند كه ايران را به عنوان منبع بلند مدت نفت و گاز براي اتحاديه اروپايي معرفي مي كند و گام هايي از جمله براي افتتاح مركز مديريت انرژي و تكنولوژي ايران- اتحاديه اروپا برمي دارند تا همكاري هاي عملي را گسترش دهند .
پيشنهاد همچنين ذيل جمله اي كوتاه به اين مضمون كه " تجارت، سرمايه گذاري و انتقال تكنولوژي گسترش مي يابد " اعلام كرده بودند فعاليت براي رسيدن به نتايج زودهنگام درباره پيشنويس توافق همكاري و تجارت اتحاديه اروپا / ايران و توافق گفتگوي سياسي اتحاديه اروپا / ايران را تسريع خواهند كرد و وعده دادند كه از عضويت ايران در سازمان تجارت جهاني حمايت سياسي و براي كمك به ايران در ايجاد تنظيمهاي ضروري در اقتصاد خود حمايت تكنيكي كنند.
آنان همچنين پيشنهاد كردند براي تشكيل يك كارگاه "كنترل صادره" مشترك و براي تبادل نظر درزمينه اجراي قطعنامه 1540 شوراي امنيت سازمان ملل متحد و قوانين ملي EC توافق كنند ، براي ايجاد همكاري تكنولوژيكي و علمي بلند مدت با ايران در عرصه هاي خاصي از جمله تكنولوژي زيست محيطي، تكنولوزي اطلاعات و ارتباطات، تعليمات آموزشي و حرفه اي متعهد مي شوند و تقويت همكاري درعرصه هايي همچون حمل و نقل هوايي، راه آهن دريايي، زلزله شناسي، زيرساخت، كشاورزي و صنعت غذايي و توريسم را تقبل نمايند .
مكانيسم پيشنهادي سه كشور اروپايي نيز براي انجام وعده ها حسن نيت طرفين و بررسي توافقنامه هر ده سال يكبار در سطح وزيران دو طرف بود .
اين پيشنهادات آنچنان غير منطقي و غير قابل پذيرش بد كه بلا فاصله بعد از ارائه آن در 14 مرداد ، سخنگوي وقت هيات مذاكره كننده ايراني با طرف اروپايي ؛ حسين موسويان ؛ ضمن رد قاطع طرح اعلام كرد : طرح در زيمنه تضمينهاي محكم بسيار ضعيف است و درقسمت تضمين هاي عيني نيز كه در چارچوب توافقنامه پاريس توافق شده بود اقداماتي جهت اطمينان از عدم انحراف چرخه سوخت ارايه شود، از آنجا كه در پيشنهاد آنها عنصر غني سازي وجود ندارد و از ايران خواسته شده كه ايران از اين كار صرف نظر كند، طرح ناقض معاهده NPT (ان. پي. تي)، بيانيه اكتبر 2003 تهران و توافقنامه اكتبر 2004 پاريس است.
امروز بعد از گذشت نزديك به يكسال از آن شرايط علي رغم تاكيدات شفاهي و عملي ايران بر غير قابل صرفنظر بودن غني سازي در ايران بويژه در بخش تحقيق و توسعه و باوجود جايگيري ايران در رديف كشور هاي برخوردار از فن آوري غني سازي اروپا يك بار ديگر پيشنهاد خود را مطرح كرده است .
به هر حال اين اقدام اروپا - خواه با هدف عدم پذيرش پيشنهادات از سوي ايران و اجماع در شوراي امنيت و خواه با هدف امكان سنجي اوليه و بررسي واكنشهاي ايران تا قبل از ارائه طرح نهايي - انجام شده باشد نشان از دست و پا بسته بودن اروپا در يان روزها براي ادامه مذاكره با ايران تا يافتن راهكاري عملي دارد .
منوچهر متكي وزير امور خارجه ديروز با هدف ايجاد گشايشي در توان سه كشور اروپايي در باز كردن باب مذاكرات، نمايندگان آنان را در تهران به دفتر كار خود دعوت كرد و بار ديگر از خط قرمز ايران و لزوم به رسميت شناختن ان پي تي سخن گفت .
سفراي فرانسه، انگليس و كاردار آلمان (در غياب سفير اين كشور) نيز دراين ملاقات با اعلام اينكه ديدگاه هاي جمهوري اسلامي ايران را به مقامات كشور خود سريعا منعكس مي كنند، گفتند كه اروپا علاقه مند به گفتگو و انجام مذاكره است .
تا روز جمعه ، كه قرار است پيشنهاد اروپاييان در نشست 1+5 در لندن نهايي شود؛ دوروز فرصت باقي است .
نظر شما