شگردهای جدید قاچاق‌ سازمان‌یافته با کامیون‌های ترانزیتی

خبرگزاری مهر-  گروه استان‌ها: قاچاق کالا در استان کردستان و دیگر استان‌های مرزی کشور سابقه‌ای تاریخی دارد و بر اساس منابع موجود حتی در روزهایی که کشورمان درگیر جنگ هشت‌ساله تحمیلی با رژیم بعث صدام بود بازهم قاچاق کالا در مرزهای استان کردستان صورت می‌گرفت.

وجود مرز مشترک با اقلیم کردستان عراق و همچنین تفاوت‌های قیمت در این دو منطقه باعث شده است که موضوع قاچاق کالا علیرغم تمامی اقدامات صورت گرفته همچنان به‌عنوان یک واقعیت تمامی حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی امنیتی استان کردستان را مورد تهدید قرار دهد.

نگاهی به وضعیت قاچاق در مرزهای کردستان در طول یک دهه اخیر نشان می‌دهد که این حوزه نیز با چالش‌های مختلف مواجه بوده است به‌گونه‌ای که تا قبل از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، قاچاق سوخت از استان کردستان به شمال عراق به‌عنوان یک واقعیت وجود داشت و روزانه هزاران وسیله نقلیه راهی کردستان عراق می‌شد.

بعد از اجرایی کردن قانون هدفمندی تا حدودی این روند تغییر کرد و ورود کالای قاچاق به استان کردستان شدت گرفت که در این میان همواره مشروبات الکلی، تجهیزات ماهواره و اخیراً هم البسه به‌عنوان مهم‌ترین کالاهای قاچاق وارد استان کردستان می‌شوند.

آسیب‌های فرهنگی پدیده قاچاق

این روند به‌گونه‌ای است که نماینده ولی‌فقیه در کردستان می‌گوید: ورود برخی از کالاها مانند مشروبات الکی، تجهیزات ماهواره و بسیاری اجناس دیگر که به‌طور مستقیم بافرهنگ اسلامی تناقض دارد موجب می‌شود خسارات جبران‌ناپذیری در حیطه فرهنگ به کشور وارد شود.

آیت‌الله «سید محمد حسینی شاهرودی» تأکید کرد: قاچاق کالا هم ازنظر فرهنگی و هم ازنظر اقتصادی به کشور آسیب وارد می‌کند و در همه دنیا امروزه قاچاق کالا و ارز به یک معضل اجتماعی و فرهنگی تبدیل‌شده است اما تعداد معدودی از کشورها توانسته‌اند با اقدامات سخت‌گیرانه تا حدودی آن را مهار کنند.

وی البته معتقد است که نبود مشاغل مولد در مناطق مرزی موجب می‌شود بسیاری از جوانان ناخواسته گرفتار شبکه‌های قاچاق کالا شوند و جوان‌ها باید به دنبال کارهای تولیدی مفید و کارآفرین باشند.

آیت‌الله حسینی شاهرودی بابیان اینکه علما و روحانیون وظیفه خطیری در روشنگری اذهان عمومی دارند، افزود: فرهنگ‌سازی برای مبارزه با قاچاق باید با روش‌های جدید و تبلیغات مناسب دنبال شود و علما و روحانیون نیز وظیفه روشنگری در خصوص معضلات قاچاق را بر عهده‌دارند.

وی افزود: پایه و اساس تحقق اقتصاد مقاومتی مبارزه با قاچاق کالا و ارز است و اگر مردم مستقیماً وارد میدان شوند بسیاری از لطمات و ضربات اقتصادی جبران می‌شوند.

تغییر شگرد قاچاقچیان در استان کردستان

و اما نکته مهم‌تر در این بخش تغییر نحوه قاچاق کالا در مرزهای استان کردستان است به‌گونه‌ای که هرروز شیوه‌ای جدید در این بخش رونمایی می‌شود، تا چندی قبل قاچاق با قاطر و اسب روی بورس بود بعد نوبت به ماشین‌های باری تویوتا رسید.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز کردستان به خبرنگار مهر گفت: شگرد قاچاقچیان نسبت به سنوات گذشته تغییر کرده است اگر در سال‌های قبل در داخل تانکرها و بونکرها کالاهای قاچاق را جاسازی و حمل می‌کردند امروزه این اقدام را با استفاده از خودروهای سبک تیزرو انجام می‌دهند.

رضا میرزایی عنوان کرد: امروزه قاچاقچیان کالاهای قاچاق را در روستاهای مرزی دپو می‌کنند و سپس در حجم کم و با استفاده از خودروهایی تا نزدیکی مرزهای کشورمان می‌آورند سپس با استفاده از قاطر از مسیرهایی آن‌ها را عبور داده و آنگاه توسط کولبران وارد کشور می‌کنند.

هرچند که افراد سودجو در این زمینه سعی می‌کنند از تمامی ظرفیت‌های خود بهره‌برداری کنند ولی هستند کسانی که قاچاق به تنها راه‌حل برای امرارمعاش آن‌ها تبدیل‌شده است و هرروز مجبورند با کولبری و با حمل یک‌بار قاچاق هزینه‌ای هرچند اندک برای کسب روزی خانواده دریافت کنند.

