دکتر زهرا طبیبی عضو هیئت علمی روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حاشیه کنگره ملی روانشناسی ترافیک در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: اهمیت روانشناسی ترافیک با نگاهی به آمار کشته شدگان در حوادث جاده ای و ترافیکی مطرح می شود. روزانه ۴۳نفر از هموطنان ما در حوادث ترافیکی جان خود را از دست می دهند. حوادث ترافیکی به عنوان دومین عامل مرگ ومیر در کشور ما مطرح می شود درحالیکه میانگین آن در جهان نهمین عامل مرگ و میر است.
وی افزود: آمار بالای تصادفات در کشور سبب از بین رفتن سرمایه های انسانی و مادی شده و بار هنگفتی را بر دوش جامعه می گذارد.
همچنین تصریح کرد: در حوادث ترافیکی سه عامل آموزش، مهندسی راه و وسیله ی نقلیه و قوانین موثر است. روانشناس ترافیک وظیفه دارد محتوای مورد نیاز را برای افزایش فرهنگ ترافیک و دانش مردمی نسبت به ترافیک را در قالب آموزش آماده و تهیه کند.
این عضو هیئت علمی با اشاره به نقش عوامل انسانی در حوادث ترافیکی اظهار کرد: در بین ۷۰ تا ۹۰ درصد این حوادث عامل انسانی یا مستقیما نقش داشته و یا نقش آن به طور مشترک با عوامل محیطی بوده است. و این میزان بالا نشان دهنده ی این است که کشور ما در این حوزه بسیار کم کار کرده است و نتوانسته این فرهنگ را افزایش دهد.
وی افزود: توانایی درک خطر از عوامل مهم این حوادث است . در کشورهای پیشرفته با افزایش توانمندی های درک خطر توانسته اند ۱۱ درصد حوادث ترافیکی را کاهش دهند.
طبیبی گفت: درک خطر که به عنوان یکی از عوامل مهم انسانی است لازم است مورد توجه قرار گیرد. همه ی ما در طول روز از سیستم ترافیکی استفاده می کنیم و ترافیک بخش مهمی از زندگی ما را تشکیل می دهند از این حیث ایمنی ترافیک اهمیت پیدا می‌کند که باید به آن توجه کرد و در ارتقا آن ما کاربران نقش مهمی را ایفا می کنیم که باید در این سیستم یکدیگر را یاری کنیم.
این متخصص روانشناسی تحولی گفت: معمولا از نظر مردم راننده خوب کسی است که ماشین را به خوبی هدایت کند و یا به اصطلاح دست فرمون خوبی داشته باشد اما رفتارهای رانندگی بسیار پیچیده تر از کنترل و هدایت رانندگی است.
وی ادامه داد: رفتارهای رانندگی را در سه سطح بررسی می کنند که سطح اول آن کنترل و هدایت اتومبیل است که آموزشگاه های رانندگی هنگام صدور گواهینامه عمدتا روی همین موضوع تمرکز می کنند. سطح دوم این رفتارها، سطح تاکتیکی است که مهارت های رانندگی را دربرمی‌گیرد و به مهارت های رانندگی و سیستم های مغزی و شناختی ارتباط دارد و سیستم شناختی را درگیر می‌کند. معمولا در جامعه ما اینگونه مهارت ها بر اثر تجربیات رانندگی به دست می آید که می تواند بسیار هزینه‌بر باشد.
طبیبی اظهار کرد: سطح سوم رفتار رانندگی، سطح استراتژیک است که برنامه‌ریزی برای رفتن ساعت حرکت، انتخاب نوع وسیله نقلیه و مسیر سفر را شامل می شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه یادآور شد: با توجه به شاخص میزان مرگ و میر بر اثر حوادث ترافیکی، کشور ما از نظر ایمنی ترافیک در سطح پایینی قرار دارد و حتی در مطالعه ای ایران از این نظر در سطح کشورهای افریقایی قرار دارد. با وجود اینکه متخصصین ما در حوزه ی مهندسی؛ روانشناسی و تصویب قوانین ترافیکی در سطح کافی قرار دارند اما سطح ایمنی ترافیک ما بسیار پایین است.
وی در آخر افزود: با در نظر گرفتن شاخص رفتارهای رانندگی نظیر تخلفات و میزان جرایم، متوجه می شویم میزان ایمنی ترافیک ما بسیار پایین است چرا که در هنگام رانندگی روزانه موقعیت هایی رخ می دهد که نزدیک به تصادف است اما حادثه رخ نمی دهد و این رویداد ها که به هیج وقت به حساب نمی آیند به دلیل رفتارهای خطای ما در حین رانندگی ست که سبب می شود سیستم حمل و نقل ترافیکی ما کند ، ناایمن و پر استرس باشد.
نظر شما