به گزارش خبرنگار مهر، شهردار تهران در سومین جشنواره، همایش و نمایشگاه عمران شهری و بیست و چهارمین نشست معاونان فنی کلانشهرها با بیان اینکه در حال حاضر فعالیت‌های عمرانی خوبی در کشور در حال انجام است و پروژه‌های ویژه و خاصی طراحی و اجرا می‌شود، گفت: این پروژه‌ها در مسابقات و جشنواره‌های جهانی دیده می‌شوند و هر کدام رتبه و امتیازات خوبی به دست می‌آورند.
وی با اشاره به کنفرانس بین‌المللی مهندسی حمل و نقل در شهرداری اظهار امیدواری کرد: همایش عمران شهری همانند مهندسی ترافیک جایگاه جهانی پیدا کند و چهره‌های سرشناس دنیا با هزینه شخصی در این جشنواره حاضر می‌شوند و می‌توان گفت کنفرانس مهندسی ترافیک در کشور بی‌نظیر است و امیدواریم طی دوره‌های آینده این همایش نیز چنین جایگاهی داشته باشد.
قالیباف در ادامه با بیان اینکه اگر تاریخچه شهرداری‌ها در کشور را مرور کنیم می‌بینیم قصه‌ای پرغصه‌ای است، گفت: شهرداری‌ها مردمی‌ترین سازمان و نهاد در کشور هستند که از بدو تولد تا بعد از مرگ هر شهروندی با این نهاد سروکار دارد.
وی ادامه داد: هفت اصل قانون اساسی مربوط به مدیریت شهری است و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها پلی است میان مجموعه دولت و مردم. اما متأسفانه همین سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها اساسنامه‌اش غیرقانونی است.
شهرداری تهران با اشاره به اصل ۱۰۳ قانون اساسی کشور که بر اساس آن جایگاه شوراها و فرمانداری و استانداری را مشخص می‌کند، اظهار کرد: اما می‌بینیم فرمانداری‌ها مصوبات شورا را وتو می‌کنند.
جایگاه شهرداری‌ها مشخص نیست
قالیباف با بیان اینکه در کشور هر مجموعه جایگاه و سهمی دارد؛ مانند سازمان گردشگری، ورزش و هر نهاد دیگری اما جایگاه شهرداری‌ها که ۷۱ درصد مردم در شهرها زندگی می‌کنند و مسئولیت آنها از ابتدا تا انتها با این نهاد است، مشخص نیست.
وی با اشاره به بلاتکلیفی لایحه درآمدهای پایدار گفت: سال ۶۳ قرار بود طی مدت شش ماه این لایحه به مجلس برود اما هنوز این لایحه به سرانجام نرسیده است.
وی با تأکید بر اینکه قصه شهرداری‌های قصه پرغصه‌ای است، اضافه کرد: بعد از ضعف مدیریت در کشور مهمترین چالش بی‌توجهی به نظام اداری و اجرایی در کشور است. متأسفانه بسیاری از عملکردها و رویکردها بر اساس اضطرار است و تصمیم‌گیری‌ها بر اساس همین اضطرار انجام می‌شود.
محمدباقر قالیباف با بیان اینکه تلاش ما این بود نه تنها برای فعالیت‌های خدماتی و عمرانی خود پیوست فرهنگی و اجتماعی تهیه کنیم، بلکه رویکرد ما در شهر اجتماع‌محور و انسان محور باشد، گفت: سعی کردیم در دوره اخیر مدیریت شهری برای ارتقای کیفیت زندگی در بعد مادی و معنوی یک پیوست اجتماعی و فرهنگی داشته باشیم و برای این حرکت یک پیوست عمرانی و زیرساختی داشته باشیم.
وی افزود: روزی که توفیق خدمت در شهرداری تهران را پیدا کردم، به دلیل اینکه غافلگیرانه وارد شورا شدم عرض کردم الان برنامه‌ای ندارم که به شما بدهم. البته از این برنامه‌هایی که شب تا صبح می‌نویسند می‌توانم بدهم اما برنامه‌ای که منطبق بر اجرا و نیاز باشد را ندارم، چرا که برنامه باید منطبق بر دغدغه مردم باشد نه دغدغه شهرداران.
