به گزارش خبرنگار مهر، نشست بررسی تاثیر انقلاب مشروطه بر ادبیات کردی به میزبانی عصر دوشنبه با حضور سخنرانان و جمع کثیری از دانشجویان و علاقمندان به ادبیات کردی در تالار مولوی دانشگاه کردستان برگزار شد.
عزیز آلی، نویسنده و محقق ادبی کرد، پیرامون شاعران منطقه موکریان و تاثیر مشروطه بر شاعران این منطقه گفت: شعر منطقه موکریان به ۳ دسته تقسیم می شود، اول نیمه دوم سده‌ی ۱۹ که کسانی چون وفایی و حریق و ملا معارف کوکه‌یی چهرهای شاخص این دوره هستند و شعر کاملا کلاسیک چه به لحاظ محتوا و چه به لحاظ فرم سرودند.
وی افزود: دسته‌ی دوم به شاعران نیمه اول سده‌ی ۲۰ باز می گردد که کسانی چون مصطفای قاضی زاده (شوقی) و سیف قاضی را دربر می گیرد، مصطفی قاضی زاده چون تحصیل کرده ترکیه بود و در آنجا دکتر بود، تمام تاثیرات شعری را هم از تحولات ادبی این کشور وام گرفته بود. وی دارای همان فرم کلاسیک است، اما از نظر محتوا به مسائل روز و اجتماعی اهمیت داده است. اما تجربه سیف قاضی که خود از اعیان آن دوران بود در نوع خود بسیار نایاب است، وی به دلیل اینکه از طرف همسر خویش با آذری ها فامیل بود، از تحولات مشروطه هم به دلیل سفرهایش به تبریز آگاه بود اما نمود این آگاهی در شعرهای فارسی وی است که در مجلات همان زمان تبریز هم چاپ شده است، زمانی که وی شعر کردی سروده است کاملا مسئله تفاوت می کند و انگار نه انگار مشروطه ای هم در میان است، اما از لحاظ فرم و محتوا متغیر است برای نمونه شعر زمستان ایشان به همان سبک فولکلور سروده شده و به طبقه فقیر جامعه هم پرداخته است که فکر می کنم این هم متاثر از شاعران کردستان عراق است.
این نویسنده کرد افزود: به طور کلی می توانم بگویم که انقلاب مشروطه تاثیری واضح و مبرهن بر اشعار منطقه موکریان نگذاشته است.
در ادامه نشست، جمال محمدی نگارنده تاریخ ادبیات کردی گفت: من هم با دوستان خویش موافقم که مشروطه تاثیری مستقیم بر شعر کردی بجای نگذاشته است و دلایل آن هم می تواند متعدد باشد، به همین دلیل من به دنبال علل خود مشروطه و همان علل در جامعه کردی رفتم، می توان به وضوح گفت که آمال و خواست های مشروطه خواهان حتی قبل تر از ایران در میان شعرای کرد نمود پیدا کرده است برای مثال حاجی قادر کویه‌یی ۱۷۰ سال پیش با سفر به استانبول و خوانش ادبیات نوین غرب تمامی آن مفاهیم بزرگ را به میان شعر کردی منتقل کرده است.
این استاد دانشگاه افزود: عمدتا در جامعه کردی این مباحث به مطالبه تبدیل شد، یعنی اگر در مرکز این موضوعات پیش رو بود در کردستان به مطالبه‌ای تبدیل شد که از مرکز طلبیده می شد و همین امر یکی از دلایل عدم تاثیر مشروطه بر شعر کردی است، اما همچنان که گفتم علل مشروطه در میان کردها هم پیشتر بروز کرده بود.
جمال احمدی آئین، محقق سنندجی در ادامه نشست گفت: به نظر من جامعه کردی با مشروطه همچون دیگر نقاط ایران درگیر بود، ما می دانیم که در سنندج و سقز انجمن های به دفاع مشروطه خواهان شکل گرفت و حتی آیت الله مردوخ نقش زیادی در عصر مشروطه داشتند.
وی در ادامه افزود: اما متاسفانه حکامی که در زمان مشروطه به کردستان فرستاده شدند ظلم های بسیاری را به نام مشروطه در مناطق کردنشین مرتکب شدند، حتی آیت الله مردوخ روایت می کند که آنها به عمد کاری می کردند که حکام این دوره را از سر باز کنند، این امر موجب شده بود که مردم سنندج به کسانی که ظلم و ستم مرتکب می شوند بگویند که وی مشروطه ای ست، دلایل بسیاری می توان مطرح کرد که چرا مشروطه تاثیری بر ادبیات کردی نداشته است، اما فکر می کنم همین حکام ظالم هم بی تاثیر نبودند، زمانی که همه سرگرم به دفع مضرات حاکمی شوند دیگر مجالی برای گفتگو و کنکاش در مورد باقی مسائل نمی ماند.
شایان ذکر است که در پایان نشست، دانشجویان و علاقمندان به این موضوع سئوالاتی را مطرح کردند و مهمانان برنامه هم به سئوالات پاسخ گفتند.
نظر شما