به گزارش خبرگزاری مهر، متن زیر مشروح خطبه های نماز جمعه این هفته هامبورگ به امامت آیت الله رمضانی است که در ادامه می خوانید؛
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله ربّ العالمین و الحمد لله الذی لا مُضادّ له فی مُلکه و لا مُنازِعَ لَهُ فی أمره. الحمدالله الذی لا شریک لَهُ فی خلقه ولا شبیه لَهُ فی عَظَمَتِه (جزء من دعاء الإفتتاح) وصلّی الله علی سیدّنا ونبیّنا محمّد صلّی الله علیه وعلی آله الطاهرین واصحابه المنتجبین.
عبادالله ! أُوصیکم و نفسی بتقوی الله و اتّباع امره و نهیه.
با توجه به اینکه جامعۀ امروز بشری با مشکلاتی مانند: فقر و ناداری، از بین رفتن انسانهای زیادی از کودک، جوان و پیر مواجه و رو به رو است ـ که البته آمارها در این زمینه بسیار تأسف بار و نگران کننده و خطرناک است ـ لکن مشکلات و سختی ها منحصر در امور یاد شده نیست. بلکه بخش عمدۀ مشکلات به بُعد روحی و روانی نسل کنونی بشریت بر می گردد. چرا که برخی افراد هیچ هدف و انگیزه ای برای ادامه زندگی ندارند، و برخی هم به خاطر عشق های مجازی و بدون ملاک و معیار، با بحران های جدّی مواجه شده اند.
برخی دیگر نیز به جهت برنامه نداشتن در ایام فراغت به سمت اعتیاد و مانند آن، روی آورده، و برخی هم به دلیل اختلافات خانوادگی به دنبال جدائی و طلاق هستند. در این میان برخی هم در اثر ورشکستگی و مشکلات مادّی و یا بحرانهای روحی و روانی دست به خودکشی می زنند. که متأسفانه در هر زمینه ای از امور یاد شده با آمارهای زیادی مواجه هستیم. لذا با توجه به این مشکلات آیا می توان نسبت به سختی ها راهکاری ارائه نمود و پیروز شد؟ و همچنین آیا می توان برای برون رفت از این چالشهای اجتماعی چاره ای اندیشید؟
نقش ایمان و باور دینی در برون رفت از مشکلات اجتماعی
قوانینی که در دنیا برای حمایت از حقوق انسان وجود دارد، اگر به مرحلۀ اجراء در می آمد بدون شک می توانست بخشی از مشکلات بشریت را مرتفع سازد؛ اما متأسفانه این اتفاق تاکنون نیفتاده است. چرا که اگر قوانین موجود به درستی اعمال و اجراء می شد بخشی از مشکلات اجتماعی مانند فقر و بی کاری، و انواع بردگی و ... از بین می رفت.
حال اگر اخلاق و معنویت در نسل امروز جامعه بشری نهادینه شود، بسیاری از مشکلات دیگر نیز از بین خواهد رفت. زیرا در صورت پر شدن خلاء های معنوی و روحانی یک جامعه، افراد آن دیگر دست به نا هنجارهایی نظیر: خودکشی و خودزنی و ... نمی زنند. به همین جهت به نظر می رسد مهمترین مسألۀ کنونی بشر همین موضوع ـ «باور و ایمان دینی و مذهبی» ـ است. چرا که اگر به صورت جدی بر روی آن سرمایه گذاری شود، و رهبران ادیان نسبت به آن تأکید بیشتری بورزند، قطعاً جامعۀ انسانی با مشکلاتی چون افسردگی، بی انگیزگی، و بی هویتی مواجه نخواهد بود. زیرا گوهر ایمان با تفسیر دقیق و عمیقی که از «جهان و انسان و خدا» به ما ارائه می دهد، و با نگاه خوش بینانه ای که در ما پدید می آورد، روح حیات و زندگی را در نسل امروز جامعۀ بشری زنده می کند، و افراد جامعه را برای یک زندگی پر از نشاط و معنویت تشویق می نماید.
