به گزارش خبرنگار مهر، در نشستی که در به مناسبت سالگرد رحلت امام خمینی (ره) در محل سفارت جمهوری اسلامی در تاجیکستان برگزار شد، دربارۀ نقش امام خمینی(ره) در تاریخ فرهنگ و تمدن ایران و اسلام سخن گفته شد.
در این مراسم که سفیر و رایزن فرهنگی، مسئولان نهادهای ایرانی، ایرانیان مقیم و تعدادی از سایر همزبانان کشورهای مقیم در تاجیکستان در آن حضور داشتند، سخنرانان بر نقش بی‌بدیل بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در تاریخ نیم سدۀ اخیر جهان تأکید کردند.
در این نشست که با نام «با فرزند نیمۀ خرداد» برپا شد، فغانی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان و ابراهیم خدایار رایزن فرهنگی کشورمان سخنرانی کردند و یکی از شاعران تاجیک به همین مناسبت تعدادی از اشعار خود را خواند.
خدایار در آغاز نشست با طرح این پرسش که چه شاخص‌هایی را برای شناخت مؤثرترین شخصیت‌های تاریخ ایران و اسلام باید در نظر گرفت، گفت: کدامیک از شاخص‌های شهرت، محبوبیت، فقاهت، مرجعیت، دانش بی نظیر در یک یا چند رشتۀ خاص علمی، شجاعت و تدبیر و ... به تنهایی یا یکجا می‌تواند باعث شکل گیری شخصیت یا شخصیت‌های تأثیرگذار در یک حوزۀ تمدنی ـ در اینجا ایران و جهان اسلام ـ شود؟.
وی در پاسخ به این پرسش افزود: من در کنار همۀ این شاخص‌ها، شاخص دیگری را دخیل می‌دانم؛ بنیادگذاری مسیر جدید در تاریخ یک ملت.
خدایار در ادامه با اشاره به اصطلاح نقطۀ چرخش در علم ریاضی و کاربرد آن در سایر علوم، نقش امام (ره) را در بنیادگذاری مسیر جدید تاریخ ایران در قالب «جمهوری اسلامی» از ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، نقطۀ چرخش و تغییر و تحول در تاریخ ایران دانست و اضافه کرد: راز اصلی این نکته که حضرت امام (ره) در قلۀ شخصیت‌های معاصر ایران و جهان قرار می‌گیرد، در همین موضوع نهفته است. امام علاوه بر داشتن فقاهت، مرجعیت، دانش بی نظیر در چند ساحت علمی، شجاعت و تدبیر توانست تاریخ ایران را به سمت دلخواه خود حرکت دهد. هم از این رو، سخن و اندیشۀ امام به سرعت در میان مردم ایران و جهان اسلام مقبولیت پیدا کرد و شخص وی به مرد قدرتمند معنوی ایران تبدیل شد؛ چراکه قدرت همۀ مردم ایران را پشت سر خود داشت.
فغانی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان در این نشست با اشاره به حدیت شریف" إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِي الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا يَسُدُّهَا شَيْ ءٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ " ابراز داشت: امام راحل به راستی محیی الدین زمان بود، کسی که اسلام را در عصر غربت دین از کنج عزلت و انزوا در آورده و بر صدر نشاند.
وی در ادامه با اشاره به خصوصیات عصر امام که عصر نظام دوقطبی بود، ابراز داشت: به رغم تعارض در زمینه‌های محتلف، هر دو قطب در حوزۀ مهار دین و گرفتن رمق آن اتفاق نظر داشتند. در چنین عصری که می‌توان آن را عصر دورۀ جاهلیت ثانی دانست، امام با راهبری انقلابی که بزرگ ترین انقلاب فرهنگی تاریخ معاصر و به تعبیری بزرگترین تحول دینی بعد از دورۀ معصومین سلف (ع) است، توانست نه فقط اسلام بلکه مطلق دین را در عصر تفکرات ماتریالستی و ایدئولوپی‌های الحادی و تفکرات اومانیتسی و سکولاریزم بر صدر معاملات سیاسی و اجتماعی نشاند.
فغانی سپس به تببین فرهنگ از دیدگاه امام (ره) پرداخت و ابراز داشت: راجع به نگاه امام به فرهنگ و نقش انقلاب او در احیای فرهنگ باید گفت، عزیزترین داشتۀ هر ملت «هویت» اوست؛ زیرا همه چیز حول آن تعریف می‌شود. منافع ملی و امنیت ملی، استقلال و آزادی هر ملت در پرتو هویت او تعریف می‌شود و هویت فرد و جامعه در بستر اتمسفری شکل می‌گیرد که «فرهنگ» نامیده می‌شود. بر همین اساس نیز امام خمینی (ره) معتقد بود که، «فرهنگ مبدأ همه خوشبختی‌ها و بدبختی‌های ملت است. فرهنگ یک کارخانۀ آدم سازی است».
