نشست «حکومت اسلامی، آخوند خراسانی، موافقت یا مخالفت؟» با سخنرانی حجت‌الاسلام حمید پارسانیا و علی‌اکبر ثبوت در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات دوشنبه ۸ شهریور، ساعت ۱۷ الی ۱۹ برگزار می شود.
در جامعه امروز ما سوالات و ابهامات زیادی در مورد رابطه دین وحکومت وجود دارد؛ خصوصا که حتی علمای دینی نیز در این خصوص دیدگاه هایی بسیار متکثر و متفاوت وحتی متضادی دارند.
اما این که مرجع بزرگ تقلید یکصد سال گذشته آخوند خراسانی، صاحب کتاب مهم کفایه و رهبر دینی نهضت مشروطه ، مخالف حکومت اسلامی و روحانیون باشد، بسیاری را دچار ابهام و سوال کرده است. این ادعا برگرفته از گفت وگوی منسوب به آخوند با شاگردش میرزای نائینی است که شاگرد جوانش آقابزرگ تهرانی ناظر آن بوده است.
اکبر ثبوت؛ نوه برادر شیخ آقابزرگ تهرانی و محقق دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی این ادعا را مطرح و در این زمینه کتابی هم با نام «دیدگاه‌های آخوند خراسانی و شاگردانش» برای انتشار آماده کرد اما مجوز این کتاب هیچ گاه صادرنشد.
یکی از موارد مهم و حساس در کتاب ثبوت، همان گفت‌وگوی بین مرحوم نائینی و آخوند خراسانی است که درآن به صراحت دیدگاه مخالف مرحوم آخوند را درباره ضررهای حاکمیت شرعی و حاکمیت فقیهان و علما و ... مطرح می‌کند. اکبر ثبوت، مدعی است که این گفت‌وگو را از آقا بزرگ تهرانی شنیده است.
ثبوت در سال ۸۹ بخشی از این کتاب را که حاوی استدلال‌های مرحوم آخوند در این خصوص بود، در بیش از ۵۰ صفحه با ذکر۲۱ ایراد منتشرکرد که به ویژه در فضای پر تنش بعد از حوادث سال ۸۸، توجه بسیاری را نیز به خود جلب کرد؛ مواردی که تشکیل حکومت دینی را به زیان دین می شمارد.
درمقابل این دیدگاه، عده ای به مخالفت با ثبوت پرداختند و این کتاب را از دو جهت قابل خدشه دانستند: اولا نبود سند قوی در استناد آن مطالب به آخوند خراسانی به لحاظ تاریخی؛ به خصوص که این مطالب به گونه‌ای است که گویی شخص آخوند در دوران معاصر حاضر بوده و چنین ایراداتی مطرح کرده است. ثانیا به اعتقاد منتقدان، این گزارش با عملکرد خود آخوند درنهضت مشروطه و ورود وی در جنبش به عنوان مرجع عالی شیعه نیز سازگارنیست. به علاوه که او در کتاب «حاشیه مکاسب» خود صراحتا دیدگاه ولایت فقیه را می‌پذیرد.
اکنون پرسش اینجاست که:
- ثبوت به چه استنادی این مباحث را به مرحوم آخوند خراسانی نسبت می دهد؟
- پرسش دیگر این که فارغ از سندیت این مباحث، ایرادات مطروحه چون بدبین شدن مردم به دین و روحانیت، سخت شدن انتقاد روحانیون از حکومت، تحریک دیگر مذاهب، پیوند خوردن سرنوشت دین به توفیق حکومت و... چقدر معتبر است و چه پاسخ‌هایی دارد؟
انجمن اندیشه و قلم در فضایی آزاد اندیشانه اقدام به برگزاری این نشست با شرکت علی اکبرثبوت به عنوان مدافع سندیت و محتوای کتاب خود و حجت الاسلام پارسانیا به عنوان منتقد، نموده است تا اهالی اندیشه و قلم بتوانند در نقد و بررسی دیدگاه های مطرح شده، به اندیشه ای منطقی و خردورزانه دست پیداکنند.
نظر شما