شهردار پایتخت با تأکید بر اینکه محور اصلی رویکرد انسان محوری و نگاه اجتماع محوری این است که دغدغه مردم دغدغه مدیر باشد، اظهارکرد: در آن زمان من از شورای شهر سه ماه وقت گرفتم و در دی ماه در یک برنامه مفصل دو ساعته در شورای شهر این برنامه اجتماع محور را با رویکرد محله محوری و انسان محوری به شورای شهر ارایه کردم. اولین لایحه بودجه را هم بر همین اساس ارایه دادم، از دیگر سو مقدمه برنامه پنج ساله اول را هم فراهم کردیم.
قالیباف خاطرنشان کرد: همیشه این سخن در بین مدیران شهرداری تهران و همکاران من بود که می‌گفتند به دنبال آن هستیم که شهرداری را از یک سازمان خدماتی به یک نهاد اجتماعی تبدیل کنیم، این ادبیات از سال ۸۴ تا امروز در شهرداری تهران وجود دارد.
وی با بیان اینکه همیشه حرف ما این بود که با سه راس شهر، شهروند و مدیریت شهری کار خود را آغاز کرده‌ایم و محور اصلی در این میان نیز شهروند است، عنوان کرد: معتقدیم مدریت شهری و شهر باید در اختیار شهروند باشد. این نگاه مبنای حرکت ما بوده است و این حرف‌ها را امروز در هفته‌های آخر مدیریت نمی‌زنیم بلکه در ماه‌های اول فعالیت گفتیم. البته آن روز چنین سالنی در برج میلاد نبود که در آن سخن بگوییم اما همواره در اجتماع شهرداران نواحی و مدیران در حوزه‌های مختلف این را مطرح کرده‌ایم.
اگر مردم از صحنه تصمیم‌گیری و کار خارج شوند شهر و کشور پیشرفت نمی‌کند
شهردار تهران با بیان اینکه ما ابتدا باید آگاهی بخشی کنیم و مردم را با حقوق خود آشنا کنیم تا بعد مردم با وظیفه خودشان آشنا شوند، تصریح کرد: اگر این چنین عمل کنیم مردم به ما اعتماد خواهند کرد. همچنانکه اعتماد بزرگترین سرمایه اجتماعی هر جامعه‌ای است. اگر مردم اعتماد کنند، به دنبال آن مشارکت معنی دار خواهند کرد و این مشارکت به معنی موفقیت و پیروزی شهر و کشور است. اگر امروز شهر و کشوری پیشرفت نمی‌کند به دلیل آن است که مردم را از صحنه تصمیم‌گیری و کار خارج کرده‌اند.
وی با اشاره به رویکردهای مختلف زیر ساخت‌های شهر بیان کرد: بخشی از زیر ساخت‌های ما از جنس زیر ساخت‌های نرم بوده‌اند. وقتی امروز به هوشمندسازی شهر نگاه می‌کنید، یک زیرساخت نرم است. تا پیش از این سامانه و سیستمی نبوده است اما ۵ سال متوالی است که شهر تهران در بین همه دستگاه‌های دولتی و غیردولتی و نهادهای غمومی بر اساس رای دولت‌ها رتبه اول را آورده است. طرح تفصیلی ما نیز کار نرم‌افزاری بوده است. در حوزه فرهنگی بیش از ۵ میلیون متر مربع فقط در حوزه احداثات کار صورت گرفته است که این رقم با رقم احداث پل‌ها بزرگراه‌ها قابل قیاس نیست. به طوری که هم اکنون ۳۵۴ محله شهر تهران دارای سرای محله با رویکرد ۱۸ فعالیت، هیئت امنا، خانه فرهنگ و فرهنگسرا هستند.
