به گزارش خبرگزاری مهر، حجت‌الاسلام شمس‌الله مریجی، رییس پژوهشگاه باقرالعلوم (ع) در سخنرانی خود با عنوان «معنویت؛ حلقه مفقوده جامعه مدرن» که در دومین روز از نخستین دور گفت‌وگوی دینی اسلام و هندوئیزم در دهلی‌نو انجام شد، گفت: جامعه مدرن و تکنولوژیک امروزین با همه پیشرفت‌های فزاینده‌اش نتوانسته آرامش روانی مطلوب را در اختیار اعضای انسانی‌اش قرار دهد.
وی افزود: به همین دلیل تلاش فراوانی شده تا با ارایه نسخه‌های شفابخش خود بتوانند انسان‌های برخوردار از آسایش جسم را آرامش روان ببخشند؛ اما به عیان دیده می‌شود که تا کنون در این راه توفیق چندانی نداشتند.
مریجی ادامه داد: سرّ این کار این است که جامعه انسانی عصر حاضر، درد معنویت داشته و حلقه مفقوده جوامع مدرن نبود معنویت حقیقی است و نگارنده بر این باور است که ادیان الهی می‌توانند با ارایه معنویت حقیقی، راه پویندگان حقیقت را هموار کرده و امید رسیدن به ساحل نجات را در دل خسته انسان‌های برخوردار از اسباب مادی، زنده نگهداشته و محرک نیرومندی برای درنوردیدن دریای متلاطم پیش روی آنها باشد.
رییس پژوهشگاه باقرالعلوم (ع) در بخشی از سخنرانی خود با طرح سؤال معنویت چیست؟ گفت: امروزه طیفی وسیعی از تعریف‌ها برای معنویت وجود دارد؛ از عالی‌ترین رابطه انسانی تا جستجوی یک معنای وجودی، تا بعد متعالی انسان، تا نظرات و رفتارهای شخصی که حس تعلق به یک بعد متعالی یا چیزی فراتر از خود را بیان می‌کند.
وی افزود: حقیقت این است که میان معنویت و مادیت، تناقض و تضادی وجود ندارد؛ بلکه آن دو لازم و ملزوم یکدیگرند. انسان، هم بعد مادی دارد و هم بعد معنوی، از این روی «معنویت» ضد «عقل» و یا «علم» نیست؛ بلکه معنویت هم‌نوا و هم‌آهنگ با «عقل» و «علم» است.
مریجی همچنین تأکید کرد: معنویت قرآنی بر عقلانیت استوار گشته تا بُنمایههای معنویتی را «عقل و خرد» تشکیل داده و هماره معناگرایی بر خردگرایی ابتناء یابد، زیرا اگر پشتوانه معنویت خرد نباشد در چالشهای روزگار و تضاد واقعیات زندگی تضعیف شده و عقبنشینی می‌کند، به همین دلیل است که احادیث اسلامی عقل دلیل و راهبر مؤمن دانسته و فضیلت انسان و برترین موهب بهرهرسانی سایر قوای انسان در پناه عقل معرفی شده است.
وی در فراز دیگری از سخنرانی خود در باب کارکردهای معنویت، گفت: بیتردید، در روزگاری که بشر با همه وجودش درگیر سرگردانی و اضطرابهای پیچیده و فراوان است، معنویتی که مبنی و مؤلفههای آن را در قرآن بازخوانی شد، میتواند مرحمِ شفابخشِ انسانِ مدرن باشد.
وی در پایان سخنان خود اظهار کرد: بدون شک، هدف یا اهداف فردی و اجتماعی که فرد در زندگی برای خویشتن انتخاب می‌کند، تنها در صورتی واقعی و پاینده خواهند بود که از یک سو، با موقعیت کنونی انسان در هستی سازگار باشد و از سوی دیگر به همان کمال نهایی منجر شود که انسان برای رسیدن به آن پای به عرصه وجود گذاشته است.
نخستین دور گفت‌وگوی دینی اسلام و هندوئیزم با موضوع «معنویت در اسلام و هندوئیزم» (۳ تا ۴ آبان‌ماه) با حضور ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسن قمی، معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری، حسن بلخاری، رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، حجج اسلام شمس‌الله مریجی، رییس پژوهشگاه باقرالعلوم (ع)، حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، محمدجواد صاحبی، رییس شورای علمی دین پژوهان ایران، مرتضی صبوری، معاون مرکز گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، غلامرضا انصاری، سفیر و علی دهگاهی، رایزن فرهنگی ایران در هند، اس آر بهات، رییس شورای تحقیقات فلسفی هند و شخصیت‌های فرهنگی، مذهبی و اندیشمندان ایرانی و هندی در محل مرکز بین‌المللی هند، برگزار شد.
نظر شما