به گزارش خبرنگار مهر، آئین حسین گویان یا شاخسی واخسی نوعی مراسم مذهبی است که در ایام ماه محرم در بیش تر نقاط آذربایجان غربی به طور گسترده برگزار می شود؛ این مراسم از چند روز مانده به ماه محرم تا دهمین روز از ماه محرم و ظهر عاشورا ادامه می یابد.
اوج این مراسم درظهر عاشورا و پس از اتمام عزاداری ظهر عاشوراست که عزاداران، با ذکر «شاخسی، واخسی»، پس از طی کردن مسیری طولانی نهایتا خود را به خیمه‌های به آتش کشیده شده (نماد خیمه‌های امام حسین(ع) و یارانش در کربلا) رسانده و به سوگ واقعه می‌نشینند.
در زبان ترکی آذربایجانی، مردم به این مراسم ' شاخسِی' می گویند که مخفف واژه 'شاه حسین' است و عزاداران در مراسم شاه حسین گویان، چوبی را از زمین تا فرق سر خود حرکت می دهند، در حالی که هماهنگ پاهای خود را به زمین می کوبند، وقتی که چوب به سمت پایین آورده می شود، گروهی با صدای بلند ندای 'شاخسِی' (شاه حسین) و زمانی که چوب به سرشان نزدیک می‌شود، گروه دیگر با صدای بلند ندای 'واخسِی' (وای حسین) سر می دهند.
این حرکت به نشانهٔ جنگ یاران حسین بن علی با یاران یزیدبن معاویه در صحرای کربلا برگزار می شود و علاوه بر ندای 'شاخسی' 'واخسی'، همچنین 'حیدر' 'صفدر'، 'مظلوم' 'حسین'، 'حسن' 'حسین'، 'سوسوز' 'حسین'، 'عطشان' 'حسین' از جمله شعارهایی است که گروه های شاه حسین گویان در حین حرکت منظم خود، سر می دهند.
عزاداران در حین این حرکت منظم و هماهنگ، دست خود را بر پشت یکدیگر قرار می دهند و با این حرکت خود، اتحاد و انسجام شان را نشان می دهند.
شاه حسین گویان، در حالی که در امور و دایره وار حرکت می کنند، فردی نیز با مداحی مصیبت های امام حسین(ع) آنان را همراه پس می کند.
صورت دیگری از حرکت شاه حسین گویان، به این صورت است که عزاردان به صورت صف های طولانی، مسیر بلندی از کوی و برزن را حرکت می کنند و نزدیک شدن ماه محرم را به همگان اعلام می کنند.
عده‌ای این مراسم را به سبک سنتی انجام می دهند و از هیچ گونه ابزار آلات جدیدی که در سال های اخیر در مراسم شاه حسین گویان دخیل شده و حتی از چوب مخصوص شاه حسین گویان نیز استفاده نمی کنند و به جای بالا و پایین حرکت دادن چوب مخصوص، با حرکت منظم پاهای خود که به زمین کوبیده می شود، بر سینه می زنند اما عده‌ای هم با استفاده از تبل، سنج و سایر ابزارآلات، شور و شوق خاصی در این مراسم به وجود می آورند.
در صف اول دسته شاه حسین گویان، یکی از ریش سفیدان که آشنایی بیشتری نسبت به جوانان با اشعار و اذکار دارد، می ایستد و اشعار را بیان و سایرین نیز آن را تکرار می کنند.
تعزیه خوانی و شبیه خوانی، برپایی سفره های نذری، قربانی گوسفند پای دستجات عزاداری، برگزاری مجالس عزا با سخنرانی سخنرانان در خصوص فلسفه قیام حسینی از دیگر آیین هایی که مردم این دیار همه ساله همزمان با ماه محرم به خصوص عاشورای حسینی برگزار می شود.
شبیه خوانی نیز از جمله آیین هایی است که معمولا در روز عاشورا در برخی از روستاهای شهرهای ارومیه، خوی، سلماس و ماکو انجام می گیرد که این شبیه خوانی ها به نوعی بازسازی صحنه های روز عاشورا در صحرای کربلاست و چگونگی به شهادت رسیدن یاران امام حسین (ع) و خود آن حضرت است.
پخش نذورات از جمله نان فتیر، شربت، شیر داغ و حلوا در امامزاده ها مرسوم است و حتی در برخی از امامزاده ها مردم گوسفند قربانی کرده و گوشت آن را در بین دسته ها پخش می کنند.
نظر شما