به گزارش خبرگزاری مهر، سید مهدی دزفولی از مستندسازان کشور درباره اثر جدید خود با عنوان «معمای پرواز ۵۰۵» گفت: این مستند به ماجرای سقوط هواپیمای فرماندهان ارتش و سپاه در تاریخ ۷ مهرماه سال ۱۳۶۰ می‌پردازد که متاسفانه تا امروز که ۳۶ سال از آن سقوط مشکوک می‌گذرد، هیچ بازخوانی درباره آن انجام نشده و دلیل سقوط آن مشخص نشده است، صرفا مراسماتی درباره شهدای این پرواز برگزار می‌شود.
وی توضیح داد: بعد از پایان عملیات ثامن‌الائمه، جمعی از فرماندهان ارتش و سپاه با یک هواپیما از شهر اهواز به سمت تهران در حرکت بودند که هواپیمای آنها به صورتی کاملا مشکوک حوالی منطقه کهریزک تهران سقوط می‌کند و همه فرماندهان ارشد که در آن پرواز بودند، به شهادت می‌رسند.
این مستندساز ادامه داد: «معمای پرواز ۵۰۵» در مدت زمان ۳۵ دقیقه تهیه و تولید شده و در آن وضعیت ارتش کشور و نفوذ در آن در سال های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران مورد بررسی قرار گرفته و به اتفاقاتی که از بهمن ماه ۱۳۵۷ تا مهر ۱۳۶۰ افتاده پرداخته شده است.
دزفولی یادآور شد: در این مستند به ماجرای تابستان سال ۶۰، فرار بنی صدر، ترورها و کودتای نوژه، پرداخته شده اما تمرکز اصلی روی واقعه سقوط مشکوک هواپیمای فرماندهان ارتش و سپاه است. «معمای پرواز ۵۰۵» به بررسی دلایل سقوط هواپیما و اهمیت ترور فرماندهان حاضر در این پرواز و آسیب‌های این اتفاق به جنگ و انقلاب در آن مقطع می‌پردازد.
وی در ادامه سخنانش عنوان کرد: در این مستند با کاپیتان پرواز، افراد داخل هواپیما و همکاران این فرماندهان در ارتش از جمله سرتیپ توتیایی، سرهنگ شریف النسب و حتی دکتر ابراهیم یزدی که در آن زمان نماینده مجلس بود، مصاحبه‌هایی گرفتیم که در نهایت به این جمع بندی رسیدیم که سقوط این هواپیما خرابکاری بوده و افرادی هم که در این ماجرا شهید شدند، در گذشته سابقه سوءقصد و ترور شدن داشته‌اند.
این مستندساز در همین‌باره اظهار کرد: به عنوان مثال، یک ماه قبل از پرواز ۵۰۵ شهید نامجو و کلاهدوز که در بمبگذاری نخست وزیری زنده ماندند، شهید فلاحی سال ۵۸ در کردستان سابقه ترور ناموفق داشت، شهید جواد فکوری هم که به دلیل عملیات‌های موفق کمان ۹۹ و حمله به اچ ۳ بارها توسط ارتش صدام تهدید شده بود و برای سر وی جایزه تعیین شده بود.
دزفولی تصریح کرد: بعد از سقوط این هواپیما هیاتی از پاکستان برای بررسی به ایران آمد که در نهایت نتیجه تحقیقات خود را نامشخص اعلام کرد؛ از طرف دیگر، حتی برخی از منتقدان نظام مثل نورالدین کیانوری، دبیرکل حزب توده هم به مشکوک بودن ماجرای سقوط هواپیمای حامل فرماندهان ارتش و سپاه اشاره کردند. مخالفان نظام ایران هم اعتقاد داشتند سقوط هواپیما برای به بن بست کشاندن ایران در جنگ و شکست بوده است.
این مستندساز یادآور شد: سقوط این هواپیما در سرنوشت جنگ، بسیار موثر بود چراکه قرار بوده عملیات فتح خرمشهر در پاییز سال ۶۰ انجام شود ولی به دلیل این واقعه و ضربه به سپاه و ارتش، عملیات ۹ ماه به عقب افتاد. چه بسا اگر خرمشهر زودتر آزاد می‌شد، معادلات جنگ، نوع دیگری رقم می‌خورد.
دزفولی در ادامه سخنانش اظهار کرد: بی‌توجهی نسبت به وضعیت ارتش، تحولات پیرامون آن و ماجرای کودتای نوژه بعد از گذشت ۳۹ سال، از دیگر دلایل ساخت این مستند بودند. در حقیقت در این سال‌ها اصلا به بحث مهم نفوذ در نیروهای مسلح، خصوصا ارتش در سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته نشده است.
وی با اشاره به ابهامات کودتای نوژه بیان کرد: به طور مثال، افرادی همانند دریادار احمد مدنی و ناخدا بهرام افضلی که به عنوان نفوذی تا فرماندهی نیروی دریایی ارتقا پیدا کرده بودند.
این پژوهشگر با اشاره به عمیق بودن نفوذ تصریح کرد: بیژن کبیری از افراد ارتشی که مسئول تیپ ویژه در آزادسازی خرمشهر بود و در خنثی کردن کودتای صادق قطب زاده نقش داشت، معاون آیت الله ری شهری بود و حتی قرار بود معاون وزیر اطلاعات شود که مشخص شده نفوذی کا. گ.ب شوروی بوده است. تا به حال کسی به اتفاقات مهمی که ارتش بعد از انقلاب، پشت سر گذاشته، نپرداخته است.
وی متذکر شد: در «معمای پرواز ۵۰۵» سعی شده چهار بُعد مهم این ماجرا یعنی یادکرد شهدای این پرواز، دلایل سقوط هواپیما، نفوذ در نیروهای مسلح و اتفاقات پیش آمده در سال‌های ۶۰ و ۶۱ جنگ پوشش داده شود.
این کارگردان در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد: بحث نفوذ در داخل نیروهای مسلح موضوع مهمی است که تا به حال به آن پرداخته نشده و اگر هم اشاره‌ای شده، با نگاه سیاسی بوده است. به همین دلیل، تمام سعی و تلاش خود را کرده‌ایم تا در مستند «معمای پرواز ۵۰۵»، نگاه منصفانه و تخصصی داشته باشیم.
دزفولی در پایان گفت: مراحل تدوین این مستند تا آخر شهریور به طول می‌کشد و طبق برنامه‌ریزی در سالگرد این حادثه در مهر ماه، رونمایی و اکران می‌شود.
نظر شما