خبرگزاری مهر - گروه استانها: مرکز استان لرستان از ابتدای تعطیلات نوروزی میزبان گردشگرانی از جای‌جای ایران زمین بوده است به‌طوریکه تاکنون رقم خوبی در زمینه اسکان، اقامت و بازدید از جاذبه‌های خرم‌آباد ثبت شده است.
گردشگرانی که خرم‌آباد را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب کرده‌اند از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی این شهر از فلک الافلاک گرفته تا دریاچه کیو و آبشارها و پارک‌های جنگلی این شهر بازدید داشته‌اند.
خرم‌آباد، سرزمین تاریخ و طبیعت
نگاهی به تاریخ و تمدن خرم‌آباد نشان می‌دهد که این شهر یکی از قدیمی ترین سکونتگاههای بشر به‌شمار می‌رود.
به‌زعم بسیاری از محققان زمانی شهر مهم ایلامی خاید الو (هیدالو) برجای خرم‌آباد قرار داشته است، ظاهراً شهر قدیمی شاپور خواست (سابرخواست) در دوره ساسانی و قرون نخستین هجری دارای مسجد جامع و بازارها و ساختمان‌های بسیاری بوده و بافاصله کمی در ساحل چپ رودخانه جای‌داده شده است.
چنین به نظر می‌رسد که در اواخر قرن ششم هجری شجاع‌الدین خورشید مؤسس خاندان اتابکان لر کوچک شهر کنونی خرم‌آباد را اساس قرار داده و توسعه بخشیده است و احتمالاً در حمله مغول این شهر ویران‌شده است.
درمجموع شهری که امروزه از آن به نام خرم‌آباد نام‌برده می‌شود از نخستین سکونتگاههای مردم ایران به شمار می‌رود. آبشارهای زیبا، سراب‌ها، دریاچه کیو، پارک‌های جنگلی، آبسرده، بیدهل، گلستان، رباط، زاغه، آبشار بیشه و ... ازجمله جاذبه‌های و منظر طبیعی این شهرستان محسوب می‌شود.
رودخانه‌های کشکان و رودخانه خرم‌آباد از این شهر عبور می‌کند و ارتفاعات مخمل کوه، یافته، سفیدکوه، هشتاد پهلو، کوکلا، تاف و ... از مهم‌ترین کوه‌های آن به شمار می‌رود.
اهمیت این شهرستان علاوه بر موقعیت استراتژیک آن به‌عنوان پل ارتباطی شمال به جنوب به آثار تاریخی و ماقبل تاریخ موجود در این شهرستان بازمی‌گردد.
غارهای پیش‌ازتاریخ کنجی، یافته، پاسنگر، گر ارجنه، قمری، پل شاپوری، قلعه فلک الافلاک، آسیاب گبری، گرداب سنگی، مناره آجری، مقبره باباطاهر، سنگ‌نوشته، پل صفوی، حمام گپ و ... ازجمله آثار تاریخی موجود در این شهرستان است.
قلعه فلک الافلاک، شاهکار معماری دنیا
قلعه فلک الافلاک بر بلندای تپه‌ای باستانی و طبیعی در مرکز شهر خرم‌آباد واقع‌شده است و دارای هشت برج و دو حیاط مستطیل شکل بوده است.
ارتفاع بلندترین دیوار این قلعه سترگ و باشکوه تا سطح تپه پنج‌متر و ۲۲ سانتیمتر و مساحت کلی آن پنج هزار و سیصد مترمربع و پلان بنای این قلعه تاریخی به‌صورت هشت‌ضلعی نامنظم است.
ورودی قلعه فلک الافلاک در جبهه شمالی و در برج جنوب غربی به عرض ۱۰ متر و ۲۰ سانتیمتر و ارتفاع سه متر ساخته‌شده و در ساخت این بنا از مصالحی چون خشت، آجر (قرمز و بزرگ)، سنگ و ملات استفاده‌شده است.
ازجمله نکات قابل‌تأمل در این بنای بی‌نظیر وجود چاه قلعه به عمق ۴۲ متر در حیاط اول و گریزگاه اضطراری در حیاط دوم است.
زیبایی و معماری شگفت‌انگیز قلعه فلک الافلاک موجب شده که این قلعه تاریخی و باستانی لرستان از سوی بسیاری از کارشناسان به‌عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا لقب گیرد.
