مصوبه سازمان بین المللی بنادر با اعتراض ایران لغو شد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سازمان بنادر و دریانوردی، در صد و هیجدهمین نشست شورای سازمان بین المللی دریانوردی (IMO)، گزارش دبیر کل آیمو راجع به اجلاس جده برای اصلاح کد جیبوتی با عنوان «دزدی دریایی و حملات مسلحانه علیه کشتی ها در خلیج عدن و آب های سومالی» ارائه شد.

طبق این گزارش، در اجلاس جده که ژانویه ۲۰۱۷ برگزار شد کد جیبوتی که در سال ۲۰۰۹ با هدف مبارزه با دزدی دریایی در منطقه یاد شده به تصویب دولت های منطقه رسید، مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفت. به موجب این اصلاحات، قلمرو کد توسعه یافت و با استفاده از اصطلاحات عام و مبهم، شامل سایر اقدامات غیر قانونی فراملی در دریا از قبیل قاچاق انسان، سرقت مواد نفتی و ... شد.

همچنین دولت های حاضر در اجلاس جده از دبیر کل آیمو خواستند تا این سازمان بین المللی نقش امین اسناد را برای نگهداری سند نتایج اجلاس و اصلاحیه کد ایفا کند.

گزارش ارائه شده به شورا، همانند اجلاس نود و هشتم کمیته حقوقی، اعتراض بعضی از کشورها از جمله ایران، برزیل، آرژانتین و چین را به دنبال داشت. عمده این اعتراضات بر سه محور اصلی متمرکز بوده است.

۱- ورود آیمو به مباحث جرایم فراملی، غیر از دزدی دریایی و حملات مسلحانه علیه کشتی ها، خارج از قلمروی مأموریت و وظایف آیمو و غیر قابل توجیه و قبول است.

۲- مفاد کد اصلاحی دارای ابهامات و ایرادت متعدد حقوقی است که با موازین حقوق بین الملل منافات دارد، از جمله اینکه بسیاری از این جرایم فاقد تعاریف مشخص در حقوق بین الملل هستند و دیگر اینکه در اجرا با اشکال مواجه خواهد شد؛ چرا که ممکن است با دیگر ترتیبات منطقه ای و بین المللی در تعارض قرار گرفته و نسبت به کشتی های تحت پرچم غیر عضو کد نیز اجرا شود.

۳- از آنجایی که طبق بند الف ماده ۱۹ مقصود از کد، یک توافق نامه الزام آورنیست، نمی تواند یک معاهده طبق موازین حقوق بین المللی از جمله کنوانسیون حقوق معاهدات مصوب ۱۹۶۹ محسوب شود. از دیگر سو، مفهوم امین اسناد در چارچوب کنوانسیون مذکور، صرفا در خصوص معاهدات واجد تعریف مشخص حقوقی معنا پیدا می کند؛ بنابراین با توجه به ابهام جدی در ماهیت کد، آیمو نمی تواند و نباید نقش امین اسناد را بازی کند. علاوه براین، امین اسناد در خود معاهده مشخصا ذکر می شود؛ حال آنکه در کد اصلاحی هیچ اشاره ای به معرفی آیمو به عنوان امین اسناد نشده و صرفا آمده که دولت های حاضر در اجلاس از آیمو درخواست ایفای نقش امین اسناد را خواهند داشت.

با توجه به این ابهامات و اشکالات اساسی، ایران برزیل آرژانتین و چین ورود آیمو به موضوعات خارج از قلمروی صلاحیت آن را به چالش کشیده و با درخواست کشورهای حاضر در اجلاس جده مبنی بر ایفای نقش امین اسناد توسط دبیر کل آیمو مخالفت کردند.

پس از ابراز مخالفت کشورهای برزیل، آرژانتین و ایران، صرفا کشور کنیا از درخواست اجلاس جده حمایت کرد. درنتیجه تعیین مقر آیمو برای امضای سند توسط کشورها و ایفای نقش امین اسناد توسط این سازمان، در جلسه حاضر شورا مورد پذیرش قرار نگرفت و از دستور کار خارج شد.

قابل ذکر است، برای مخالفت با درخواست اجلاس جده هیئت نمایندگی ایران رایزنی هایی را با بعضی از دولت های عضو شورا انجام داد. نماینده برزیل نیز از بیانیه مستدل و متقن ایران قدردانی کرد.