خبرگزاری مهر، گروه استان ها- مونا احمدزاده: «مجید عطشانی» از آن دسته جوانان گیلانی است که کمر همت بسته تا مانع فراموشی حصیربافی - از ریشه دارترین صنایع دستی گیلان- شود.
وی که دانش آموخته گرافیک است تلاش کرده تا با به روز رسانی این هنر و احیای آن از فراموشی یکی از اصیل ترین هنرهای دستی خطه گیلان جلوگیری کرده و با استفاده از نیروهای کارآمد، در راستای اشتغال زایی در حوزه صنایع دستی نیز گام بردارد.
وی که به عنوان هنرمند برتر جشنواره حصیربافی منطقه آزاد انزلی شناخته شده، از شرایط و سختی های کار در این حوزه می گوید.
رشته تحصیلی تان گرافیک است چطور در حوزه صنایع دستی و به صورت انحصاری حصیربافی فعالیت می کنید؟
در تمام رشته های هنری، یک ویژگی خاص وجود دارد که تمام آنها را با همه تفاوت هایی که با هم دارند، به شکلی به هم مرتبط می کند و این ویژگی خلاقیت و ایده پردازی است.
شاید گرافیک و صنایع دستی با هم ارتباط ظاهری نداشته باشند اما ویژگی مشترک این هنرها باعث شده که نه تنها در حوزه صنایع دستی بلکه در سایر حوزه ها مثل مجسمه سازی، سفالگری و حتی گلیم بافی نیز فعالیت داشته باشم.
یعنی به واسطه تحصیل در رشته گرافیک به سایر رشته های هنری نیز علاقه مند شدید؟
خیر. من از کودکی در خانواده ای بزرگ شدم که هنرمند و خلاق است. پدر من اگر چه حیطه شغلی اش ارتباطی به هنر ندارد اما همواره در حال ابداعات جالب و کاربردی در خانه بوده و گاهی اوقات حتی از وسایل دور ریختنی، چیزهای بسیار خوب و کاربردی درست می کند و همین امر در خلاقیت من تاثیر گذاشت.
چطور به هنر علاقه مند شدید؟
هنر یکی از علایق من در کودکی بوده است. همسر خاله من مرحوم شمس نصرتی یکی از اساتید برجسته هنر در گیلان بوده و حضور در کلاس های ایشان نیز تاثیر زیادی در شکوفایی علائق من در حوزه هنر داشت.
در نهایت چطور شد که به سراغ حصیر بافی رفتید؟
بعد از فارغ التحصیلی از دانشگاه، شانس خودم برای درآمدزایی را در رشته های مختلفی امتحان کردم اما بنا بر دلایلی هرکدام با مشکلاتی روبرو شد و در نهایت نتوانستم از آنها به عنوان شغل ثابت خود استفاده کنم
تا اینکه، ایده ای برای استفاده از حصیر به ذهنم رسید و از آنجایی که حصیر بافی یکی از صنایع دستی در حال انقراض در گیلان است، مصمم شدم تا کاربردی به روز تر برای آن تعریف کرده و برای به روزرسانی این شاخه از صنایع دستی وارد عمل شدم.
احیای یک صنایع دستی در حال فراموشی کار مشکلی باید باشد اینطور نیست؟
قطعا همینطور است اما در این راه افراد زیادی بودند که به من کمک های مهمی کردند.یکی از آنها آقای قره بود که مسئولیت مشاور صنایع دستی در منطقه آزاد انزلی را به عهده داشت و به طور ویژه برای احیای صنایع دستی گیلان فعالیت می کرد. ایشان زمینه ای برای فعالیت و عرضه نوآوری های من در حوزه حصیر فراهم کرد و همین مساله باعث شد تا هرچه بیشتر برای ادامه راهی که انتخاب کرده ام، مصمم شوم.
در حال حاضر دقیقا چه فعالیت هایی را در کارگاه حصیربافی خود انجام می دهید؟
حصيربافی از جمله صنايع دستي بومي و اصيل استان گيلان است که از گذشته‌هاي دور تاکنون در نقاط مختلف اين منطقه رواج داشته است. قدیمتر از آن به عنوان سفره، زیر انداز و حتی رو انداز استفاده می کرده اند اما، با پیشرفت جامعه امروزی و اختراع وسایل متعدد، حصیر دیگر کارآیی گذشته را نداشته و بیشتر به عنوان یک اهمیت دسته چندم در زندگی های امروزی حضور دارد و حتی نبود آن نیز احساس نمی شود.
در این شرایط و برای بقای یک هنر مثل حصیربافی، باید شرایطی برای کاربردی کردن و به روز رسانی این هنر انجام شود که بتواند بقای خود را حفظ کند.
این به روز رسانی را چگونه انجام دادید؟
ببینید حصیر به خاطر نوع بافت و جنسی که دارد، می تواند در کنار بسیاری از مواد دیگر مثل چوب، نمد و حتی چرم خودنمایی کند و این ویژگی حصیر باعث شد تا بتوانم تولیداتی نظیر انواع تل، دکوراسیون منزل، قاب آئینه و گلدان و جعبه و هر چیز دیگری که در زندگی روزمره امروز کارایی داشته باشد را ارائه دهم تا مردم ضمن استفاده از وسایل کاربردی، با حصیر نیز آشنا شده و زندگی حصیر در گیلان نیز جریان داشته باشد.
یعنی تمام این وسایلی که گفتید از حصیر درست می شوند؟
هدف اصلی، تولید وسایل کاربردی است که ماده اصلی تشکیل دهنده آن حصیر باشد به همین دلیل حصیر چه به صورت جدا گانه و چه به صورت ترکیب با سایر مواد مثل نمد، چرم، چوب برا ساخت وسائل مورد استفاده قرار می گیرد.
فکر می کنید فعالیت های این چنینی چقدر می تواند در به روز رسانی صنایع دستی موثر بوده و در نهایت مانع از فراموش آنها شود؟
یکی از علت های اصلی فراموش شدن صنایع دستی، متناسب نبودن آنها با نیاز روز است و اینکه نمی توانند کاربری های لازم را در زندگی امروز داشته باشند به همبن دلیل نوآوری و تعریف کاربردهای جدید برای صنایع دستی، بهترین راه برای جلوگیری از فراموشی آنها است.
نقش دستگاه های متولی در حوزه صنایع دستی را برای جلوگیری از فراموش شدن این هنر- صنعت چه می دانید؟
ببینید افراد دغدغه مند در حوزه صنایع دستی زیاد هستند و در همین استان کسانی هستند که اگر کمترین شرایط را برای فعالیت داشته باشند، کارهای بزرگی انجام خواهند داد. در کنار آن حمایت از ایده های نو و افرادی که طرح های کاربردی برای احیای صنایع دستی دارند، کمک شایانی به احیای صنایع دستی از یاد رفته و در حال فراموشی خواهد داشت.
نظر شما