مسعود شامدیل در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: آثار تاریخی، میراث مادی و معنوی هر ملت هستند که نشانگر حرکت انسان در طول تاریخ بوده و بازشناسایی آنها زمینه شناخت هویت و خط حرکت فرهنگی آن ملت میسر می کند.
وی با تاکید بر لزوم توجه به قنات ها و چاه های به جا مانده و کنکاش در مورد سازه های آبی که از نیاکان به ارث رسیده است، افزود: بنابراین آب زیرزمینی که یکی از مهم ترین منابع تامین آبی شیرین مورد نیاز انسان است، امروزه بهره برداری از آن برای مصارفی همچون کشاورزی، صنعت و شرب، توسعه زیادی پیدا کرده است.
مدیر پایگاه مشترک تدوین پرونده نامزدی میراث جهانی دزفول، یکی از راه های بهره برداری از آب های زیرزمینی را روش قدیمی ایجاد قنات برشمرد و بزرگترین ابتکار در استفاده از آب های زیرزمینی در گذشته را ساخت قنات و یا کاریز عنوان کرد.
شامدیل عنوان کرد: تاریخچه قنات های دزفول را می توان به پیشینه چندهزار ساله شهر دزفول که یکی از قدیمی ترین شهرهای استان خوزستان به شمار می رود، نسبت داد.
وی با بیان اینکه قنات های دزفول تنها قنات هایی بودند که سرچشمه آنها مستقیما از رودخانه دز بوده است، یادآور شد: در مسیر این قنات ها که از درون شهر می گذشت راه هایی برای دستیابی به آب قنات حفر می شد که به صورت شوادان های دزفول بوده که به این راهروها که به سمت آب قنات پله می خورد «سربطاق» گفته می شود.
مدیر سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری دزفول با بیان اینکه سربطاق یک ورودی همسطح زمین بوده که به صورت اوریب و به وسیله پله جهت دستیابی به آب قناتی که از زیرزمین می گذشت حفر می شده است، گفت: سربطاق چوقابفون یکی از اصلی ترین سربطاق های دزفول است که در حال حاضر به همت خانواده قلیان که این میراث گرانبها را نسل به نسل حفظ کرده اند، دست به احیا و بازسازی این قمش که یکی از اصلی ترین ورودی های قنات و قمش های تاریخی است، زده اند.
شامدیل، دلیل نامگذاری قمش چوقابفون را وجود مغازه های چوقابافی در آن منطقه عنوان کرد و افزود: این قمش در سال ۱۰۸۰ مورد بهره برداری قرار گرفت. قمش چوقابفون سومین قمش است که در دزفول حفر می شود و دلیل حفر این قمش توسط دو فرد به نام های اسلان خان و حاج مومن رساندن آب به زمین های کشاورزی بوده است.
وی با اشاره به اینکه ارتفاع ورودی قمش ۱/۵×۱ متر و این ارتفاع درب قمش درون قمش متغیر است، تصریح کرد: در ابتدا دو متر است و سپس یک متر از سقف تا کف قمش و سپس ارتفاع دوباره کم می شود و به ۶ متری می رسد و دوباره به هشت متر و مجددا در پایین به سه متر به آب می رسیم.
شامدیل ادامه داد: قمش چوقابفون حدود ۴۰۰ سال مورد استفاده بوده و تا سال ۱۳۵۵ کاربری محدودی داشته است.
وی در ادامه عنوان کرد: یکی از دهانه های این قمش به قمش عاملی و یکی دیگر به بولعلا وصل است. ویژگی خاص این قمش نسبت به سایر قمش ها عمق آن است که از سایر قمش ها بیشتر و دارای ۷۵ پله بوده است. این سربطاق در دوران جنگ به دلیل موشک و بمبارانی که به آن منطقه اصابت کرد توسط مردم منطقه با خرابه های ساختمانی پر شد.
مدیر پایگاه مشترک تدوین پرونده نامزدی میراث جهانی دزفول با تاکید بر اینکه عملیات مرمت این قمش همچنان ادامه دارد و تاکنون پیشرفت های زیادی داشته است، گفت: این پیشروی تا قمش مسجد عاملی بوده است.
شامدیل اظهار کرد: از آن جایی که سال های سال قنات ها پیوندی ناگسستنی با جغرافیا، تاریخ، فرهنگ و اقتصاد شهرها داشته اند بنابراین وظیفه ما این است که با شناساندن و همچنین حفاظت از این آثار بر جا مانده برای نسل های بعد کوشا باشیم.
وی اضافه کرد: درهمین راستا واحد پژوهش پایگاه مشترک تدوین پرونده های نامزدی میراث جهانی در دزفول در جهت حفظ این ارزش های معنوی و جمع آوری هر چه بیشتر اطلاعات در زمینه قنات ها با مصاحبه با افراد قدیمی و بزرگان دزفول در این راه تلاش می کند.
مدیر پایگاه مشترک تدوین پرونده نامزدی میراث جهانی دزفول در پایان بیان کرد: سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری دزفول نیز نقش زیادی در عملیات مرمت قمش مذکور داشته که جای تقدیر دارد.
نظر شما