قالیباف با پرداختن به اقدامات فرهنگی صورت گرفته در پایتخت اظهارکرد: این شهر را با ۷۳ کتابخانه تحویل گرفتیم اما امروز این شهر بیش از ۴۰۰ کتابخانه دارد، اوج آن هم باغ کتاب تهران است که دارای سه بخش علم، کتاب و سرگرمی‌های علمی است. به طوری که در حال حاضر ۶۵ هزار متر مربع مکان مسقف با بهترین معماری و امکانات و ۶۰ هزار متر مربع فضای باز در باغ کتاب تهران تنها در اختیار موضوع کتاب، کودکان و نوجوانان این شهر است.
افزایش سرانه فضای سبز تهران
شهردار پایتخت با پرداختن به توسعه فضای سبز در تهران خاطرنشان کرد: در فضای سبز از ۱۱۰۰ پارک به ۲۷۰۰ پارک افزایش پیدا کرده است که بعضی از این پارک‌ها دارای مساحت‌های بسیار وسیع مانند ۱۲۰۰ هکتار یا ۳۰۰ هکتار است. همچنین رود دره‌هایی با طول ۱۳ کیلومتر در این شهر تبدیل به تفرجگاه شده است.
قالیباف با بیان اینکه اقتصاد فرهنگ در حوزه سینما و تئاتر از سوی شهرداری تهران متحول شده است، تأکید کرد: این اقتصاد چند ده برابر شده است، این در حالی است که دولت‌ها نتوانسته‌اند این کار را انجام دهند.
وی افزود: با افتخار از زحمات همکارانم در شهرداری دفاع می‌کنم که با تلاششان باعث شده‌اند این افتخار بزرگ در عرصه سینما و تئاتر در پایتخت اتفاق بیفتد. سالن‌های سینما و تئاتر چند برابر شد. پردیس ملت تهران در معماری نمونه شد و در دنیا امتیاز آورد. آرزوی همیشگی ای مانند ساخت سینما آزادی محقق شده است. در حالی که حزب‌اللهی‌ها متهم بودند که این سینما را آتش زده‌اند آنجا را ۱۸ ماهه ساختیم. در روز افتتاح آن سینما عرض کردم اگر قبول داشته باشیم ما با فرهنگ دفاع مقدس عجین هستیم، فرهنگ دفاع مقدس این است که این سینما را می‌سازند و تقدیم شما سینماگران می‌کنند. بر اساس کلام حضرت امام (ره) ما با سینما مخالف نیستیم بلکه با فساد مخالف هستم.
شهردار تهران با اشاره به ساخت بزرگترین پردیس تئاتر در تهران در کنار مساجد و حسینیه‌های متعدد، عنوان کرد: ۴۰۰ مکان برای احداث مساجد واگذار شده و نزدیک به ۱۸۰ مسجد ساخته شده است. مسجد یک کار مردمی است و شهرداری نیز در این زمینه برای واگذاری پروانه و زمین به مردم کمک کرده است.
وی با پرداختن به توسعه مراکز فرهنگی افزود: امروز زندان قصر به موزه تبدیل شده و پادگان‌های شهر تهران مثل قلعه‌مرغی نیز به فضای تفریحی و فرهنگی تبدیل شده‌اند. در حوزه زیرساخت‌ها بخش قابل توجهی از زیر ساخت‌های ما زیرساخت‌های فرهنگی برای حرکت‌های نرم‌افزاری بوده‌اند. البته بخشی از زیرساخت‌ها مثل بزرگراه‌ها نیز زیرساخت‌های سخت بوده‌اند.
شهردار تهران ادامه داد: از اول بلدیه تا روزی که شهر را تحویل گرفتیم طول بزرگراه‌های شهر ۳۰۴ کیلومتر بود اما امروز بزرگراه‌های شهر ۵۲۵ کیلومتر است. البته با بزرگراه‌هایی که هفته‌های آینده افتتاح می‌شود این به ۵۵۵ کیلومتر می‌رسد. از اول بلدیه تا روزی که شهر را تحویل گرفتیم تعداد پل‌ها ۱۵۹ بود. این در حالی است که امروز ۳۵۲ پل در تهران داریم. یعنی ۱۹۶ پل در این ۱۲ سال در شهر تهران ساخته شده است.