از زمان برپایی بنادر عهد ساسانی تا دوره‌های متأخر الحاقاتی به آن اضافه‌شده است (به‌خصوص در دوره صفوی و قاجار) و این اثر همان دژ معروف شاپور خواست است که در تاریخ ذکرشده است.
این قلعه به لحاظ موقعیت استراتژیکی خود در قرن چهارم هجری قمری به‌عنوان مقر حکومت آل حسنویه و گنجور در زمان آل‌بویه درآمد و از قرن ششم هجری پس از ساخته‌شدن شهر جدید خرم‌آباد این قلعه نیز بنام خرم‌آباد معروف شد و احتمالاً نام فلک الافلاک در دوره قاجار به آن اطلاق شده است.
از بدو شکل‌گیری، این بنای عظیم و دیدنی تابه‌حال کاربری‌های سیاسی، نظامی، خزانه سلطنتی، مقر حکومتی، پادگان نظامی و زندان سیاسی داشته است و اکنون نیز به‌عنوان موزه باستان‌شناسی، مردم‌شناسی و آزمایشگاه مرمت اشیا و چایخانه سنتی از آن استفاده می‌شود.
این بنای کم‌نظیر مربوط به دوره ساسانی است و به شماره ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
سنگ‌نوشته، نمادی از فرهنگ و تمدن قوم لر
در مرکز شهر خرم‌آباد ضلع شرقی خیابان شریعتی و در مسیر قدیمی شهر تاریخی «شاپور خواست» به خوزستان سنگ‌نوشته‌ای به شکل مکعب که به‌صورت یکپارچه متصل به صخره‌ای طبیعی بوده است، قرار دارد.
ارتفاع متون کتیبه دار با احتساب دوپله در چهار ضلع سنگ‌نوشته ۳۴۴ سانتیمتر است.
این کتیبه به خط کوفی و زبان فارسی دورتادور ستون سنگی تحریر شده است که درگذشته به «برد نوشته» معروف بوده است.
کتیبه با بسم‌الله شروع‌شده و موضوع آن مربوط به‌حکم امیر اسفهسالار کبیر ظهیرالدین و الدوله معین الاسلام طغرل لتکین ابوسعید برسق در خصوص بخشش علفچر در چراگاه‌های شاپور خواست و ممنوعیت برخی سنت‌هایی ناپسند در عهد سلطنت ملکشاه سلجوقی به تاریخ ۵۱۳ هجری قمری است.
این یادمان فرهنگی مربوط به دوره سلجوقی بوده و به شماره ۳۹۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
غار یافته خرم‌آباد، مکانی ارزشمند در باستان‌شناسی پارینه‌سنگی
غار یافته خرم‌آباد، مکانی ارزشمند در باستان‌شناسی پارینه‌سنگی جهان محسوب می‌شود. این غار برای اولین بار در سال ۱۹۶۵ میلادی توسط «فرانک هول» باستان‌شناس آمریکایی مورد کاوش قرار گرفت.
در سال ۸۴ نیز دومین دوره کاوش این غار توسط هیئت مشترک ایران و بلژیک آغاز شد. سرپرست ایرانی هیئت کاوش در اظهارنظری پیش‌ازاین عنوان کرده بود: غار یافته به دلیل دارا بودن بیش از دو متر رسوبات باستان‌شناختی اواخر عصر یخ شامل بقایای فرهنگی دوره پارینه‌سنگی جدید دارای اهمیت فراوانی در مطالعه فرهنگ اوایل این دوره در خاور نزدیک و اروپا است.
وی با اشاره به اینکه بقایای فرهنگی باقیمانده از انسان‌های مدرن با عنوان فرهنگ اوریناسی شناخته می‌شود، اظهار داشت: این فرهنگ مربوط به انسان‌هایی است که ابزارهای کارآمدی که اغلب بر روی تیغه ساخته می‌شده، برای شکار و سایر منظورها استفاده می‌کردند.
سرپرست بلژیکی گروه کاوش غار یافته نیز پیش‌ازاین عنوان کرده بود: در مطالعات انجام‌شده شباهت‌های فراوانی میان مصنوعات سنگی و فرهنگ اوریناسی اروپا وجود دارد.