کولبری در مرزهای کردستان هم قانونی انجام می‌شود و هم غیرقانونی

هم‌کلام شدن با افرادی که این روزها در بخشی از مرزهای غربی کشور فعالیت می‌کنند تا حدودی سخت و تقریباً غیرممکن است، ولی یکی از افرادی که دریکی از روستاهای مرزی مریوان مشغول کار کولبری است چنددقیقه‌ای با خبرنگار مهر هم‌کلام شد.

وی که اصرار زیادی داشت نام از او برده نشود، گفت: امروز دو نوع کولبری داریم، یکی کولبرهای هستند که خود در آن‌سوی مرزها خرید کرده و از طریق بازارچه‌های موقت اجناس را وارد کرده و می‌فروشند و عده‌ای دیگر افراد کولبری هستند که برای دیگران کار می‌کنند.

این کولبر مریوان عنوان کرد: عده‌ای افراد تاجر در آن‌سوی مرزهای ایران و در خاک عراق حضور دارند که اجناس را به‌کلی خریداری کرده و با کرایه دادن به افراد کولبر اجناس خود را از مرز عبور داده و به دیگر مناطق کشور ارسال می‌کنند.

وی گفت: در حال حاضر نوع دیگر کولبری هم وجود دارد که افراد از خلأهای مرزی عبور کرده و در این نوع کولبری هر نوع کالا و وسیله‌ای حتی مشروبات الکلی و گیرنده‌های ماهواره نیز عبور داده می‌شود.

وی به سایر اقلامی که از سوی افراد کولبر اشاره کرد و افزود: در حال حاضر انواع کالا و وسایل از پوشاک و موبایل گرفته تا وسایل آشپزخانه و اقلام صوتی و تصویری از مرزهای کردستان وارد شهرستان‌های مرزی می‌شود.

حریم امنیتی مرزهای کردستان مشخص نیست

درحالی‌که افراد کولبر و همچنین شماری از مسئولان از خلأهای مرزی در استان کردستان خبر می‌دهند که حتی دبیر ستاد قاچاق کالا و ارز استان نیز این موضوع را تائید کرده و از مشخص نبودن حریم امنیتی مرزهای کردستان خبر می‌دهد.

میرزائی در این زمینه عنوان کرد: به دلیل اینکه حریم  امنیتی مرزهای استان مشخص نیست  قدرت مانور از نیروهای نظامی و مرزبانی هم تا حدودی سلب شده است.

وی بابیان اینکه اختصاص بودجه به این حوزه در دستور کار رئیس شورای تأمین استان است، بیان کرد: اختصاص بودجه برای حریم امنیتی در شورای تأمین مصوب شده و در سال جاری مبالغی را به این مهم اختصاص خواهند داد.

میرزایی با اشاره به وجود ۲۲۷ کیلومتر مرز مشترک کردستان ایران با اقلیم کردستان عراق، بیان کرد: ازآنجاکه در آن‌سوی مرزهای ما شرایط و منطقه جنگی است بنابراین برای آن‌ها امکان کنترل ۱۰۰درصدی مرز وجود ندارد.

وی عنوان کرد: خلأهای مرزی وجود دارد و نمی‌شود به‌صورت ۱۰۰درصدی و کامل آن‌ها را برطرف کرد و به‌طور کامل بست.

وی بابیان اینکه تنها استانی که معابر کولبری آن باز است کردستان است، بیان کرد: این معابر که در سنوات گذشته به‌منظور حمایت از مرزنشینان باز شد ولی متأسفانه در ادامه مسیر به نام کولبر و به کام تاجر شد.

کامیون‌های ترانزیت کالا به فرصتی برای قاچاق کالا تبدیل‌شده‌اند

و اما طی چند سال اخیر شیوه جدید از قاچاق کالا در مرزهای استان کردستان صورت می‌گیرد که در نوع خود منحصربه‌فرد است به‌گونه‌ای که ماشین‌های ترانزیتی که از کشور عراق راهی کردستان می‌شوند با شیوه‌های مختلف اقلام قاچاق را وارد می‌کنند.

بر اساس آمار منتشرشده از سوی نهادهای مسئول در این زمینه طی حداقل پنج سال اخیر چندین محموله مشروبات الکلی و حتی در برخی موارد اسلحه در این کامیون‌ها باری کشف و ضبط‌شده است.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز کردستان اضافه کرد: یکی از مشکلات دیگر هم مربوط به کامیون‌های حامل کالاهای ترانزیتی است که از بندرها وارد کشورمان شده و مقصد آن‌ها هم‌مرز باشماق مریوان است.

میرزایی ادامه داد: کامیون‌های مذکور از مرز باشماق عبور کرده و در پنج کیلومتری آن‌سوی مرزهای ما تمام کالاهای آن‌ها تخلیه و دوباره از معابر کولبری وارد کشور می‌شود و سود بسیاری هم از این طریق نصیب تجار می‌شود.