افزایش طول خطوط مترو از ۷۰ به ۳۰۰ کیلومتر
قالیباف با تأکید بر اینکه مجموع مترو شهرهای مختلف را نگاه کنید و با فعالیت ۱۲ سال گذشته شهر تهران مقایسه کنید، گفت: در حوزه مترو زمانی که شهر را تحویل گرفتیم تنها ۷۰ کیلومتر مترو بعد از ۲۲ سال فعالیت در حوزه مترو احداث کرده بودند اما امروز با احتساب خط ۸ که در مراحل نهایی قرار دارد و به زودی افتتاح خواهد شد و به عبارتی پرونده مترو در شهر تهران بسته می‌شود، نزدیک به ۳۰۰ کیلومتر مترو در پایتخت داریم.
اینکه در این شهر در حوزه زیر ساخت‌ها قشرها خاص و معلولان را هم دیده‌ایم، اظهارکرد: البته نمی‌گوییم زیر ساخت‌ها در حوزه معلولان کامل شده است خیلی عقب ماندگی داریم اما پیاده‌روها و پیاده راه‌هایی که در این شهر ساخته شده است در کنار پارک‌های خاص ویژه معلولان در هر شهر، توجه به توانمند سازی محیط شهری، احداث بهترین مراکز ورزشی با استانداردهای جهانی که نمونه آن در چند کشور پیشرفته دنیا وجود دارد، اقداماتی است که صورت گرفته است.
قالیباف در بخش دیگری از سخنانش به آسیب دیدگان اجتماعی پرداخت و گفت: ما در حوزه‌های عمرانی برای آنهایی که آسیب دیده بودند نیز بر اساس وظیفه کار کردیم و زیر ساخت‌های لازم برای آنها را نیز فراهم کرده‌ایم. به نحوی که هر شب بیش از ۱۲ هزار نفر از بی خانمان‌ها را در نقاط مناسب اسکان می‌دهیم. پیش از این می‌گفتند فلانی در کنار خیابان از سرما ماند و مرد، این ننگ ما در نظام اسلامی بود، اما در ۱۲ سال اخیر برای آن فرد زیر ساخت‌ها را فراهم کردیم و خوابگاه ساختیم، سامان سرا درست کردیم و نزدیک به ۴۰ مرکز بهاران برای توانمندسازی پس از ترک اعتیاد در کنار کمپ‌های ترک اعتیاد احداث کرده‌ایم.
تا قبل از دوره اخیر مدیریت شهری خطوط سریع‌السیر در کشور وجودنداشت
محمدباقر قالیباف با اشاره به ۱۰ خط بی‌آرتی در تهران گفت: این در حالی است که پیش از این ادبیات خطوط سریع‌السیر هم در کشور وجود نداشت. در کنار آن توسعه مترو، مدیریت عرضه و تقاضا، کاهش تقاضا و توسعه محلات از دیگر اقداماتی بود که صورت گرفت.
شهردار تهران افزود: در کارهای عمرانی ما در ابتدا هر کار نیمه تمام را در شهر تمام کردیم و سپس پروژه‌های جدیدی را در شهر کلید زدیم. به عنوان نمونه به ما می‌گویند چرا تونل امیر کبیر را ساختید؟ ما وقتی به شهرداری تهران آمدیم دیدیم یک بخشی از کار تونل امیر کبیر حفاری شده و ۱۳ سال یک گودال در مرکز شهر رها شده است. همچنین تونل رسالت یک پروژه نیمه کاره دیگر بود که حدود ۹ سال تنها ۴۵ درصد پیشرفت کرده بود.
