تولید علم مقدمه شکوفایی علوم انسانی اسلامی است

به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری سومین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی در سالن کنفرانس مرکز همایش­ های غدیر با سخنرانی حجت الاسلام واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد.

ریاست دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در مقدمه گفت: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در چند سال اخیر طرح تحولی را در دفتر تبلیغات رقم زده است که بر اساس این طرح تحول هیأت امنا تصمیم گرفتند فعالیت­های دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم به سمت کمک به حل مسائل خاصی پیش برود و به همین منظور مطالعاتی انجام گرفت و ۱۲مسئله از مسائل فرهنگی و اجتماعی کشور متناسب با ظرفیت و توانایی دفتر، به عنوان اولویت معین گردید و برای هر مسئله یک میز تخصصی ایجاد شد. وی در ادامه به برخی از مسائل مورد نظر دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم پرداخت که از جمله می­توان به تحکیم نظام خانواده، مبارزه با فِرق انحرافی، ضعف اخلاق فردی و اجتماعی و تولید علوم انسانی اسلامی اشاره کرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در توضیح مسئله تولید علوم انسانی اسلامی گفت: یکی از مسائل دوازده گانه مورد اولویت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم علوم انسانی اسلامی است که مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده و از اول انقلاب این دغدغه و خواست انقلاب بوده که علوم انسانی مبتنی بر مبانی اسلامی ایجاد گردد، البته این مسئله یک مسئله داخلی و ملی صرف نیست بلکه مسئله ­ای است که چهار پنج دهه در سطح جهان اسلام و در برخی کشور­های اسلامی از جمله مالزی و اندونزی مورد توجه بوده است.

 واعظی وجه اهمیت علوم انسانی را در نقش عظیم علوم انسانی در تمدن سازی دانست و گفت: در تمدن غرب رشد علوم طبیعی و تکنولوژی و هم چنین رشد علوم انسانی و نهاد سازی­ های برآمده از علوم انسانی باعث پیشرفت تمدن غرب گردید و غرب متناسب با پرسش­ هایی که در جامعه آنها مطرح بود و متناسب با نظام و مبانی فرهنگی و فلسفی و ارزشی خود پرسش ­های تمدنی جامعه خود را پاسخ دادند. ما نیز اگر بخواهیم مدنیت متناسب با ارزش­ها و بافت فرهنگی و باورهای خود به وجود آوریم باید مسائلمان را خودمان حل کنیم و نمی­توانیم نسخه­ های غربی را تقلید وار بر جامعه خود تطبق کنیم. در صورت تقلید از نسخه ­های غربی هرگز نمی­ توانیم مولد تمدنی متناسب و مبتنی بر ارزش­ها و مبانی خودمان باشیم، البته ما تمدن غرب را به طور کلی نفی نمی ­کنیم اما معتقدیم کلیت تمدن غرب اقتضائات خود را داشته و مسائل را با نگاه خود حل کرده و ما باید با توجه به بافت فرهنگی و ارزشی خود مسائلمان را حل کنیم.

حجت الاسلام واعظی در ادامه به توضیح مخاطبان و اهداف طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی پرداخت و مخاطبان این طرح را دانشجویان نخبه علوم انسانی دانست و گفت: یکی از اقدامات دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم در راستای علوم انسانی اسلامی همین طرح گفتمان نخبگان علوم انسانی است. تا چرخ دنده تولید علم به حرکت در نیاید شکوفایی علوم انسانی اسلامی اتفاق نمی­افتد و سه قشر هستند که باید به تولید علم بپردازند؛ اساتید دانشگاه، دانشجویان، طلاب حوزه ­های علمیه، و مخاطب طرح گفتمان نخبگان علوم انسانی، دانشجویان هستند. ما در این طرح لیست نفرات یک تا سه هزار رشته­ های علوم انسانی را از سازمان سنجش دریافت می­کنیم و به آنها فراخوان می­دهیم و در مرحله بعد از آنها مصاحبه علمی می­گیریم و عده خاصی را دعوت به همکاری می­کنیم ضمن اینکه نفرات برتر رشته ­های علوم انسانی در مقطع کارشناسی ارشد از ۱۶ دانشگاه را به این طرح دعوت می­کنیم.

وی ادامه داد: ۳۹۰ دانشجو در این طرح طی دو هفته برنامه فشرده برای دوره مقدماتی، در دوره حضور دارند که تعداد ۲۰۰ نفر از آنها جدید الورود بوده و ۱۳۰ نفر از دانشجویان دوره اول ما و ۶۰ نفر از آنها از دوره دوم هستند. این دوره به صورت مقدماتی طراحی شده است و بنای ما بر ارتباط علمی این دانشجویان می­باشد که به صورت دوره تکمیلی با اساتید مورد نظر جلسات و کلاس­هایی را در طول سال دارند و برای هر یک از دانشجویان یک پرونده علمی تشکیل می­گردد  و فعالیت­های علمی آنها در این پرونده ثبت می­گردد و بر اساس آن غربالگری صورت می­گیرد و عده خاصی برای ادامه کار انتخاب می­شوند. طی ۵ سال برای این افراد ۶۰ واحد درسی در نظر گرفته شده است که ۴ محور؛ ماهیت علم انسانی مدرن، دین­شناسی، علوم انسانی اسلامی و مباحثی متناسب با رشته تحصیلی خود دانشجو را پوشش می­دهد.

حجت الاسلام واعظی سه هدف کلی برای طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی مطرح کرد؛ هدف اول گفتمان سازی اهمیت و ضرورت پرداختن به علوم انسانی اسلامی در سطح دانشجویان و دانشگاه­های کشور، به نظر ما دانشجویان باید با واقعیت و قوت و ضعف­های علوم انسانی فعلی آشنا شوند و در این دوره دانشجویان برای آگاهی از علوم انسانی موجود و علوم انسانی اسلامی تلنگری می ­خورند و این دوره یک نقطه شروع برای دانشجویان مستعد است ضمن اینکه اساتیدی که دعوت می­شوند همه هم نظر نیستند و هر کدام رویکرد خاص خودر ا دارند بلکه بعضی  از اساتید نگاه انتقادی به علوم انسانی اسلامی دارند و همین باعث می ­شود فضای گفتگو در مورد علوم انسانی اسلامی باز شود.

وی در پایان گفت: هدف دوم تربیت نیروی انسانی متعهد و معتقد به علوم انسانی اسلامی در جهت کمک به تولید علوم انسانی اسلامی است. در واقع ما در این طرح پنج سال با دانشجویان علوم انسانی ارتباط داریم و می­خواهیم دانشجو در مقطع فوق لیسانس مسئله­ ای از مسائل جامعه­ ای خودمان را حل کند و یک خلاء را در علوم انسانی اسلامی برطرف کند. هدف سوم تربیت هیئت علمی برای آینده کشور است که خود معتقد به تولید علوم انسانی اسلامی است امروزه در دانشگاه های ما برخی از اساتید به طور ناخودآگاه آب به آسیاب علوم انسانی غربی می­ریزند چراکه خودشان تربیت یافته علوم انسانی غربی هستند.