خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-فرزاد فرهادی: سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان چهارشنبه گذشته عازم مسکو شد و در روز پنجشنبه ۱۳ مهرماه در کاخ کرملین با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دیدار کرد. وی درباره ایران، یمن، فلسطین و سوریه، عراق، تروریسم و انرژی حرف زد.
رسانه ها اعلام کردند که عربستان سعودی روز پنجشنبه در جریان سفر پادشاه این کشور به مسکو، توافقنامه اولیه خرید سامانه اس ۴۰۰ روسیه را امضا کرد. سازمان صنایع نظامی عربستان در بیانیه ای اعلام کرد: به موجب این توافقنامه، ریاض سامانه اس ۴۰۰ را از روسیه خریداری می کند. بر اساس بیانیه مذکور، عربستان سعودی همچنین به جدیدترین موشک های روسیه برای حمایت از حریم هوایی خود از جمله سامانه پدافند هوایی اس-۴۰۰ و موشک های ضد زره «کورنت- ای ام» و موشک انداز و همچنین نارنجک انداز (ای.جی.اس. ۳۰) و مسلسل های کلاشینکوف (کی.۱۰۳) دسترسی پیدا می کند. طبق این بیانیه، طرفین برای ایجاد طرح ساخت سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ و نگهداری قطعات در عربستان همکاری خواهند کرد و فناوری تجهیزات نظامی به این کشور منتقل خواهد شد.
به اعتقاد برخی تحلیلگران هدف سفر ملک سلمان به روسیه در وهله اول تحت الشعاع قرار دادن روابط میان روسیه و ایران و کاستن از همکاری راهبردی میان تهران و مسکو استاما اگر بخواهیم از اهداف سفر ملک سلمان به روسیه سخن بگوییم به اعتقاد برخی تحلیلگران هدف آن در وهله اول تحت الشعاع قرار دادن روابط میان روسیه و ایران و کاستن از همکاری راهبردی میان تهران و مسکو است. زیرا از نگاه آل سعود، ایران دشمن راهبردی آنها در منطقه خاورمیانه محسوب می شود. سعودی ها به دنبال توسعه همکاری های اقتصادی با روسیه و تبدیل این همکاری به عنوان پایگاهی محکم برای اثر گذاری آن در موضوعات سیاسی و کاستن از اختلافات موجود میان روسیه و عربستان است. استراتژی که سعودی ها در قبال چین نیز اتخاذ کرده اند همین است. با وجود اینکه دو کشور در زمینه سیاسی اختلاف دارند اما همکاری اقتصادی میان دو کشور برقرار است.
سعودی ها در حال حاضر به دنبال توسعه روابط اقتصادی با روسیه شامل سرمایه گذاری گسترده در بخش های مختلف اقتصادی روسیه به ویژه در زمینه های نفت، توسعه راهها و نیز بخش نظامی شامل خرید تسلیحات نظامی از روسیه هستند. در همین راستاست که قرارداد همکاری در بخش انرژی هسته ای، همکاری مشترک در زمینه خطوط راه آهن، پرتاب ماهواره سعودی ها با موشک های روسی رخ امضا می شود. از سویی روسها هم تلاش می کنند که روابط آنها با ایران بر روابطشان با عربستان تاثیر منفی نداشته باشد.
اما موضوعی است که در بخش خریدهای نظامی عربستان وجود دارد این است که سعودی ها به اندازه کافی سلاح آمریکایی، انگلیس و فرانسوی خریداری کرده اند و نیازی به خرید سلاح بیشتر ندارند پس چه دلیلی برای خرید سلاح از ایران وجود دارد؟ از سویی روسیه به سود از طریق فروش جنگ افزار می رسد و از سوی دیگر سعودی ها تمام تلاش خود را می کنند که سلاح به سوی ایران نرود و حاضرند که سلاح هایی که برای ایران می رود را خریداری کنند.
موضوع این است که روسها تا چه اندازه به خواسته های سعودی ها پاسخ می دهند. اینکه پوتین به استقبال ملک سلمان که برای اولین بار به روسیه سفر می کرد، نرفت خود سئوالات و ابهامات زیادی را مطرح می کنداما موضوع این است که روسها تا چه اندازه به خواسته های سعودی ها پاسخ می دهند. اینکه پوتین به استقبال ملک سلمان که برای اولین بار به روسیه سفر می کرد، نرفت خود سئوالات و ابهامات زیادی را مطرح می کند. کما اینکه صورت نگران ملک سلمان در ۱۵ متری میان هواپیما و زمین و از کار افتادن پله برقی و واکنش روسها به این موضوع که این پله برقی ربطی به آنها نداشته است نیز گویای حقایق دیگری است.
پوتین تاکنون ثابت کرده است که متحدان خود را به راحتی فراموش نمی کند و ازسویی هرگز موضع نفتی سعودی ها با هدف ضربه زدن به اقتصاد این کشور را فراموش نکرده اند. تمدید توافق نفتی موضوعی است که دیگر اصراری از جانب پوتین در این باره صورت نمی گیرد بلکه این سعودی ها هستند که اصرار دارند.
به عبارت دیگر رغبت و تمایل برای همکاری میان ریاض و مسکو در زمینه های سیاسی و انرژی و سلاح بیشتر از جانب عربستان است تا روسیه.
ملک سلمان در کاخ کرملین کوشید که با موضع گیری علیه ایران اقدامی انجام دهد اما تیرش به سنگ خورد زیرا تاثیر چندانی نداشت و برای رهبر کرملین جذابیتی نداشت.
