فرانسه در جريان انقلاب مشروطيت ، نقشي دوگانه داشت

به گزارش خبرنگار پارلماني "مهر" عطا آيتي، كارشناس امور سياسي  درهمايش يكصدمين سال مشروطيت كه امروز در محل مجلس شوراي اسلامي تحت عنوان "مروري بر اسناد آرشيو فرانسه در باب مشروطيت" اظهار داشت فرانسه در طي قرن 19 فرانسه درايران سياستي را دنبال كرد كه با سياستهاي دو ابر قدرت آن زمان يعني انگليس و روسيه متفاوت بود.

وي افزود: اين سياستها بر اساس سياست بي طرفانه ظاهر مي شود كه فرانسه مي كوشد روابط خود را با ايران مستحكم كند و در محافل سياسي ايران خود را به عنوان دوست ايران نشان دهد.

آيتي با بيان اينكه نفوذ فرانسه در آن زمان در دربار قاجار زياد بود تصريح كرد پس از قرار داد 1907 روسيه و انگليس وزارت خارجه فرانسه شيوه جديد با ايران اتخاذ كردند كه ديدگاه آن فراتراز نفوذ فرهنگي فرانسه بود.

وي خاطر نشان كرد: از سال 1907 شاهد سه نوع برخورد سياسي در ديدگاههاي وزارت امور خارجه فرانسه در قبال ايران هستيم. فرانسه در حوادث جنبش مشروطيت به سياست ميانجيگري محدود شد.

به گزارش "مهر" آيتي افزود: برخورد اول اين بود كه فرانسه  در سالهاي 1909 و 1912 سياست مطيع بودن در برابر انگليس و روس را در پيش گرفت كه حتي مطبوعات فرانسه از سرزنش اين روش كوتاهي نكردند و مقامات وزارت خارجه فرانسه منافع و خواسته هاي اروپايي ها را برگزيدند و از منافعشان در ايران چشم پوشيدند.

وي گفت: علي رغم اتخاذ اين دو سياست نقش فرانسه درحوادث مشوطه قابل توجه است چون سر كنسولگري هاي سفارت فرانسه در تمام نقاط ايران فعال بودند.

در ادامه اين همايش،دكتر عبدالكريم مشايخي به ايراد سخنراني پرداخت، وي  با بيان اينكه نقش بوشهر درتاريخ مبارزات ايران شناخته شده نيست اظهار داشت در مبارزات مشروطه خبري از بوشهر نيست در حاليكه نقش بوشهر و مبارزات اين منطقه در پيروزي مشروطيت بر بازنگري انقلاب مشروطيت غير قابل انكار است و بايد به طور جدي مورد تحيلي قرار گيرد.

وي افزود: بوشهر به عنوان يك منطقه اي كه در آن مشروطه خواهان چون "سيد مرتضي مجتهد" در شكل گيري و پيروزي جنبش مشروطه فعاليت داشته اند اين در حالي است كه درتاريخ مشروطه ما مطلب جدي از بوشهر و علماي اين شهر نمي بينيم.

وي گفت: طبق اسنادي كه داريم انگليس ها با مشروطه مخالف بودند و متاسفانه نه تنها انگليسي ها بلكه كساني كه ادعاي مشروطه خواهي داشتند در مقابل سيد مرتضي مجتهد  مي ايستند.

مشايخي در پايان گفت: مجتهد علاوه بر اينكه از حمايت علماي نجف اشرف برخوردار بود بلكه از حمايت توده هاي مردم نيز برخوردار است اما متاسفانه به خاطر دوگانگي عملكردها و وارد شدن انگليس دراين مبارزات اين قيام با شكست مواجه شده ولي به دليل عدم حمايت سياسي مركز و سرخوردگي تجار آرزوهاي خود را پايان شده دانسته و علي رغم روحيه ضد استبداري خود ناگريز به هجرت و تبعيد به عراق مي شوند.