به گزارش خبرنگار مهر، رضا سیار شامگاه سه‌شنبه در جلسه هفتگی بنیاد قم پژوهی با اشاره به حقابه‌های تاریخی شهر قم، اظهار داشت: سندی که توسط امیر کبیر به دستور ناصر الدین شاه در زمینه حقابه قم نوشته شده نشان‌دهنده حق مالکان و مردم قم است.
وی با اشاره به اینکه این سند معتبرترین سند حقابه ایران است، افزود: در حال حاضر صحبت از حقابه صحبت از قبری است که مرده در آن نیست. موضوع حقابه به تاریخ سپرده شده و دیگر آبی وجود ندارد که حقابه‌ای باشد.
فرماندار قم معتقد است وقتی تمام حقابه دو رودخانه بزرگ قمرود و قره چای که هر دو در پایین دست قم به هم می‌پیوندند، تقریباً به صفر رسیده و دیگر امیدی به احیای این دو رودخانه نیست، دیگر صحبت از حقابه‌ها بی فایده است.
وی با اشاره به اینکه حدود ۳۵ سال پیش حقابه‌های تاریخی قم قطع شد، ابراز داشت: با توسعه کشاورزی به روش غیر علمی در مناطق بالا دست و احداث سدها و آبخوان‌ها که موجب نگه داشت آب در بالادست می‌شود و تغییر اقلیم و خشکسالی‌ها متعدد، وضعیت اقلیمی قم به کلی تغییر کرد.
سیار با اشاره به اینکه تیر خلاص با احداث سد ۱۵ خرداد و سد غدیر به حقابه‌های قم زده شد، گفت: عملیات آبخیزداری در بالادست این سدها قطع حقابه‌ها را به دنبال داشت و کارایی این دو سد بزرگ را نزدیک به صفر رساند.
وی افزود: وزارت نیرو با احداث این سدها حقابه‌های جدید ایجاد کرد که متولیان همین حقابه‌های جدید هم مرتب برای این موضوع پیگیری می‌کنند.
سد ۱۵ خرداد منبع تبخیر است
به گفته فرماندار قم، در حال حاضر سد ۱۵ خرداد با حداقل آبی که در خود جای داده خود به عنوان یک منبع تبخیر محسوب می‌شود.
وی در پاسخ به انتقاد یکی از حاضران درباره احداث سد ۱۵ خرداد ابراز داشت: سد ۱۵ خرداد با فرمان حضرت امام(ره) برای تأمین آب شرب احداث شد و اگر این سد نبود قطعی آب در قم بحران اجتماعی ایجاد می‌کرد و در چنین شرایطی صحبت کردن از غیر کارشناسی بودن سد معنای خاصی ندارد.
به گفته وی، سد کوچری موجب ذخیره شدن آب سرشاخه‌ها می‌شود و در زمینه نگهداری از آب کارشناسی‌تر است اما به دلیل اینکه خارج از حوزه سیاسی شهر قم آب را نگهداری می‌کند پایداری کمتری به ما می‌دهد.
سیار افزود: از نظر ما نگهداری آب در تشتک تبخیر ۱۵ خرداد ایمن‌تر است تا دادن اختیار آب به دست بالادستی‌هایی که در گذشته هم حق مردم قم را ادا نمی‌کرده‌اند.
جنگ‌های قدیمی قمی‌ها بر سر آب
وی با اشاره به جنگ‌های قدیمی بر سر آب ادامه داد: مدفون‌های گنبد سبز قم، شهدای آب شهر هستند که در جنگ با اهالی بالا دست کشته شده‌اند.
فرماندار قم گفت: آب سرشاخه‌ها معادل حقابه‌های از دست رفته قم است که در نتیجه مطالعات کارشناسی به این مرحله رسید.
وی با بیان اینکه در بحث حقابه‌ها مسئله بسیار پیچیده است، اظهار داشت: در حال حاضر حقابه وجود ندارد اما در اسناد مالکیت این وجود دارد. حق مالکین قمی قابل پیگیری است و میزان آن هم در سند امیر کبیر ثبت شده است.
سیار با اشاره به دلایل خشک شدن دشت‌های قم گفت: در سال ۱۳۵۸ فقط یک و نیم میلیارد متر مکعب آب از سوی قره چای به دشت مسئله می‌رفته که این آب امروز به صفر رسیده است.
