مخاطبان من كساني هستند كه كمتر تئاتر ديده اند !

" آروند دشت آراي "  كارگردان  "هشتمين خوان"  درنشست خبرگزاري " مهر" پيرامون اجراي اين نمايش در تالار " نو" تئاترشهر و علت تغييرات اساسي اجراي عمومي اين نمايش با اجراي جشنواره فجرگفت: درابتدا ما اين نمايش را با يك سري برنامه هاي كه مي خواستيم براي اولين بار تجربه كنيم  شروع كرديم مثلا خودمن مي خواستم براي اولين بار كارگرداني" موازي "  را تجربه كنم اما چون در ايران براي كارگرداني "موازي " اسپانسرهنري ( حمايت كننده هنري ) وجود ندارد مجبور به تفبل هزينه زياد مالي وامكانات شديم زيرا لازم بود در تمام جلسات تمرين خود هم آهنگساز ، هم گريموروهم فيلمبردار داشته باشيم تا در كنار هم بتوانيم تفكر موازي را ارائه دهيم. 
 وي افزود : من مي خواستم يك عده از مخاطباني را به سوي تئاتر بكشانم كه اهل تئاتر نيستند. مخاطباني كه كمتر تئاتر ديده اند و بيشترمطالعه شان در زمينه رياضي و فيزيك است . مي خواستم آنها را با روند ساخت يك تئاتر آشنا كنم . براي اين افراد جالب است كه بدانند يك كارگردان چگونه بازيگرانش را هدا يت مي كند يا يك بازيگر چگونه نقش خود را مي گيرد و حتي  اين نكته براي تماشاگر تئاتري  هم جالب است كه جريان ساخت يك تئاتر و مشكلاتي را كه اهل تئاتر در مدت ساخت  با آن مواجه اند  در حين اجراي نمايش بببيند. در واقع هدف من اين بود كه تماشاگربا اين نمايش به صورت داستاني و روايتي و حسي ار تباط برقرار نكند به همين دليل هم در طول اجرا ، تصاويري از پشت صحنه توسط ويديو پروجكشن پخش مي شد.
" دشت آراي " افزود : هدف من اين بود كه وقتي تماشاگر از سالن بيرون مي رود با خودش بگويد اين

 هدي ناصح بود نه رستم . بنابراين ما آمديم  كل جريان را از تمرين و ساخت نمايش تا بازبيني و قبول و اجراي آن  در تئاتر شهر و حتي زندگي روزانه  بازيگران نمايش مثل قهوه خوردن در كافه ترياي تئاتر شهر را تصوير برداري كرديم و در حين اجرا به تماشاگر نشان داديم. ما رستم را نوع بشر گرفتيم يك آدم عادي مانند همه انسانها، اما عكس العمل هاي تماشاگران نسبت به اين نمايش در جشنواره خيلي زياد بود با آن شديدا برخورد كردند و كارهاي ما را شعاري ديدند. بنابراين تصميم گرفتم در اجراي عمومي به دنبال هدف ديگري يعني تثبيت كارباشم و بهتر ديدم حجم  تصاوير ويدئويي را كم كنم تا ارتباط تماشاگر با اثر بيشتر شود. با حذف تصاويرويديو پروجكشن هاي پشت صحنه كه هركدام سه دقيقه بود، ارتباط تماشاگر در اجراي عمومي با اين نمايش بيشتر از تماشاگر جشنواره شد چون اصولا تماشاگران ما دوست دارند با نمايشي كه مي بينند ارتباط برقرار كنند و اين ها با يك سري قواعد از پيش تعيين شده  كه سنجيده است به ديدن نمايش مي آيند در واقع  در اجراي عمومي  دغدغه تماشاگرهم داشتم چون نمي خواستم آن پس خوردهايي كه در جشنواره بوجود آمد دوباره تكرار شود بنابراين از شلوغي تصاويري ويدئويي كم كردم تا ارتباط تماشاگر بانمايش زياد تر شود.
وي گفت:  دليل دوم اين تغييرات  به خاطرسالني بود كه دراجراي عمومي به من دادند. درجشنواره ما اين كار را براي تالار سايه طراحي كرده بوديم اما در اجراي عمومي بايد در تالار نو كار مي كرديم كه هم از نظر فضا و هم از لحاظ مساحت با سايه بسيار متفاوت است بنا براين مجبور به تغييرتمام ميزانسن هاي نمايش  شدم . به طوري كه مجبور به حذف يكي از نقاشان و تغيير نقش" آن ديگري "  به تصوير ويدئويي هدي ناصح شدم يا براي جا دادن نوازنده ويولون سل در صحنه بسيار مشكل داشتم.