جدای از اقدامات مسئولان برای مقابله با قاچاق کالا، آمارهای ارائه‌شده از یک‌سو و همچنین صحبت‌های افراد ساکن در مرزهای کردستان نشان می‌دهد که این روزها جدای از البسه و پوشاک، مشروبات الکلی و گیرنده‌های ماهواره در صدر قاچاق در کردستان قرار دارند.

کشف مشروبات الکلی و تجهیزات ماهواره در کردستان

میرزایی بابیان اینکه کشفیات مشروبات الکی در سال گذشته نسبت به مدت مشابه در سال ماقبل آن ۸.۲۴ درصد کاهش داشت، کشفیات سال گذشته را به این ترتیب اعلام کرد:

- ۷۸ هزار و ۳۵۵ دستگاه تجهیزات دریافت از ماهواره

- ۸۷۱ قبضه سلاح

- ۵ میلیون و ۴۱ هزار و ۷۰۹ لیتر سوخت

- یک‌میلیون و ۴۸۴ هزار قلم لوازم‌آرایشی و بهداشتی

وی با اعلام اینکه سال گذشته ۵۲ باند قاچاق کالا در استان متلاشی شد، اظهار داشت: ۵ هزار و ۱۳۵ متهم در حوزه قاچاق کالا و ارز هم در استان دستگیر شد.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز کردستان ارزش ریالی کالاهای قاچاق کشف‌شده در سال گذشته را بالغ‌بر ۷۹ میلیارد تومان ذکر کرد و گفت: ۳ هزار و ۱۳۹ فقره پرونده هم در تعزیرات تشکیل‌شده است.

میرزایی بابیان اینکه حداکثر چهار درصد کل کالاهای قاچاق کشف‌شده در سطح کشور مربوط به استان کردستان است، بیان کرد: در سال گذشته کردستان جزو استان‌های برتر کشور در حوزه پیشگیری و مبارزه با قاچاق کالا به‌ویژه اقلام ممنوعه معرفی شد.

ساماندهی معابر کولبری در شهرهای مرزی استان

عبدالمحمد زاهدی استاندار کردستان نیز پیش‌ازاین با تأکید بر برنامه‌ریزی برای مبارزه با قاچاق کالا گفته بود: حساسیت ما بیشتر در مورد کالاهای قاچاقی هم چون محصولات آرایشی و بهداشتی و خوراکی است که به‌صورت مستقیم با سلامت مردم در ارتباط است.

وی عنوان کرد: مقام معظم رهبری در ارتباط با مسئله قاچاق بیان فرمودند که منظور کولبران نیستند بلکه قاچاق‌های سازمان‌یافته مدنظر است و امسال باید تمامی اعضای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان  توان خود را بر روی  مبارزه با قاچاق سازمان‌یافته اختصاص دهند.

استاندار کردستان بیان کرد: یکی از مباحث و مواردی که امسال به‌صورت جدی پیگیری و دنبال خواهیم کرد ساماندهی معابر کولبری در شهرهای مرزی استان است.

زاهدی ادامه داد: تمامی  سازمان‌ها و دستگاه‌هایی که در ارتباط با معابر کولبری مسئولیت دارند معتقد به تعطیلی این معابر نیستند بلکه خواستار ساماندهی آن‌ها در چارچوب مقررات خاص تدوین‌شده هستند.

وی با اشاره به اینکه با ساماندهی معابر کولبری شاهد بهبود وضعیت معیشتی مرزنشینان استان خواهیم بود، اظهار داشت: ساماندهی و بهبود وضعیت معیشتی مرزنشینان استان در دستور کار و اولویت مسئولان کشوری و استانی قرارگرفته است.

زاهدی با اشاره به اینکه وجود مرز در هر منطقه‌ای هم می‌تواند تهدید و هم فرصت باشد، اضافه کرد: باید اقدامات لازم انجام شود تا مردم ما از ظرفیت وجود مرز در استان نهایت استفاده را ببرند.

لزوم اقدام ملی

نگاهی به آمارهای ارائه‌شده از یک‌سو و واقعیت‌های اقتصادی استان کردستان نشان می‌دهد که باید برای مقابله و مهار قاچاق در این استان اقداماتی فرا استانی و در سطح ملی صورت گیرد و در کنار این مهم ابتدا برای اشتغال و رفع معضل بیکاری به‌ویژه در مرزهای این استان فکری شود تا در قالب یک برنامه بلندمدت زمینه برای کاهش این معضل فراهم شود.

قاچاق جدای از ضرر و زیان‌های اقتصادی در حوزه امنیتی نیز به تهدیدی برای کردستان تبدیل‌شده است و این روزها افراد معاند و ضدانقلاب سعی می‌کنند که با حمایت از این پدیده شوم به کشورمان ضربه بزنند و به همین دلیل لازم است که برای مقابله عملی با این پدیده برنامه‌ریزی بهتری صورت گیرد.