بالا رفتن حداقل ۵ درجه حرارت قم
وی افزود: خشکی هوا، بالا رفتن دمای ۵ درجه شهر قم، از دست رفتن طراوت شهر قم، از بین رفتن باغات و بسیاری موضوعات دیگر در نتیجه از دست رفتن حقابه‌ها به دست آمده است.
او می‌گوید قم در گذشته درخت میوه به داشته و بهترین محصول را هم از این درخت‌ها برداشت می‌کردند اما افزایش ۵ درجه هوای قم در سال‌های اخیر موجب شده حتی یک درخت به باقی نماند.
فرماندار قم در پاسخ به انتقاد یکی از حاضران جلسه درباره احداث استخرهای آب در بالادست روستاهای قم و خشک شدن باغات پایین دست، افزود: کسانی که به این استخرها مجوز داده‌اند امروز توبه کرده‌اند.
از مدیریت غلط آب توبه کنیم
وی به مدیریت غلط آب در حوزه کشاورزی در سال‌های گذشته در قم اشاره کرد و گفت: به صراحت گفته‌ایم که از این مدیریت غلط توبه کرده‌ایم و مدیران دیگری هم که در این زمینه نقش داشته‌اند باید توبه کنند.
سیار با اشاره به احداث استخرهای بزرگ برای کشاورزی افزود: هر چه سطح کشت با استفاده از این استخرها اضافه شد برابرش از باغات پایین دست خشک شد و در واقع فقط با صرف هزینه‌ای انار را به گیلاس تبدیل کردیم. در واقع ما به طبیعت دست‌اندازی کردیم و نتیجه‌اش را هم دیدیم.
وی در عین حال می‌گوید در زمان مدیریتش در جهاد کشاورزی بسیار با استخرها مقابله کرده و برای این موضوع هزینه هم داده است.
فرماندار قم اضافه کرد: در حال حاضر هم جهاد به شدت مقابله می‌کند حتی حکم قلع و قمع استخر می‌گیرد اما مردم مقابله می‌کنند و عده‌ای می‌گویند شما ضد انقلاب هستید که با کشاورزی مقابله می‌کنید.
استمرار نسل کشی علیه مردم قم
در بخش دیگری از جلسه فرماندار قم به معضل کوره‌های ذوب سرب در قم اشاره کرد و آن را نوعی نسل کشی علیه مردم قم دانست.
سیار با اشاره به اینکه دستگاه‌های نظارتی مانند محیط زیست و بهداشت و درمان مسئول هستند در برابر این موضوع خاطرنشان کرد: اراده مسئولان استان در طول سال‌های گذشته برای مقابله و مبارزه جدی با سوداگران کوره‌های ذوب سرب بسیار جدی است.
وی ادامه داد: به مردم اعلام کردیم که جانمایی کوره‌ها را به ما اعلام کنند، ظرف ۴۸ ساعت کوره را ویران خواهیم کرد. حتی در یک دوره ۱۹۴ کوره قلع و قمع شد که این تبعات اجتماعی هم برای ما داشت.
فرماندار قم افزود: این به این معنا نیست که کارخانه‌هایی که در قالب داشتن یک برگه مجوز در حال فعالیت می‌کنند کارشان ایمن است.
اداره‌کل محیط زیست تحت فشار است
وی ابراز داشت: اداره کل محیط زیست به شیوه‌های مختلف در این زمینه‌ها تحت فشار است اما مدیریت استان از این اداره حمایت کرده و توقع دارد که در این موضوعات محکم ایستادگی کند.
سیار با اشاره به خطرات واحدهای استخراج سرب گفت: این واحدها هر جای استان که باشند با این مدل تولید، به محیط زیست ضربه می‌زنند و وظیفه هر انسانی است که با این موضوع مقابله کند چرا که این‌ها نسل را نابود می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه سوداگران با ضایعاتی که از استان‌های دیگر و کشورهای دیگر جمع می‌کنند، این صنعت را سر پا نگه داشته‌اند اظهار کرد: روسیه دیوانه نیست که باتری‌های فرسوده‌اش را مجانی بدهد به ما که از کشورش بیرون بفرستد.
فرماندار قم گفت: در اکثر استان‌های کشور این صنایع را نپذیرفته‌اند اما در قم به دلیل مشکلاتی که وجود دارد، این‌ها مستقر شده‌اند.
در بخش دیگری از این جلسه از عباس فرساد، یکی از شاعران قمی و بنیان‌گذار شعر به گویش قمی در دوره معاصر توسط بنیاد قم پژوهی و انجمن مفاخر قم تجلیل شد.
نظر شما