«مدرس» نقش ماندگاری از خود در ایران به یادگار گذاشت

به گزارش خبرگزاری مهر، همزمان با سالروز شهادت آیت الله مدرس، حسین جابری انصاری، معاون امور عربی آفریقایی وزیر امرو خارجه نوشت: آیت الله سید حسن طباطبائی معروف به مدرس، زاده سال یک هزار و دویست و چهل و نه در روستای سرابه اردستان، شهادت دهم آذر ماه یکهزار و سیصد و شانزده شمسی در تبعیدگاه کاشمر، مجتهد و سیاستمدار نامدار ایران معاصر، نماینده برجسته پنج دوره متوالی مجلس شورای ملی (دوره های دوم الی ششم) که با نقش آفرینی موثر در سیاست و حکومت ایران در دوران پایان قاجاریه و آغاز پهلوی به یکی از شاخص ترین روحانیان و سیاستمداران معاصر ایران تبدیل شد.

مدرس به گمان من در چند حوزه مهم و متفاوت سیاست ورزی و دین مداری در ایران معاصر نقشی ماندگار از خود به یادگار گذاشته است.

نخست در حوزه قانونگذاری و انطباق قوانین مصوب مجلس شورای ملی با اسلام. ورود مدرس به عرصه نمایندگی از دوره دوم مجلس مشروطه، بعنوان یکی از پنج مجتهد معرفی شده از سوی مراجع تقلید جهت نظارت بر انطباق قوانین مجلس با احکام اسلام آغاز شد.

مدرس در دوران نمایندگی خود در شکل گیری و تصویب نخستین قوانین جدید کشوری از جمله قانون مدنی ایران مبتنی بر فقه اسلامی، نقشی مثبت و موثر داشته است که دربرگیرنده نخستین تجربه های معاصر در جهت جمع میان دین و دنیا و سنت و تجدد است. مقوله معروف مدرس "سیاست ما عین دیانت ما و دیانت ما عین سیاست ما" نیز از یک منظر نمادی از همین رویکرد است.

دوم زهد، پاکدستی و ساده زیستی مثال زدنی و حفظ زی طلبگی او و آلوده نشدنش به زخارف دنیا در تمامی دوران سیاست ورزی و زندگی سیاسی و نمایندگی اش است. این ساده زیستی تا بدان پایه بود که مدرس تشک و مانند آن زیر خود نمی‌انداخت، روی زمین می‌خوابید و عبایش را روی خود می‌کشید.

بی گمان این سبک زندگی از باب اولی نتیجه جامه داری و درس آموزی واقعی مدرس از پیامبر گرامی اسلام و امامان شیعه همچون مولا علی علیه السلام است اما از مدرس منقول است که در توجیه ثانوی این سبک از زندگی ‌گفته است: این شخص باید زندان ببیند، اگر قرار بشود که روی تشک و امثال اینها بخوابد، نمی‌تواند زندان را تحمل کند!

سوم ارائه نمونه عملی از یک روحانی دین دار و آگاه به زمان و سیاستمدار ملی زیرک و هوشیار و نماینده آزاده و شجاع مجلس شورای ملی که در سیاست ورزی تنها نظر به مصالح ملک و ملت دارد و خالصانه و مجاهدانه از هیچ تلاشی برای نیل به مقصود و خدمت به کشور پرهیز نکرده و تا پای جان به سوگند نمایندگی خود وفادار می ماند.

مدرس در مجلس سوم پس از جنگ جهانی اول و ورود نیروهای بیگانه به کشور به قم مهاجرت و با جمعی دیگر از سیاستمداران، کمیته دفاع ملی و دولت در سایه تشکیل داد. در مجلس چهارم بعنوان نائب رئیس و رهبر فراکسیون اکثریت نقش آفرینی کرد و در مجلس پنجم بهمراه شش تن دیگر از نمایندگان شجاع اقلیت مجلس، رضاخان سردار سپه نخست وزیر وقت را استیضاح کرد اما این استیضاح به نتیجه نرسید.

سیاست ورزی آگاهانه و شجاعانه مدرس و ایستادگی وی در برابر خودسری های روزافزون رضاخان سردار سپه، رضاشاه بعدی در زمینه نقض آشکار اصول متعدد قانون اساسی، تعرض به آزادی‌ها و سرکوب روزنامه‌نگاران، و تلاش گام به گام و تدریجی در جهت شکل دادن به یک نظام دیکتاتوری و قائم به شخص در ایران به بهای انواع برخوردها با مدرس، از کتک خوردن و ترور، تا تبعید و انزوای اجباری، و سرانجام فداکردن جان پاک این روحانی و سیاستمدار ملی و شجاع تمام شد.

یک بار در سال 1305 او را ترور کردند که با زیرکی خاص مدرس و علم کردن عبای خود بر نوک عصایش، مجروح و از حادثه جان سالم بدر برد. سرانجام چون اقدامات پی در پی رضاشاه برای به سازش کشاندن مدرس با پایمردی و ایستادگی او بر مرامش با شکست مواجه شد با مداخله مستقیم در انتخابات مجلس هفتم، آراء او خوانده نشده و صفر اعلام شد؛ بدانگونه که مدرس با تمسخر گفت یک رائ خود من به خودم چرا شمارش نشده است؟!

مدرس از سال 1307 به دامغان، مشهد، خواف و کاشمر تبعید و سرانجام عمال رضاشاه بدستور وی او را در سال 1316 در بیست و هفتم ماه مبارک رمضان در کاشمر با نوشاندن اجباری چای مسموم و سپس خفه کردن با عمامه اش در هنگام نماز به شهادت رساندند. طوبی له و حسن مآب.

مدرس نمونه یک سیاستمدار ملی و شجاع و روحانی آگاه و خادم دین و ملت است که سبک زندگی و نمایندگی و دین داری و سیاست ورزی اش الگویی ماندگار برای همه زمان ها است. در دوران پس از انقلاب اسلامی، امام خمینی که به وضوح متاثر از شخصیت ستودنی مدرس بود در ابراز مدرس بعنوان الگو و نماد سیاست ورزی مسئولانه و دین داری آگاهانه نقشی ویژه ایفاء کرد و روز شهادت وی نیز بعنوان روز مجلس نام گذاری شد.

در سالروز شهادت مدرس به روان پاک این سید سند و خادم دین و ملت سلام می فرستیم و برای همه سیاستمداران و روحانیان و نمایندگان امروزین مجلس شورای اسلامی توفیق راهروی در راه پر افتخار مدرس طلب می کنیم.