وی با اشاره به فعالیت سه معاون فنی و عمرانی مختلف در ۱۲ سال گذشته گفت: ما حواسمان است که مثل بقیه کشور مدیریت را به صورت پیر و بسته دنبال نکنیم، بلکه هر معاون ما مدیریت را به نسل بعدی خود تحویل داده است. هم اکنون هر سه معاون فنی و عمرانی در سالن حضور دارند و تأیید می‌کنند که در حوزه شهری ما رفتار سیاسی نداریم. هر سه معاون فنی و عمرانی حتماً سه سلیقه متفاوت سیاسی دارند، اما همه آنها در سه چیز مشترک هستند؛ اول پایبندی به نظام ولایی و جمهوری اسلامی، دوم آنکه خدمت به این مردم از آمال و آرزوهای آنان است و سوم اینکه در کار خود حرفه‌ای هستند.
وی تأکید کرد: در مدیریت شهری باید اینگونه کار کرد، نمی‌شود گفت با کدام دار و دسته و سلیقه سیاسی کار کنیم. ما در اداره شهر هیچ وقت رفتار سیاسی نکردیم؛ هر کسی این سه اصل ذکر شده را داشت در شهرداری او را به کار گرفتیم. حتی برخی‌ها مخالف قطعی قالیباف هم بودند اما اشکالی ندارد. اگر مخالف من هم باشد ولی بتواند شهر را با این سه اصل آباد کند، ما نوکری اش را می‌کنیم و به او فرصت و پست می‌دهیم.
تفکر «هر که با ما نیست، بر ما است» منابع مادی و معنوی را از بین می‌برد
شهردار تهران گفت: ما حتی معاون و شهردار منطقه هم داشته‌ایم که در محافل خارج از مدیریت شهری نسبت به گرایش من سخنرانی کرده و یا مقاله نوشته‌اند. حتی گاهی صدایشان می‌کردم و می‌گفتم اینجایش بی انصافی کرده‌ای اما ایرادی ندارد. اینکه بگوییم «هر که با ما نیست، بر ما است» نتیجه اش آن می‌شود که منابع مادی و معنوی را از دست می‌دهیم.
قالیباف در ادامه با اشاره به تکمیل پروژه‌های نیمه تمام قبلی در شهر تهران طی ۱۲ سال گذشته، گفت: در ابتدا زمانی که بازدیدی از اتوبان آزادگان داشتم، متوجه شدم در لاین کندرو درخت کاج کاشته بودند. بعد فهمیدم این مسیر کندرو است که آن را نساخته‌اند و اصلاً بزرگراه آزادگان که در طرح بوده است را کسی اجرا نکرده! آزادگان شلوغ‌ترین آزادراه کشور است که در این دوره ساخته شده است و همه مسیرهای کشور از مرکز، شمال، جنوب، شرق و غرب از این بزرگراه عبور می‌کنند. این در حالی است که پیش از ساخت اتوبان آزادگان در این دوره مدیریت شهری هر هفته در آنجا تلفات جانی داشتیم.
وی گفت: قسمت شمالی اتوبان امام علی (ع) ساخته شده بود اما آن را اول نظام آباد به مدت ۲۵ سال رها کرده بودند. همچنین قسمت شمالی اتوبان صیاد شیرازی اجرا شده بود و در اول منطقه محروم آن را رها کرده بودند. مثل این نمونه ده‌ها پروژه نیمه تمام بود که در این دوره مدیریت شهری به سرانجام رسید.
وی با بیان اینکه ما سعی کردیم دقت، سرعت و صحت را در پروژه‌ها رعایت کنیم، ابراز داشت: گاهی می‌گویند هیچ وقت معلوم نشد هزینه پروژه‌ها چقدر است؟ همه چیز در تفریغ بودجه هست. هزینه‌ها همه وجود دارد و همه مشخص است؛ بعضی‌ها نمی‌خواهند بشنوند، خب نشوند اما همه چیز روشن و مشخص است.
قالیباف ابراز داشت: ما سعی کردیم در طراحی‌ها خلاقیت لازم، مهندسی ارزش، زیبایی، نو بودن و معماری را رعایت کنیم.