مارسل اوت افزود: تا پیش‌ازاین کاوش‌ها، برخی از متخصصان فرهنگ اوریناسی، پارینه‌سنگی جدید را مختص اروپا و حاشیه شرقی مدیترانه می‌دانستند.
لرستان به دلیل دارا بودن شرایط مساعد آب و هوایی، محیط مناسبی برای استقرار بشر در زمان‌های پیش‌ازتاریخ بوده است و این اهمیت باعث شده در سال ۱۹۶۵ میلادی دره خرم‌آباد به‌عنوان مرکز مطالعات پیش‌ازتاریخی دانشگاه پل آمریکا به سرپرستی دکتر فرانک هول و کنت فلانری قرار گیرد.
آبشار نوژیان، محل جمع‌آوری گیاهان منحصربه‌فرد دارویی
آبشار نوژیان نیز در ۵۱ کیلومتری جنوب شرقی خرم‌آباد (بخش پاپی) واقع‌شده است و دارای ارتفاع ۹۵ متر و عرض تاج پنج‌متر است.
این آبشار یکی از زیبایی‌های طبیعت لرستان است که هرساله، بسیاری از گردشگران و مسافران را به‌سوی خود جلب می‌کند.
گردشگاه جنگلی نوژیان بالای کوه تاف قرار دارد؛ در کوه تاف انواع گیاهان دارویی می‌رویند که طبیعت بکر این منطقه و همچنین وجود آبشار زیبای نوژیان آن را به محلی زیبا و دیدنی بدل کرده است.
در طول سال و به‌ویژه فصل پرآبی آبشار نوژیان بسیاری از مردم برای تماشای این آبشار زیبا و همچنین برای جمع‌آوری گیاهان دارویی به این ناحیه می‌روند و اوقات فراغت خود را در آنجا سپری می‌کنند.
راه ارتباطی آبشار زیبای نوژیان از طریق خرم‌آباد به گردنه نوژیان است؛ جاده دسترسی به این آبشار جاده آسفالته بوده و همچنین می‌توان از طریق راه‌آهن و باکمی پیاده‌روی به دیدار این آبشار زیبا رفت.
امام‌زاده زید بن علی، زیارتگاهی در مرکز لرستان
امام‌زاده زید بن علی مربوط به سال ۴۰۴ هـ. ق و بنابر کتیبه‌ای به خط کوفی بنای اولیه آن به‌فرمان بدربن حسنویه ساخته‌شده است.
مقبره دارای دو گلدسته مدور آجری در دو طرف است که با کاشی‌های زیبایی که کلماتی مقدس بر آن نوشته‌شده مزین شده است.
بنای کنونی مقبره در سال ۱۳۰۷ هـ. ق ساخته‌شده است. درب اصلی حرم از چوبی مخصوص و به شکل زیبایی ساخته‌شده و آیات و کلمات مقدس با خط نسخ و به‌طور برجسته بر آن نقش گردیده است.
بنا بر متون کتیبه‌های موجود مقبره متعلق به زیدبن علی بن حسین بن علی بن طالب (ع) است.
مناره آجری، شکوه تاریخی شهر قدیمی شاپور خواست
مناره آجری به‌عنوان یک یادمان ارزشمند، بنایی است استوانه‌ای شکل در قسمت جنوبی شهر خرم‌آباد که به‌عنوان میل راهنما و جهت هدایت کاروان‌ها در کنار شهر قدیم شاپور خواست احداث‌شده است.
بقایای معماری سنگ و گچ با دیوارهای ضخیم در مجاورت مناره بیانگر وجود تأسیساتی نظیر کاروانسرا و مسجد و... و. گرداگرد بنا درگذشته است.
با توجه به سبک معماری بنا، احتمالاً تاریخ ساخت آن به دوره فرمانروایی دیلمیان برمی‌گردد.
بلندای این بنای تاریخی براثر عوامل طبیعی کاهش‌یافته و اکنون با احتساب پایه سنگی، ارتفاع آن به ۳۰ متر می‌رسد.
قطر بندرها پایین‌ترین قسمت به ۴.۵ متر کاهش می‌یابد. فضای داخلی آن از ۹۹ پله تشکیل‌شده و ورودی مناره در جبهه غربی روی سطح پایه قرارگرفته است.
