تشکیل دولت جدید ؛ پایان نیمه کاره کشمکش ها در روابط حماس و فتح

به گزارش خبرگزاری مهر، روز 13 آبان "مصطفی برغوثی" رئیس فراکسیون مستقل مجلس قانونگذاری فلسطین که مسئولیت میانجیگری بین دو جناح حماس و فتح را برعهده دارد، اعلام کرد: تلاشها درمورد توافقات برای تشکیل دولت وحدت ملی فلسطین به مراحل پایانی خود رسیده است و انتظار می رود ظرف دو روز دستیابی به توافقات از غزه اعلام شود.

دو روز بعد منابع آگاه خبر دادند براساس توافقات به عمل آمده بین حماس و فتح و به منظور تشکیل دولت وحدت ملی فلسطین اسماعیل هنیه از منصب خود استعفا می دهد.

درهمین رابطه 18 آبان "مصطفی برغوثی" در کنفرانسی مطبوعاتی در رام الله اظهار داشت : جنبش فتح به ریاست "ابومازن" و جنبش حماس اختلافات خود را حل کردند و درباره این مسئله یعنی تعیین نخست وزیر جدید فلسطین مشکلی وجود ندارد. به گفته این مقام فلسطینی، اعلام تشکیل دولت فلسطین دوهفته زمان می برد، اما طی روزهای آتی نخست وزیر جدید معرفی می شود.

روز بعد "اسماعیل هنیه" در کنفرانسی مطبوعاتی از توافق بر سر کناره گیری اش از سمت نخست وزیر سخن گفت و توافقات حاصله بین دوجنبش را به منظور شکست محاصره ملت فلسطین و برای پایان دادن به رنج و درد آنها و همچنین تحکیم وحدت ملی فلسطین، پایان دادن به درگیری ها و کینه توزی های داخلی و با هدف حمایت از نیروهای داخلی فلسطین توصیف کرد.

بیست و یکم آبان نشست بین جنبشهای حماس و فتح برای تشکیل دولت وحدت ملی با بحث و بررسی جزئیات مربوط به تعداد وزارتخانه ها، تقسیم پست های وزارتی و برنامه دولت در دفتر اسماعیل هنیه نخست وزیر فلسطین در غزه ادامه یافت. حاصل این مذاکرات کسب 8 پست وزارتی برای حماس و 4 پست برای فتح بود . همچنین 8 پست دیگر به سایرفراکسیون های پارلمانی و گروه های شرکت کننده در دولت و درعین حال مسئولیت 4 وزارتخانه های باقی مانده دیگر هم به شخصیت های مستقل می رسد.

منابع آگاه خاطرنشان کردند: جنبش فتح با علم به اینکه قانون اساسی فلسطین برتشکیل دولت فلسطین متشکل از 24 وزارتخانه و یک نخست وزیرتاکید دارد؛ به احراز 6 وزارتخانه برای خود و 8 وزارتخانه برای جنبش حماس و 6 وزارتخانه دیگر برای فراکسیون های مستقل پارلمانی وشخصیت های مستقل می اندیشد که به این ترتیب تعداد وزرای فلسطین از24تن به 20 تن کاهش می یابد.

پس از این تحولات ، ایهود اولمرت نخست وزیر رژیم صهیونیستی، آمادگی خود را برای مذاکره با دولت وحدت ملی فلسطینی که حماس هم در آن مشارکت دارد، به شرط موافقت این جنبش با شروط کمیته چهارجانبه اعلام کرد.

کمیته چهارجانبه متشکل از اتحادیه اروپا، آمریکا، روسیه و سازمان ملل متحد، دولت فعلی فلسطین به رهبری حماس را تحریم کرده و از آن خواسته است که اسرائیل را به رسمیت بشناسد و به توافقنامه های گذشته پایبند باشند و مقاومت بر ضد اسرائیل را پایان دهد.

