به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «دگرخوانی سینمای مستند» به کوشش محمدرضا اصلانی و توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی منتشر شده است.
اصلانی در ابتدا توضیح می دهد که مجموعه متن هایش ۳۰ سال بیشتر است که گفته شده و بازه زمانی دهه های ۵۰ تا ۸۰ را در بر می گیرد و چهار سال پس از تدوین نیز در مرحله چاپ و نشر باقی مانده است.
محمدرضا اصلانی در پیشگفتار این کتاب در توضیح سینمای مستند می نویسد: «سینمای مستند- و هر سینمایی نیز- نه یک گزارش صِرف رسمی است، نه یک مصاحبه و برنامه بی وجه تلویزیونی، هر چند که اینها هم در حدود رسانه ای خود، نوعی مستندند، که خود مناظره ای است روایت ساز، با کل جهان.»
وی در بخش دیگری از این پیشگفتار توضیح می دهد: «اینکه در نظرها فیلم مستند، خشک و بی رمق آمده، شاید بخشی به این دلیل بوده که به دلیل فشارهای سیاسی و اجتماعی اخلاقی- که فیلم مستند ناگزیر با این ماهیات و واقعیات جهان مواجه است و بر آن نظرمند- گزارش های عمومی همه دانسته، خاصه در رسانه ها، و درواقع تحریف شده و یکجانبه ای عرضه شده که تعریف فیلم مستند را به برنامه های تبلیغیِ سیاسی اجتماعی از یک موضوع- و بگویم تبلیغیِ تکراری و خنک- بدون هیچ گونه سخنی جدید تنزل داده است.»
به گفته اصلانی، ایران بهشت مستندسازان است اما وابستگان به این سینما، در برزخ دولت سالاری و چرخه ناقصِ این تولید - که عرضه و پخش آن و حتی تولید آن نیز سامانی نیافته- مانده اند و همواره کلید درهای این بهشت در دست سیاستگذاران سینمایی است.
کتاب حاضر از ۶ فصل واقعیت مستند، سند مستند، صنعت مستند، رسانه مستند، عکاسی ما سینمای ما و دهه چهل مستند تشکیل شده است.
نویسنده در بخش واقعیت مستند به بررسی ریشه ای واقعیت و همچنین به مبحث فلسفی امر عینی پرداخته است. وی سراغ فلاسفه و نگاه آنها نسبت به واقعیت می رود و همچنین پای مباحث مجرد دیگری را به میان باز می کند.
اصلانی در آغاز فصل صنعت مستند از خاستگاه سینما می گوید و می نویسد: «سینما یا صنعت فتوسینماگراف یا فتوکینوگراف از دو خاستگاه برآمده: خاستگاه نخست انقلاب صنعتی بود که جهان را یک ساز و کار مکانیکی اعلام کرد و حرکت و عنصر حرکت یک اصل بنیادین می شود در مقابل اصل وجود یا ماهیت، و خاستگاه دوم اشتیاق عام شده جهان بود به شناخت جهان.»
این مستندساز پیشکسوت در فصل عکاسی ما سینمای ما سراغ دوره قاجار می رود و معتقد است: «سینمای ما را - خاصه سینمای مستند را- نمی توان از سابقه عکاسی ایران دور و بی ربط انگاشت. عکاسی دوره قاجار یک مکتب عکاسی - حتی مدرن در آن جهان سنتی- کشاورزی- در جهان است.»
«دگرخوانی سینمای مستند» در ۳۱۲ صفحه با قیمت ۳۵۰ هزار ریال و به مناسبت نهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران (سینما حقیقت) منتشر شد.
نظر شما