شهردار تهران ابراز داشت: سعی کردیم از پیشکسوتان کار در بخش خصوصی، پیمانکاران و مشاوران با تجربه استفاده کنیم. البته هیچ موقع غفلت نکردیم و در کنار آنها بچه‌های جوان خلاق امروزی را به کار گرفتیم. ترکیب این دو با هم برای ما انفجار کاری و پیشرفت درست کرد. این روحیه جوانی به کمک پیشکسوتان آمد و از تجربه آنها نیز استفاده شد، در نتیجه پروژه‌هایی همچون تونل نیایش، پل صدر، دریاچه شهدای خلیج فارس، بزرگراه‌ها و پیشرفت در شهر اتفاق افتاد.
وی تأکید کرد: از نیروهای جوان و فعال درخواست دارم همیشه حرمت بزرگان خودمان را داشته باشیم و از بزرگان هم درخواست دارم هرگز نگاه تحقیر آمیز و ناتوانی به نیروهای جوان و خلاق در این عرصه قالیباف با ذکر خاطره‌ای از به کار گیری نیروهای جوان گفت: در همین تونل نیایش و صدر یک دانشجوی فوق لیسانس صنعتی شریف را دیدم که به دنبال کار بود. به او گفتم اول باید بپذیری که سر شلنگ بتن را بگیری و فوق لیسانس را کنار بگذاری؛ با این شرایط آن جوان گفت من می‌خواهم کار کنم. این دانشجو سر شلنگ بتن را گرفت و سه ماه بعد مسئول همان‌جا شد. باید این فرصت را فراهم کنیم تا جوانان بتوانند این کار را انجام دهند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به انتقال این فرهنگ در زمینه توسعه زیر ساخت‌های عمرانی به دیگر کلانشهرها و مراکز استان‌ها، تصریح کرد: ببینید مدیریت شهری در شهرها و مراکز استان‌ها چقدر کارهای عمرانی، زیر ساختی و سازندگی انجام داده و چقدر کار از سوی بودجه‌های دولتی انجام شده است؟ البته برای این منظور همکاری‌های فنی و دستورالعملی در نرم‌افزارها بین تهران و کلانشهرها هم صورت گرفته است. در این نشست‌ها می‌توان این انتقال تجربیات در حوزه‌های فنی، مالی، حقوقی، کارشناسی و نظام‌های مهندسی را صورت داد که تا کنون به شدت مؤثر بوده است.
امروز پروژه‌ای در شهرها نیست که بانک شهر در تأمین نقدینگی‌اش نقش نداشته باشد
قالیباف در ادامه به موضوع سیاست‌های پولی و مالی نیز اشاره کرد و گفت: بانک شهر به عنوان بانک مردم و شهرداری‌ها فعالیت می‌کند و توانست همه شهرداری‌ها را در کشور مورد حمایت قرار دهد. چقدر دولت‌ها در راه اندازی بانک شهر با شهرداری‌ها مخالفت کردند اما امروز پروژه‌ای در شهرها و مراکز استان‌ها را نشان دهید که نقش تأمین نقدینگی آن پروژه را از سوی بانک شهر نبینید؟
وی گفت: امروز معتقدیم مجموعه مدیریت شهری کشور یک مجموعه یکپارچه است، در حین اینکه هر کدام یک هویت مستقل در جغرافیای خود داریم، اما یک کل یکپارچه هستیم که باید در این نشست‌های علمی به هم کمک کنیم و کار را پیش ببریم.
شهردار تهران خاطر نشان ساخت: ما در حوزه مدیریت دانش سعی کردیم تجربه خود را سال به سال مکتوب کنیم، در کنار آن در حوزه نرم‌افزاری نیز کارهای خوبی صورت گرفته است. بنده نیز وظیفه خود می‌دانم در هر کجا باشم، در خدمت همه عزیزان باشم تا ارتقای کیفیت زندگی مادی و معنوی مردم صورت گیرد.
نظر شما