جلوه هايي عظيم از شكوه اسلامي در معماري مساجد؛ تحليل مهر در مورد شاخصه هاي گسترده معماري مساجد

به گزارش خبرنگار مهر، معماري مساجد از اين امتياز برخودار است  كه عناصر معنوي خاص و متافيزيكي، بر بار شكوه آن مي افزايد . معماري مساجد ، شناسنامه هنرمندان مسلمان در هر دوره از تاريخ است، در مساجد،  دين با هنر ممزوج مي شود، صرفنظر از اينكه مساجد، محل تزكيه مؤمنين هستند ، اين بناهاي با شكوه ، به اعتقاد بينندگان "نمايشگاهي از هنر اسلامي" نيز هستند .

جلوه هاي بسياري از معماري و هنر  در مساجد ديده مي شود ، اين معماري و هنر آميخته با مهندسي ، گچبري ، آجركاري ، موزائيك كاري ، كاشيكاري ، سفالگري ، سنگ تراشي ، مقرنس سازي ، آئينه كاري ، كنده كاري ، منبت كاري ، خاتم كاري ، نگارگري ، خوشنويسي ، تذهيب ، پرتو  پردازي ، فضاآرائي و محوطه سازي ارائه مي شود كه هر يك به تنهايي  نمونه هائي از هنرمندي هاي بي بديلي است كه توسط عاشقان " الله " در اين مكانهاي معنوي انجام مي شود .

گنبد ، محراب ، گلدسته ، ستون و منبر، هر يك به نوعي پيامي معنوي را منتقل كرده و نقشي اساسي در اتصال هر چه بهتر انسان به خالق هستي دارند . هنر ايراني اسلامي از طريق مساجد همواره در معرض ديد بوده و امكان بهره گيري معنوي و لذت بصري را فراهم مي آورند،

نخستين مسجدي كه به دست پيامبر اسلام (ص) بنا شد الگوي مساجد بي شماري در سراسر سرزمين هاي اسلامي قرار گرفت . همچنين با آغاز سده سوم هجري و با گسترش شهرها، مسجدهاي باشكوه و بزرگي در شهرها بنا شدند .

نمونه اوليه از معماري اسلامي  در سال 691 ميلادي با تكميل قبة السخره ( گنبد سنگي) يا همان مسجد الاقصي در بيت المقدس است. اين بنا داراي ويژگي هايي چون فضاهاي طاقدار داخلي، گنبد مدور و استفده از الگوهاي تكراري تزئيني به سبك معماري عربي است.

آنچه در معماري مساجد جلب توجه مي كند اين است كه معماري اين بناها با بهره گيري از كلام وحي و با تكيه بر نيازهاي معنوي فطرت انسان بنا نهاده شده اند، از اين رو هر انساني از هر كجاي اين كره خاكي جذب زيبايي هاي ظاهري و معنوي معماري اين اماكن مي شود .

اما آنچه امروزه به شدت خودنمايي مي كند، كمرنگ شدن هنرهاي به كار رفته در مساجد و ايجاد زيبائيهاي ايراني و اسلامي است . بي ترديد اين روند در دراز مدت بر اين هنر ايراني اسلامي تأثيرات منفي خواهد داشت .

بديهي است  اگر ما در حفظ مساجد و هنرهاي به كار رفته در آنها كوتاهي كنيم ، آيندگان هرگز ما را نمي بخشند كه چرا چنين گوهرها و هنرهاي گرانبهاي جوشيده از متن مردم و دين را به آساني در پي  تقليد از هنر غربي ، از دست داده ايم .