سفیر کشورمان در تاجیکستان در همین زمینه افزود: امام خمینی (ره) هویت ما ایرانیان را در حمله گازانبری استعمار خارجی و استبداد داخلی و در شرایط سرکوب فرهنگ دینی آسیب دیده، با بهره گیری از فرهنگ اسلامی و غبارزدایی از آن احیا کرد. تصریح امام راحل بر بحث ضرورت «انقلاب فرهنگی» از همین دریچه ارزیابی می‌گردد و تأکید امام اولویت اصلاح فرهنگی را بر علم اندوزی نشان می‌دهد.
وی در همین راستا تصریح کرد: به همین منوال مقام معظم رهبری نیز با هشدار در زمینۀ «تهاجم فرهنگی» که بعدتر از آن با تعبیر جدی تری از شبیخون فرهنگی تا ناتوی فرهنگی یاد کرده اند، لزوم هشیاری در برابر آن را متذکر شده اند.
فغانی در پایان نتیجه گری کرد: هزینه‌هایی که این رورها در سطح جهانی صرف بدنام کردن اسلام با تفکراتی چون وهابیسم، سلفی گری یا داعش و بهایت می‌کنند، مبین خطر نفوذ در جهان اسلام در حوزه فرهنگ است. وی در پایان ابراز امیدواری نمود که جوانان با غور در تفکرات و آرای فرهنگی امام راحل(ره) راه را بر آنچه مقام معظم رهبری از آن با تعبیر «نفوذ» از آن یاد کرده اند، ببندد.
در ادامه اسماعیل ظریفی چند مخمس خود را بر غزل‌های امام (ره) برای حضار قرائت کرد و از حضور در جمع همزبانان خود در بین ایرانیان و افغانستانی‌ها اظهار شادمانی کرد و در ادامه و پس از پخش چند نماهنگ از زندگی امام و معرفی دانشنامۀ اینترنتی امام خمینی (ره)، رایزن فرهنگی کشورمان منشأ اندیشۀ تقریب و وحدت اسلامی را به عنوان یکی از سویه‌های مهم شخصیت فکری امام برای حاضران تبیین کرد.
وی در بخشی از سخنان خود گفت: به نظر من عرفان امام یکی از مهم ترین دلایل شکل گیری اندیشۀ تقریبی در گفتمان وی بود. می‌دانیم که امام در جوانی به عرفان رو آورد و در نهایت به یکی از نام آوران اندیشۀ عارف بزرگ وحدت وجودی، محیی الدین ابن عربی، تبدیل شد. به همین دلیل یکی از ستون‌های اصلی مضامین اندیشۀ امام در دیوان شعرش پرداختن به سه گانۀ عشق، عاشق و معشوق است. در این دیوان می‌توان تابلویی رنگارنگ از جلوه‌های این سه گانه را تماشا کرد. در اندیشۀ عرفانی امام، هستی جلوه گاه معشوق است؛ بنابراین همۀ اجرای آن در حرکتی آگاهانه به سمت معشوق حرکت می‌کند. در این اندیشه تفرقه جایی ندارد، و مذاهب نه تنها باعث تفرقه نیستند، بلکه عین وحدت به شمار می‌روند: هر جا روند جز سر کوی نگار نیست/ هرجا نهند بار، همانجا بود نگار
خدایار در ادامه با اشاره به حدیثی از پیامبر اسلام (ص) در مورد همدلی مؤمنان در رنج و سختی با یکدیگر و نیز با اشاره به گفتار ابوالحسن خرقانی و اشعار سعدی و حافظ در این زمینه مبنی بر هماهنگی هستی با یکدیگر در نمایش وحدت اجزای هستی گفت: گمشدۀ امروز دنیا به ویژه دنیای اسلام آیا جز این گوهر عزیز و گرانبهاست. ریشۀ تمام فجایعی که در دنیای اسلام رخ می‌دهد، نادیده گرفتن همین اندیشه است. حضرت امام نیز فرزند همین مکتب است. وی درد جامعۀ اسلامی را در تفرقه می‌داند و همه را به پیروی از این مسیر دعوت می‌کند: سفر از هیچ به سوی همه چیزم در پیش/ لنگ لنگان روم و همسفری می‌جویم
وی در پایان اظهار داشت: باور کنیم در سایۀ این اندیشه‌های درخشان، زندگی آرام تر به سوی جایگاه اصلی خویش و یگانگی با معشوق حرکت خواهد کرد.
بر پایۀ همین گزارش، نشست با اهدای جایزه به مهمان افتخاری نشست و پذیرایی از شرکت کنندگان حاضر در مراسم به پایان رسید.
نظر شما