"دشت آراي" با بيان  اين كه ،به طور كلي اين ضعف اصلي تئاتر ما است كه نمايشي بعد از 9 ماه كه از اجراي اولش مي گذرد با آن همه زحمت و هزينه فراواني كه براي آن صرف شده با تغيير سالن ،بايد بازيگر و در نتيجه كل اثربا تغييراتي به روي صحنه برود، تصريح كرد: اين خود ناشي از اين است كه  از طرفي امكانات  تئاتري ماكم است و ازطرف ديگر گروه هاي تئاتري تعدادشان روز به روز بيشتر مي شود.همچنين تئاتر ايران درگير كساني شده است كه بايد همواره دراين عرصه حضور داشته باشند، افرادي كه بايد باشند و هميشه تغذيه شوند. بنا براين طبيعي است كه افراد ديگري در اين عرصه همواره گرسنه خواهند ماند 0البته اكنون با سياست گذاري هاي مركز هنرهاي نمايشي وضعيت كمي بهتر شده است ولي هنوز هم جوانان ما در اين عرصه مشكل دارند يك تئاتري براي آن كه بتواند حرفش را به تماشاگر بزند نيازمند شناخته شدن است .
سرپرست گروه " ويرگول" گفت: گروه تئاتر ويرگول از معدود گروه هاي تئاتري ايران است كه توانسته به يك فضاي خانوادگي برسد يعني همواره سعي داشته كه حفظ شود و مشكلات اقتصادي و درون گرايي گروه موجب از هم پاشيدگي اش نشود. اين خانواده در كنا رهم به سمت يك فرايند خلاق با شناخت هويت خود جلو مي رود، ما نمي خواستيم خلاقيتمان براساس آثار بكت يا يونسكوظاهرشود بلكه تلاش كرديم با كار روي يك اثر ايراني، كه هويت ملي ما است، شكل بگيرد.

 وي درباره تغيير بازيگر نقش رستم نيز توضيح داد: بيست روز مانده به اجراي عمومي " هشتمين خوان " ما  از سفر خانم ناصح مطلع شديم و علي رغم ميل باطني گروه مجبور شديم بپذيريم .هدي ناصح و ميلاد رحيمي بازيگراني بودند كه يك سال روي اين نمايش كار كرده بودند ، ميلاد رحيمي با توجه به اين كه اولين تجره بازيگريش بود بسيار خوب  بازي كرد ولي اجراي عمومي  وزنه اي نبود كه او بتواند از پس آن بر بيايد بنابراين اشكان صادقي را با توجه به ذهنيت مشتركمان و شناختي كه از او داشتم براي اين كار مناسب ديدم و شهره سلطاني را تنها بازيگري ديدم كه با توجه به انرژي و تجربه  اش مي تواند در 20 روز خود را به جاي هدي ناصح براي اجرا آماده كند همچنين خانم سلطاني از معدود بازيگراني است كه با صداي خود حرف مي زند و در تئاتر صدا سازي نمي كند كه اين براي من بسيار اهميت داشت  چون متن كا رما يك متن كلاسيك بود و بازيگر با خواندن آن فورا به سراغ  ساختار كهن  خواني  كلاسيك مي رفت و به نظرم خانم سلطاني بخشهايي از نمايش را به خوبي اجرا مي كند و بخش هاي ديگر نيز كه به خوبي ارائه نمي شود مشكل از او نيست به خاطر شرايطي بود كه براي گروه پيش آمد مثلا نوازنده ويولون سل ما كه بخش مهمي از كار را به عهده داشت  در روزهاي نزديك به اجرا دستش شكست و بسيار براي ما مشكل ايجاد شد در واقع با اين شرايط من يا بايد از اجراي نمايش " هشتمين خوان " پس از نه ماه انتظار صرف نظر مي كردم يا اين كه با همين شرايط كه مي بينيد  اجرا مي رفتم .
اين كارگردان افزود: من از بازيگر ان مي خواهم تا اجراي خودشان را به روي صحنه ببرند از آنها مي خواهم تصنعي بازي نكند و من به عنوان كار گردان از بيرون از نظر جنبه هاي زيبا شناسي  نمايش را بررسي مي كنم .
وي در باره  علت دو نشان دادن تصاوير هدي ناصح  در نقش رستم در كنار بازي زنده شهره سلطاني نيز توضيح داد: من روي اين بخش كارتأكيد زيادي داشتم چون ديالوگ هاي آن بخش به نظر من ديا لوگهايي كلي بود كه فقط شامل رستم نمي شد بلكه همه نوع بشر را در بر مي گرفت پس  ضروري بود اين ديالوگها توسط بازيگر ديگري جدا از بازيگر رستم ارائه شود حتي اگر تصاويري از هدي ناصح نداشتم اين بخش را يا تصاوير بازيگر ديگري نشان مي دادم هدف من ازفيلم برداري و پخش اين تصاوير ويدئويي  نشان دادن اتفاقات پشت صحنه تئاتر بود. 