روز27 آبانماه "ناصر الشاعر" معاون اسماعیل هنیه اعلام کرد که جنش های فتح و حماس درباره نخست وزیر آینده به توافق رسیده اند. وی گفت : قرار است جنبش های فتح و حماس با حضور ابومازن و هنیه، نشستی را در غزه برای نهایی کردن مسایل مورد بحث برگزار کنند و ما خوشبین هستیم که بحث و گفتگو درباره اسامی اعضای دولت را آغاز کنیم.

اما دو روز بعد "نبیل عمرو" مشاور "ابومازن" در تشکیلات خودگردان فلسطین در کنفرانسی مطبوعاتی در رام الله اعلام کرد : دو جنبش فتح و حماس گفتگوهای خود را در مورد تشکیل دولت وحدت ملی به دلیل عدم رضایت طرفین به حالت تعلیق درآوردند.

گفتگوهای داخلی بین گروهها و طیف های سیاسی فلسطین برای تشکیل دولت وحدت ملی در روزهای پایانی هفته گذشته ادامه یافت اما پایان آخرین دور گفتگوها در سطح سران دو جنبش ، توام با دوگانگی برداشتها از توافقها بود .

در حالی که یک عضو جنبش فتح، نبود توافق درباره برنامه مشترک برای دولت جدید فلسطینی را مانع تشکیل آن دانسته بود، یک عضو برجسته حماس هرگونه اختلاف میان این جنبش و فتح درباره برنامه سیاسی دولت آتی را تکذیب کرد.

"خلیل ابو لیله" از رهبران جنبش مقاومت اسلامی فلسطین(حماس) تاکید کرد که هیچ اختلافی میان جنبش های حماس و فتح درباره برنامه سیاسی دولت آتی وجود ندارد و مشکل حقیقی تنها در نحوه توزیع پست های وزارتی نهفته است. وی تدوین برنامه سیاسی برای دولت آتی را که بر اساس بندهای سند وفاق ملی استوار است را تنها نقطه توافق اعلام کرد .

در مقابل "یاسر عبدربه" عضو کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین(ساف) مشکل اساسی که مانع تشکیل دولت وحدت ملی شده است را نبود توافق بر سر برنامه مشترک بیان کرد، نه توزیع پستهای وزارتی .

آنچه که از گفتگوها تاکنون برمی آید اینکه تناقض های حاصل از پایبندی به آرمانها و تجدید نظر در اصول اولیه بر روند مذاکرات سایه افکنده است. مشکل مذاکرات حماس و فتح در جنگ شخصیتها و پست و مقام نهفته نیست، بلکه این منازعه تفکراتی است که مواضع طرفین را تحت تاثیر قرار داده است . 

حماس به خاطر اصول انتخاباتی خود یعنی عدم سازش پذیری با اسرائیل و مبارزه با فساد تشکیلات خودگردان ، توانست پیروز قاطع انتخابات گردد. حال برگشت از این اصول نوعی شکست تلقی می گردد . در مقابل جنبش فتح ادامه پافشاری بر تفکر نابودی اسرائیل را با توجه به تجارب 58 ساله تلف کردن وقت ارزیابی کرده و خواهان گفتگو و تشکیل دولت فلسطینی از طریق شناسایی اسرائیل و مذاکره با این رژیم است . 

برهمین اساس چنین به نظر می رسد برای یافتن راه حلی جهت به نتیجه رساندن این گفتگوها، گزینه هایی مطرح می گردد از جمله اینکه طرفین گفتگو مبناهای فکری خود را با تعدیلاتی همراه ساخته وبه ادبیات جدیدی برای آغاز مذاکرات روی آورند و یا اینکه در برابر زیاده خواهی سران تل آویو بر موضوع مقاومت در سطوح مختلف اتفاق نظر داشته و براساس تجربه دوران مبارزات مردم فلسطین هرکدام ازاین سازمانها در برابر سیاستهای اسراییل نقش های مختلفی با محوریت منافع مردم فلسطین بر عهده گیرند.