به گزارش خبرنگار مهر، خانه تاریخی «آخوند ابو» یکی از خانه‌های زیبا و به نسبت بزرگ موجود در بافت قدیم شهر خرم‌آباد است. خانه قاضی در محله درب باباطاهر ( دربوطار) و گذر معروف آن کوچه باباطاهر قرار دارد.
تاریخ ساخت آن مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی اول است. خانه متعلق به «شیخ ابوطالب قاضی» معروف به «آخوند ابوطالب» (آخوند ابو) است. قاضی‌های خرم‌آباد از خاندان‌های قدیمی شهر محسوب می‌شوند که از اوایل دوره قاجار در لرستان منصب قضاوت داشته‌اند.
خانه قاضی درمجموع دارای ۱۵ اتاق کوچک و بزرگ (دودری، سه‌دری، تنبی و ...) و دالان، هشتی، ورودی، مطبخ، آبریزگاه(کنار آو)، انبار و... است. پی خانه از سنگ لاشه، دیوارها از خشت و آجر است.
آسمانه‌های بنا (سقف) از طلاق آجری ( معروف به طاق سیس در گویش محلی) در بخشی از آسمانه همکف و تیرپوش‌های چوبی در طبقه اول ساخته‌شده است. برای استحکام و حفظ یکپارچگی بیشتر در داخل و نمای بیرونی از کش های چوبی برای تقویت دیوارها استفاده کرده‌اند.
خانه قاضی دارای آرایه‌های تزیینی موقر و زیبایی است. نمای بنا به‌تمامی از آجر ساخته‌شده است. تزیینات آجری بیشتر به‌صورت خفته‌وراسته ساده و خفته‌وراسته برجسته است.
خانه قاضی به لحاظ دارا بودن سبک دوره معماری قاجار یکی از نمونه‌های بارز این دوره در شهر خرم‌آباد است. بنا به روایت ریش‌سفیدان و آگاهان محلی معماران این خانه‌ها اکثراً بومی بوده‌اند. آن‌ها با الهام از سبک و سیاق معماری قاجار و استفاده از مصالح بومی سازگار، این‌گونه بناها را به یادگار گذاشتند.
محمدرضا اسدی معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه خانه «آخوند ابو» یا خانه قاضی متعلق به دوره قاجار است، اظهار داشت: بنا بر اسناد مصوب در کاخ گلستان، خانه آخوندابو بعد از دوره ناصرالدین شاه احداث شده است.
وی با بیان اینکه این بنا دارای عرصه ۷۳۰ مترمربع و اعیان ۷۰۰ مترمربع است، تصریح کرد: خانه قاضی یک بنای نیمه برون گرا است که در دو بخش زمستانه و تابستانه احداث شده است.
معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان با اشاره به اینکه خانه آخوند ابو از مصالحی چون سنگ، خشت خام و چوب ساخته شده است، افزود: تزیینات آجری این بنا به طور عمده از نوع دندان موشی، خفته راسته، گل انداز و قطار بندی در رخ بام است.
اسدی با بیان اینکه در این بنا یک موزه احداث شده است، تصریح کرد: در این موزه پوشاک محلی، وسایل موسیقی، ورشو، ابزار روزمره و سایر صنایع دستی لرستان در معرض دید عموم مردم قرار گرفته است.
وی یادآور شد: با دایر شدن این موزه سرانه موزه های استان ۳۰ درصد افزایش یافت.
معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان افزود: توسعه و تجهیز این موزه جزء طرح های اقتصاد مقاومتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان است.
یک کارشناس معماری نیز با تاکید بر اینکه خانه آخوند ابو دارای ویژگی ها و شاخصه های خاص بناهای دوره قاجار است، گفت: این بنا در دو جبهه با محوریت شمال به جنوب ساخته شده است.
محمدی با بیان اینکه جبهه شمالی در دو طبقه و جبهه جنوبی در یک طبقه احداث شده است، تصریح کرد: بالای پشت بام محور جنوبی فضای مهتابی دلنشینی پدید آمده است.
نظر شما