 كارگردان نمايش "هشتمين خوان" گفت: شيوه كا رمن يك كار تركيبي است خيلي از تماشاگران از من مي پرسند چرا گريم اسفنديار نمايش شما شكلي متفاوت با لباسش دارد يا چرا گوشه اي از نمايش شما اپيك است گوشه اي رئال و گوشه اي ديگر گروتسك و من مي گويم تمام اينها عمدي است چون من تركيبي كار مي كنم فضا سازي دغدغه كلي گروه ما است ما مي خواهيم از رستا خيز كلام به رستاخيز فضا برسيم تئاتر ما يك اتفاق تئاتري در اين مملكت است ،  متني كه من به اين شكل كا ركردم اگر هر كارگردان ديگري كار مي كرد آن را به شكل مرسوم همه تئاتر هاي كلاسيك اين كشور اجرا مي كرد مثلا رستم را مرد ي بزرگ و با شكل ديگر ي مي گرفت از نظر من رستم اين نمايش يك نمونه بشري است كه هم مي تواند زن باشد و هم مرد و هشتمين خوان براي اوخلاء زندگي امروز است كه همه ما در آن گرفتار شده ايم خلاءاي كه به خاطر آن انسان امروز نمي تواند به زندگيش معنا دهد  زيرا به هرچه كه پناه مي برد نقض شده است بنا براين در طراحي كا رهم به نوعي دربرابر انقلاب صنعتي كه موجب از بين رفتن بنياد انساني و خانواده در زندگي امروز شده است موضع مي گيرم .
 وي متذكر شد: ما شكل را به تماشاگر تحميل مي كنيم اما معنا را نه، تما شاگر آثا رما ياد مي گيرد كه خود را در فضا قرار دهد و وقتي كه در اين فضا قرار مي گيرد به هيچ چيز فكر نمي كند بلكه كار را با قواعد خودش مي سنجد . 

"دشت آراي" در پاسخ به اين سوأل كه چند در صد در اين نمايش به شما تماشاگر عام توجه داشته ايد ؟ گفت: نمايش من براي قشر خاصي اجرا نمي شود بلكه كليت كار برايم مهم است در گروه ما هم روانشناس وجود دارد و هم جامعه شناس و همواره برايمان مطرح بوده كه  آيا  تماشاگر نمايش ما به خصوص تماشاگر عام با اين فضا سازي و ديالوگ مي تواند ارتباط بر قرار كند يا نه ؟ تماشاگر ما ممكن است رستم ويا گشتاسب نمايش را نشناسد اما اگر بتواند از روايت تصوير و تبديل تجسمي و تأثير موسيقي برايش فضايي خلق كني به روي ناخود آگاه او تأثير گذاشته اي وموجب درك عمومي اثر شده ا ي من شخصا مي توانم خودم را  هم درجايگاه مخاطب عام قرار دهم و هم در جايگاه مخاطب خاص به نظر من اگر نمايشي خوب باشد مخاطب خودش را خواهد داشت . در طراحي بروشور و پوستر هم به اين نكته توجه ويژه اي داشته ام كه هر مخاطب به زعم خود درباره اين نمايش فكر كند .
 وي درادامه افزود: تاكي مي خواهيم تئاتر را با همان قواعد خشك گذشته اجرا كنيم ؟ چرا كار گردانان ما شخصيت هاي شاهنامه را يك شكل ثابت نشان مي دهند؟ چرا دانشجوي ادبيات نمايشي ما هنوز رستم و شاهنامه را نمي شناسد؟چرا زبان نمايش هاي آركائيك ما يك شكل است بخشي از اين سوألات به عدم شناخت ما از اسطوره ها برمي گردد كه همين موجب تكرار در اين اجرا ها مي شود يك انسان امروزي با تحليل خود با شاهنامه برخورد مي كند .
 اين كارگردان ، حركتي كه به تازگي وپس از تغيير مديران نمايش درجريان تئاترايجاد شده كه به جوانان بهتر از قبل ميدان داده مي شود قابل ستايش دانست و گفت:  نوگرايي نيا زمند بودجه است و تا ازنظرمالي حمايت نشود فايده اي نخواهد داشت يكي از مشكلات عمده ما اكنون همين مسئله است من مجبور م  هر روزبراي تهيه دستمال هاي صحنه اجرا، بوم نقاشي مبلغ زيادي از خودم هزينه كنم. كار خلاق كردن هزينه انساني و مالي زيادي مي برد . استفاده از تكنولوژي روز نيازمند توان مالي بالاي يك گروه تئاتر است از طرفي همه گروه ها به خصوص گروه هاي جوان حتما بايد خودشان را به روز كنند و براي خود يك گروه ترجمه طراحي نمايند تا از آخرين اطلاعات تئاتري دنيا آگاه شوند ما اگر زبان روز دنيا را بشناسيم مي توانيم كار خلاقانه انجام دهيم تماشاگر خلاق راپرورش دهيم و حتي روحيه اميدواري را در جامعه ترويج كنيم اكثر جوانان امروز ما كه تئاتر ميز و صندلي استفاده مي كنند و مجبور تمام خلاقيت خودرا بر اساس ميز و صندلي ارائه دهند به خاطر همين عدم اختصاص بودجه كافي به تئاتر هاي جوان و نوگرا است . 
وي درپايان گفت: اميدوارم اين جرياني كه  در تئاتر ما شكل گرفته ادامه يابدزيرا مطمئنم كه اين  نويد بخش اتفاقات و آينده هنري ما مي شود.