به گزارش خبرنگار مهر، پائیز را فرهنگ نویسان با خزان یکی میدانند. با این گمان و برداشت که: چون این نامواژه، از نگاه گاهشماری در گردش سالهای خورشیدی، تنها برای زمانی ویژه با رویدادها و نمودهایی یکسان ساخته و برگزیده شده، پس باید که یک نهاد و درونمایه یگانه داشته باشد. بیآنکه سرشت این دو نامواژه، یا چرایی زایش آنها و چه بودگی ساختارِ واژگانی هر یک، بررسی و به نمایش گذارده شود.
اما درباره چیستی واژه خزان باید گفت چناانکه میدانیم زایش هر وواژه در هر زمان بر پایه نماد و نمودِ ریشه یا ریشههایی است که بتوان به یاریگری آنها، آن نیاز ویژه را برآورده ساخت. برای نمونه، نامواژه تابستان، آمیزهای است از واژه «تابیدن و تابش» و «ستان» به معنی جایگاه و هنگام که اشارهای است به تابش خورشید و گرما. یا زمستان که آن نیز اشارهای به هنگام سرما و سردی هواست. و واژه بهاران به هنگام بهیِ هوا، جوانه زدن درختان، و شکوفه برآوردن آن گیاهان است.
به این ترتیب، نامواژه خزان نیز، همین راه را رفته و میباید از همین نهادهای ویژه سرچشمه گرفته و برآمده باشد؛ برآمده از بارانهای موسمی و نمای خیسی و خیس شدن زمین. اشاره به زمانی که زمین در انتهای گرمای تابستان آبهای جمع شده در پهنه زیرین خود را وانهاده، غرقه در تشنگی است و به بارانهای خزانی نیاز مبرم دارد. بدین سان میتوان گفت خزان هنگام وزش بادهای سرد، برگریزان، خزان کردن گیاهان، خیس شدن زمین و بر نشانیدن برگها در خاک است؛ همان خیسان. همنگونه که منوچهری دامغانی گفت: خیزید و خز آرید که هنگام خزان است.
کتاب «از پائیز ...» را شاید بتوان شیره بررسیهای تمامی نامداران شناخته شده که دل در گرو فصل زیبای پائیز و بارانهای دلنواز خزانی دارند، باشد. پوران فرخزاد، شاعر که در اینجا به عنوان یک گزینشگر عمل کرده است، کوشیده است با گردآوری اشعار خزانیِ شاعراان پارسیگوی چه پیشینیان و چه کنونیان در دفتر «از پائیز ...»، مخاطبش را نیز تا حد ممکن با دیدگاههای آنها آشنا کند.
از جمله شاعران مطرحی که در این مجموعه، شعرهای خزانیِ آنها آمده، میتوان به فرخی سیستانی، منوچهری دامغانی، نصرت رحمانی، پرویز ناتل خانلری، مهدی اخوان ثالث، سیمین بهبهانی، قیصر امینپور، فریدون توللی، یدالله رویایی، منصور اوجی، محمدرضا شفیعی کدکنی، رضا براهنی، فروغ فرخزاد، عمران صلاحی، محمدعلی سپانلو، شمس لنگرودی، سیروس شمیسا، ضیا موحد، سیدعلی صالحی، احمد شاملو، رابرت فراست، شارل بودلر، پل ورلن، هران هسه، فدریکو گارسیا لورکا، مارگرت بیکل، رابیندرانات تاگور، ژاک پروه و دیگران اشاره کرد.
کتاب ۴۳۰ صفحهای «از پائیز ...» که مشتمل بر فصولی تحت عناوینی مانند از کهنها، از غزلها، از رباعیها، از چهارپارهها، از ترانهها، از گسستهها، از سپیدها، از مثنویها، از مستزاد، از مخمسها و از بازگردانیهاست، در شمارگان ۱۰۰۰ نسخه و با بهای ۲۸ هزار تومان راهی کتابفروشیها شده است.
نظر شما