این بنا ارزشمند مربوط به دوره آل‌بویه (دیلمیان) است و به شماره ۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
دریاچه کیو، نگین فیروزه‌ای‌رنگ شهر خرم‌آباد
«کیو»، در گویش لری مردمان خرم‌آباد به معنی کبود رنگ و آبی است و وجه‌تسمیه آن آب زلال و عمیق این دریاچه است که به رنگ آبی و نیلی دیده می‌شود.
این دریاچه با نمای دیدنی و زیبای خود به شهر خرم‌آباد جلوه خاصی داده و در کنار جاذبه‌های تاریخی فراوان در این شهر و چشمه‌های پر آب دره خرم‌آباد، این شهرستان را در ردیف یکی از شهرهای زیبای توریستی قرار داده است.
آب این دریاچه از چشمه‌ای که در زیر آن قرار دارد تأمین می‌شود. مساحت دریاچه کیو هفت هکتار و عمق آن بین سه تا هفت متر است.
این دریاچه از ارزش‌های توریستی درون‌شهری برخوردار و دارای شهربازی و امکانات تفریحی متنوعی است. این دریاچه علاوه بر زیبایی‌های چشمگیر، زیستگاهی مناسب برای جانوران آبزی و پرندگان بومی و مهاجر نیز است.
بازدید ۱۴۵ هزار نفر از جاذبه های گردشگری لرستان
غلامرضا سلیمانی مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر از بازدید ۱۴۵ هزار نفر از جاذبه های گردشگری این استان خبر داد و اظهار داشت: تا روز پنجم فروردین ماه امسال در مجموع ۱۴۵ هزار نفر از جاذبه های گردشگری استان لرستان در این مدت بازدید داشته اند.
وی همچنین به آمار بازدید از قلعه فلک الافلاک استان لرستان در مدت زمان یاد شده اشاره کرد و بیان داشت: از ابتدای نوروز تا پنجم فروردین ماه بیش از هشت هزار و ۴۴۵ نفر از این قلعه تاریخی بازدید داشته اند.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان به آمار اسکان در مراکز اقامتی لرستان در مدت زمان یاد شده اشاره کرد و گفت: تا کنون بیش از ۳۷ هزار و ۴۲۸ مسافر نوروزی در اماکن اقامتی و هتل های لرستان اسکان داده شده اند.
راه اندازی سینمای روز باز برای مسافران نوروزی توسط شهرداری خرم آباد
یحیی عیدی بیرانوند شهردار خرم آباد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به برنامه های شهرداری خرم آباد در ایام نوروز عنوان کرد: برگزاری تورهای گردشگری رایگان برای مسافران نوروزی یکی دیگر از برنامه های این نهاد است.
وی با بیان اینکه این تورهای گردشگری در دو نوبت صبح و عصر در سطح شهر خرم آباد برگزار می شود گفت: در قالب این تورها مسافران نوروزی با اماکن تاریخی و همچنین جاذبه های گردشگری و طبیعی شهر خرم آباد آشنا می شوند.
شهردار خرم آباد در بخش دیگری از سخنان خود به راه اندازی سینمای رو باز در محل پارک شریعتی خرم آباد اشاره کرد و گفت: در قالب این سینمای رو باز هنرمندان به اجرای موسیقی، نمایش طنز، مسابقه و ... برای مسافران نوروزی اقدام می کنند.
«بهار مالگه» پذیرای مهمانان نوروزی خرم آباد
عیدی بیرانوند بیان داشت: هنرمندان در قالب این سینمای رو باز در دو نوبت صبح و عصر اقدام به اجرای برنامه برای مهمانان نوروزی شهر خرم آباد می کنند.
وی همچنین از اجرای برنامه «حاجی فیروز» برای کودکان خبر داد و گفت: اجرای تورهای مجازی گردشگری در پارک های ورودی شهر خرم آباد برای افرادی که توانایی بازدید حضوری از امکان و جاذبه های طبیعی شهر خرم آباد را ندارند نیز یکی دیگر از برنامه های شهرداری خرم آباد در ایام نوروز است.
عیدی بیرانوند از ایجاد «بهار مالگه» در پارک شریعتی و پارک کیو خرم آباد خبر داد و گفت: در این راستا نیز از ساعت هفت شب به بعد برنامه های طنز، موسیقی محلی، مسابقات فرهنگی و ... برای مهمانان نوروزی اجرا می شود.
نظر شما