اینکه بلافاصله روسها اعلام کرده اند که همکاری فنی و نظامی با عربستان علیه طرف دیگری نیست گواه این مدعاست. روسها بیشتر حامل این پیام برای آمریکا بودند که بازار تسلیحاتی عربستان نفوذ کرده اند موضوعی که نگرانی آمریکا را به دنبال داشت و وزارت دفاع آمریکا از اینکه همپیمانانش به خرید سامانه های موشکی روسیه گرایش پیدا کرده اند ابراز نگرانی کرد.
می توان گفت که بیشتر روسیه برنده این سفر است تا ملک سلمان و عربستانبیشتر روسیه برنده این سفر است تا ملک سلمان و عربستان. درباره سوریه نیز به نظر می رسد که موضع سعودی ها به موضع مسکو نزدیک شده است؛ دیگر آنها حرفی از کنار رفتن بشار اسد نمی زنند.
روزنامه البناء در مطلبی با اشاره به سفر ملک سلمان به روسیه و دیدار با پوتین آورده است: «سئوالی کنونی این است که کدام طرف از میان عربستان و روسیه قادر به تاثیرگذاری بر طرف دیگر در موضوع سوریه است؟ آیا ملک سلمان می تواند رئیس جمهور روسیه را در پذیرش دیدگاه ریاض درباره سوریه مجاب کند یا اینکه پوتین موفق می شود که دیدگاه عربستان درباره سوریه را عوض کند؟
این رسانه در ادامه می نویسد: تحول خاصی در این زمینه رخ نخواهد داد زیرا نقش عربستان در کنار ائتلاف بین المللی به هدایت آمریکاست که طراح و حامی جنگ تروریستی در سوریه است و عربستان نمی تواند خارج از این ائتلاف حرکت کند و هر گونه تغییر در موضع عربستان در قبال سوریه در راستای همین سقف ائتلاف بین المللی و کشورهای غربی که قانع شده اند طرح های آنها برای براندازی نظام سوریه و تبدیل سوریه به همپیمان غرب با شکست روبرو شده است، تعریف می شود. با توجه به روند تحولات میدانی و سنگین بودن کفه ترازو به نفع ارتش سوریه و متحدانش است، واقعیت طلب می کند که بازگشت از سقف های عالی مد نظر قرار بگیرد. شاید موضع گیری ترکی الفیصل به رسانه های روسی که سرنوشت بشار اسد را سوری ها تعیین می کنند و اینکه از احتمال تغییر موضع عربستان سخن گفته است در این راستا باشد.
البناء آورده است: اینکه روسیه برای دست برداشتن از سوریه در مبارزه باتروریسم با وسوسه روبرو شود موضوعی است که تاریخ آن سپری شده است و این پس از توسعه سطح حمایت روسیه و با توجه به ارزیابی روسیه از مخاطرات تروریسم بر امنیت آن است. وانگهی روسیه از طریق مشارکت در جنگ با تروریسم در سوریه به دستاوردهای سیاسی رسیده است و جایگاه بین المللی روسیه ارتقا یافته است و سوریه تنها عرصه ای است که آمریکا بر سیاست گفتگو و رایزنی با روسیه به جای تحریم و اعمال مجازات و رویارویی مجبور شده است.»
در موضوع سوریه، سعودی ها پذیرفته اند که با اقدام نظامی نمی توانند بشار اسد را کنار بزنند و این بشار اسد است که توانسته است بخش اعظم اراضی را به کنترل خود درآورد.
اما درباره پرونده ایران، موضع سعودی ها همچنان خصمانه است و روسیه این موضع را اشتباه می داند به ویژه که مسکو همواره در راستای نزدیک کردن دیدگاهها میان ایران و عربستان حرکت می کنددرباره پرونده ایران، موضع سعودی ها همچنان خصمانه است و روسیه این موضع را اشتباه می داند به ویژه که مسکو همواره در راستای نزدیک کردن دیدگاهها میان ایران و عربستان حرکت می کند. طرف سعودی به خوبی می داند که نمی تواند موضع مسکو را در قبال تهران تغییر دهد و از همین رو ملک سلمان و وزیر خارجه اش با حرفهای خود ضد ایران در واقع تیری در تاریکی شلیک کردند. اما روسیه از اینکه بتواند نقشی در کاهش اختلافات میان ایران و عربستان ایفا کند، خرسند خواهد بود.
اما بُعد دیگر این سفر به آمریکا و روسیه و موفقیت مسکو به ملحق کردن متحدان واشنگتن از جمله ترکیه و عربستان به جرگه همپیمانانش است. پوتین رئیس جمهور زیرکی است و قصد دارد که با ائتلاف بندی با ترکیه، ایران، عراق و مصر به عنوان کشورهای اصلی خاورمیانه نفوذ آمریکا را محدود کند و کشورش را به عنوان بازیگر قوی در حل بحرانهای منطقه مطرح کند. پوتین به دنبال جذب عربستان به اردوی روسیه نیز هست. بدون شک ترامپ این سفر را به دقت زیر نظر دارد و از این نزدیکی میان روسیه و عربستان خرسند نیست به ویژه که به عنوان تاجر شاهد عقد قراردادهای کلان میان مسکو و ریاض است.
اما درباره موضوع یمن سعودی ها و ملک سلمان به دنبال یافتن راه خروجی از این بحرانی که روز به روز بیشتر در آن در حال غرق شدن هستند، و پناه آوردن به روسها در این زمینه است. روسها هم از اینکه بتوانند نقشی در این باره ایفا کنند خرسند خواهند شد زیرا جایگاه منطقه ای آنان را تقویت می کند.
نظر شما