رابطۀ خدای تعالی با انسان و نظام هستی
با توجه به اتفاقاتی که در جوامع مختلف روی می دهد به نظر می رسد امروزه با تفسیر غلط و نادرستی دربارۀ «خدا، انسان و جهان»مواجه هستیم. زیرا در این خصوص افکار و عقائد گوناگونی وجود دارد، و هر کسی با توجه افکار و عقاید خود دربارۀ این امور صحبت می کند. بدین بیان که برخی نسبت به آن تردید و برخی آن را انکار می کنند، و برخی هم زندگی انسان را بدون نگاه به خدا و مانند آن ممکن دانسته، و بر این باورند که می توان بدون این امور به معنویت و سعادت نائل شد. ـ حال آنکه اگر مجالی برای پاسخ صحیح این پرسشها فراهم شود، بسیاری از مسائل حل خواهد شد ـ
به همین جهت امروزه جامعۀ بشری به صورت جدی نیازمند به اصلاح فکری و عقیدتی است، به این معنی که با منطق و تعقل و اعتدال و عقلانیت نسل امروز را از تحیر و سرگردانی بیرون آورد. و مسائلی نظیر: چرا هر روز به بیمارهای روانی و رفتارهای عصبی در جامعه افزوده می شود؟ چرا مسأله طغیان و عصیان در عده ای از جوانان رشد کرده، و باعث بروز ناهنجاریهای اخلاقی و اجتماعی شده است؟ چرا نسبت به هر چیزی با دیدۀ تردید و انکار نگریسته می شود، و روح تعبد و معنویت گرایی دینی سست و یا تعطیل شده است؟ را پاسخ دهد.
وجود این مسائل و ناهنجاری ها نشان می دهد متولیان فرهنگی جامعۀ بشری به درستی نسل امروز را هدایت و راهنمایی نکرده است. به بیان دیگر آنان در کنار پیشرفت علمی و ایجاد فضای رفاه طلبی به موضوع آسیبها و تهدیدها در مصرف گرایی افراطی نپرداخته اند، و برنامۀ تربیتی و آموزشی منظمی را برای کسب معنویت مورد نظر قرار نداده اند. زیرا هر فردی بدون این که راهکار و راهبردی برای هدایت انسان داشته باشد، به هر ایده ای که می رسید آن را به عنوان یک نسخه شفابخش ارائه می نمود، بدون آنکه به مجموعۀ نیازهای واقعی انسان و نسل امروز توجّه داشته باشد. به همین دلیل جامعۀ امروز بشری با بحرانها و چالشهای جدّی مواجه شده است.!
وجود این مشکلات و ناهنجاری ها سبب شده که مسائلی از قبیل: (چرا نباید باور کرد که معنویت با اعتقاد به خدا پایۀ تکامل انسان است؟ چرا به نیازهای روحی و روانی انسان به صورت جدی توجّه نمی شود؟ چرا نسل کنونی بشر را را رها نموده و آنها را به بهانۀ این که «هر کسی در هر چیزی آزاد است» به خود واگذار کرده ایم؟ آیا نسل جوان امروز جامعۀ بشری حقیقتاً با وجود این همه استعداد و ظرفیت، نیازمند به شناسائی راه و مقصد و سبک زندگی نیست؟ آیا نباید آنها را به دنبال اموری که منجر به آرامش و امنیت می شود هدایت و راهنمائی نمود؟) در ذهن افراد انسان پدیدار شود، که در پی پاسخ به آن و حل نمودن آن مسأله است.
راه حل منطقی در جهت برون رفت از ناهنجاری های اجتماعی
با توجه به مسائلی که در مطالب پیشین عنوان شد، به نظر می رسد امروزه باید به «گوهر معنویت» بازگشت نمود، معنویتی که هم زندگی را به زیبایی معنا و تفسیر می کند، و هم ما را از غفلت و بی توجهی به خدای تعالی باز می دارد. وجود این عنصر در زندگی انسان سبب می شود او به غیب و باطن خود آشنا شده، و خودباوری و خودیابی را در ایشان زنده و احیاء شود. لذا اگر این امر در زندگی انسان تحقق یابد، ایشان را در زندگی هدفمند و روشمند بار آورده، و تربیت می نماید. چرا که ضمن این که به انسان درس صبر و بصیرت و آگاهی می دهد، وی را با تفسیر منطقی از رنجهای زندگی و تحلیل صحیح و معقول از دردها، در مسیر درست زندگی کردن و پاک زیستن هدایت می کند؛ و در نتیجه همه را برای رسیدن به حیات طیب و پاک آموزش می دهد.
چه اینکه خدای تعالی در قرآن کریم بر این مهم تأکید نموده، و آن را به ما تعلیم می دهد؛ که اگر انسان با ایمان زندگی کند و به دنبال عمل صالح باشد، قطعاً به حیات پاک و طیب رهنمون خواهد شد. لذا در این خصوص می فرماید: «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَة؛ هر کس کار شایسته ای انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که مؤمن است، او را به حیاتی پاک زنده می داریم».[۱]
و این حقیقت تحقق نمی یابد مگر به اجابت دعوت خدا و پیامبرش(ص). چرا که خدای تعالی در این خصوص نیز می فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اسْتَجیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْییکُم؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی می خواند که شما را حیات می بخشد!».[۲]
نظر شما